Một số nhà phân tích cho biết các công ty khai thác đang hy vọng rằng Trung Quốc ít nhất sẽ dỡ bỏ lệnh cấm đối với than nhiệt trước thời kỳ sản xuất điện cao điểm vào mùa hè này.

Nhưng đến nay, không hề có dấu hiệu nào cho thấy điều này có thể xảy ra. Hơn nữa, trong bối cảnh quan hệ nhiều mặt giữa Bắc Kinh và Canberra tiếp tục xấu đi, triển vọng tan băng trong quan hệ của hai bên có vẻ quá xa vời.

Trong bối cảnh quan hệ song phương ngày càng xấu đi, Trung Quốc đã cấm không chính thức than của Úc vào tháng 10 năm ngoái, khiến hàng chục tàu chờ than của Úc phải chờ ngoài khơi nước này. Trong những tháng sau đó, một số đã cập cảng để đưa các thành viên phi hành đoàn xuống, mặc dù hàng hóa chưa bao giờ được thông quan, và một số đã được chuyển hướng đến các thị trường khác.

Nhưng vào tháng 2 năm nay, dữ liệu vận chuyển cho thấy 180.000 tấn than cốc đã khởi hành từ cảng Hay Point ở Queensland - một trong những bến than quan trọng của Úc, đến Trung Quốc.

Than luyện cốc được sử dụng trong sản xuất thép, trong khi than nhiệt được sử dụng để tạo ra điện.

Cơ quan giá cả hàng hóa và năng lượng Argus Media cũng theo dõi hai chuyến hàng 75.000 tấn chủ yếu là than nhiệt rời cảng Newcastle ở bang New South Wales vào tháng 2, đi đến các cảng Hạ Môn và Bayuquan của Trung Quốc.

Và vào cuối tháng 1, công ty phân tích và dữ liệu Kpler đã quan sát thấy có một lô hàng than cốc nặng 41.000 tấn đang trên đường đến cảng Yangpu ở Thượng Hải.

Các nhà phân tích cho biết không có lô hàng nào trong số các lô hàng này được dỡ xuống hoặc thông quan, trong khi dữ liệu hải quan mới nhất của Trung Quốc cho thấy không có bất kỳ lô hàng nào Trung Quốc nhập khẩu than của Úc - than luyện cốc dùng trong luyện thép hoặc than nhiệt để phát điện - kể từ tháng 12/2020.

Nhà phân tích Jo Clarke của Argus Media cho biết bà cũng đã quan sát thấy một số tàu thuyền cập cảng vào tháng 2, nhưng vì lý do nhân đạo - để cho các thủy thủ đoàn lên bờ thay vì dỡ than xuống.

Nhà phân tích Jingtai Lun của Argus Media nói thêm: “Một số người mua Trung Quốc đoán rằng các cảng Trung Quốc có thể thông quan một số hàng đến để đối phó với nhu cầu than mạnh hơn vào mùa hè. Nhưng điều này là không thể xảy ra trong bối cảnh hiện nay, vì Bắc Kinh đã tuyên bố đình chỉ đối thoại kinh tế với Úc ”.

Tuần trước, xung đột chính trị giữa hai nước đã tăng cao khi Bắc Kinh đình chỉ vô thời hạn Đối thoại Kinh tế Chiến lược Trung Quốc-Úc với Canberra, với lý do rằng “chiến tranh lạnh” đang diễn ra từ các chính trị gia Úc và “thái độ hiện tại của chính phủ Khối thịnh vượng chung Úc đối với mối quan hệ hợp tác Trung-Úc ”.

Đối thoại là một diễn đàn để cả hai chính phủ tìm hiểu các khoản đầu tư mới giữa hai nước.

Một số người coi động thái này giống như một sự trả đũa mang tính biểu tượng của Bắc Kinh đối với việc Canberra xé bỏ Bản ghi nhớ về Sáng kiến Vành đai và Con đường không ràng buộc của bang Victoria với Trung Quốc vào tháng trước. Tuy nhiên, nhiều nhà kinh doanh Úc đã bày tỏ lo ngại rằng điều này sẽ làm xói mòn niềm tin của các công ty Úc làm ăn với Trung Quốc, và do đó làm tổn hại đến thương mại trong tương lai.

Các nhà phân tích cho biết, việc tiếp tục chặn nhập khẩu than của Úc có thể đẩy giá than đá tăng cao, giống như các mặt hàng khác như quặng sắt, đã tăng mạnh trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch ở Trung Quốc và trên toàn cầu. Giá quặng sắt đã đạt mức cao kỷ lục 230 USD/tấn trong tuần này.

Theo phó giáo sư Shi Xunpeng tại Học viện mối quan hệ Úc-Trung, mặc dù lệnh cấm than vẫn là một điểm mấu chốt trong quan hệ giữa hai nước, nhưng nó có thể chuẩn bị cho việc giảm thương mại than do Trung Quốc ngày càng tập trung vào việc trở nên trung hòa với carbon vào năm 2060.

Ông Shi nói, Úc sẽ phải sẵn sàng cho điều bình thường mới của một tương lai các-bon thấp, vốn cũng đang được các nước khác trong khu vực theo đuổi, bao gồm cả Hàn Quốc và Nhật Bản.

Một nghiên cứu gần đây của nhà phân tích năng lượng Wood Mackenzie cho biết các nhà sản xuất than đã cảm thấy áp lực của việc giám sát chặt chẽ liên quan đến trách nhiệm môi trường, cùng với thuế carbon và giá than ngày càng cao, thương mại than có thể giảm theo thời gian.

Việc cung cấp tài chính cho sản xuất than cũng đang được thu hẹp trở lại, với việc ngân hàng Macquarie của Úc đã thông báo vào tuần trước rằng họ sẽ ngừng tài trợ cho các dự án than vào năm 2024.