Khoảng 60,4 triệu cử tri trong tổng số 83 triệu dân của Đức đang ở những thời khắc cuối cùng của ngày bầu cử chính thức, lựa chọn một quốc hội mới, cơ quan sẽ quyết định ai là người kế nhiệm Thủ tướng Angela Merkel sau 16 năm bà lãnh đạo nền kinh tế lớn nhất châu Âu.

Các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy cuộc chạy đua diễn ra rất sát sao giữa khối Liên minh trung hữu (CDU) của bà Merkel, với ứng viên Armin Laschet và đảng Dân chủ Xã hội (SPD) trung tả, với ứng viên là Bộ trưởng Tài chính kiêm Phó Thủ tướng Olaf Scholz.

Các cuộc khảo sát cho biết Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) dẫn trước một chút so với liên minh trung tả CDU/CSU. Nhà bảo vệ môi trường của đảng Xanh, bà Annalena Baerbock, lần đầu tiên tranh cử chức Thủ tướng, đang ở vị trí thứ 3.

Đảng Dân chủ Xã hội đã có được sự ủng hộ mạnh mẽ bởi sự nổi tiếng tương đối của ông Scholz và hiện đang ở vị trí dẫn đầu. Trong khi đó, những dự báo trước đều đang phản ánh đúng thực tế khi ứng viên Baerbock không có bứt phá nào, còn ứng viên Laschet, thống đốc bang North Rhine-Westphalia, cũng chưa cải thiện được tình hình sau 1 scandal truyền thông hồi tháng 7.

Các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy sự ủng hộ của cử tri cho tất cả các đảng đều ở dưới mức 30%.

Kết quả như vậy có thể có nghĩa là có thể có nhiều liên minh cầm quyền và có thể mất tới nhiều tuần, thậm chí là nhiều tháng để thành lập một chính phủ mới. Cho đến khi chính phủ mới được thông qua, bà Merkel có thể sẽ vẫn tại vị nhưng sẽ không đưa ra quyết định quan trọng nào.

Ông Scholz nói khi bỏ phiếu ở Potsdam, ngay bên ngoài Berlin, rằng ông hy vọng cử tri "sẽ mang lại một kết quả rất tốt cho Đảng Dân chủ Xã hội, và rằng các công dân sẽ trao cho tôi nhiệm vụ trở thành Thủ tướng tiếp theo của Đức".

Bà Merkel đã giành được nhiều lời khen ngợi vì đã dẫn dắt nước Đức vượt qua một số cuộc khủng hoảng lớn. Thủ tướng mới sẽ phải có xu hướng phục hồi sau đại dịch COVID-19, mà Đức cho đến nay đã vượt qua tương đối tốt nhờ các chương trình cứu trợ lớn.

Ông Laschet khẳng định không nên tăng thuế khi Đức thoát khỏi đại dịch. Còn ông Scholz và bà Baerbock lại ủng hộ việc tăng thuế đối với những người Đức giàu nhất, và cũng ủng hộ việc tăng lương tối thiểu.

Các đảng hàng đầu của Đức có sự khác biệt đáng kể trong các đề xuất của họ để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Khối Liên minh của ông Laschet đang đặt hy vọng vào các giải pháp công nghệ và cách tiếp cận dựa trên thị trường, trong khi đảng Xanh muốn tăng giá carbon và chấm dứt việc sử dụng than sớm hơn kế hoạch. Ông Scholz đã nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ việc làm khi Đức chuyển đổi sang năng lượng xanh hơn.

Chính sách đối ngoại không có nhiều điểm nổi bật trong chiến dịch, mặc dù đảng Xanh ủng hộ lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc và Nga.

Tại Berlin, ông Wiebke Bergmann, một nhân viên xã hội 48 tuổi, cho biết sự ra đi của bà Merkel khiến đây là một cuộc bầu cử "thực sự đặc biệt".

“Tôi thực sự đã suy nghĩ rất kỹ về ứng cử viên mà tôi muốn làm Thủ tướng tiếp theo, và cho đến sáng nay tôi vẫn chưa quyết định. Không ai trong ba người thực sự thuyết phục tôi", ông Bergmann nói thêm. “Tất cả đều có vẻ ổn với tư cách cá nhân, nhưng tôi không chắc họ có thể làm tốt vai trò Thủ tướng tiếp theo”.

Tại quận Kreuzberg của thủ đô, ông Jan Kemper, người quản lý 41 tuổi tại một ngân hàng trực tuyến, cho biết biến đổi khí hậu và tốc độ số hóa chậm chạp của Đức là những mối quan tâm chính của ông. Ông ca ngợi phong cách quản lý khủng hoảng của bà Merkel, nhưng nói rằng các vấn đề chính vẫn bị bỏ qua.

Ông nói: “Bây giờ phải đưa ra các quyết định sẽ ảnh hưởng đến các thế hệ tiếp theo".

Khi gặp khó khăn trong các cuộc thăm dò, ông Laschet và các nhà lãnh đạo Liên minh khác đã cảnh báo rằng ông Scholz và Đảng Xanh sẽ thành lập một liên minh với đảng cánh tả đối lập và sẽ phản đối việc NATO và Đức triển khai quân sự ở nước ngoài. Liệu mối quan hệ đối tác như vậy có thực tế hay không là một câu hỏi đáng nghi ngờ, do chính sách đối ngoại và những khác biệt khác giữa các bên.

Ông Scholz đã nói rằng ông thích một liên minh hai bên với đảng Xanh, nhưng điều đó ít có khả năng xảy ra. Hai đảng không có đủ số phiếu đa số, và lựa chọn đầu tiên của ông có thể sẽ là liên minh với đảng Xanh và đảng Dân chủ Tự do ủng hộ doanh nghiệp.

Liên minh với hai đảng đó cũng là con đường khả năng nhất của ông Laschet để nắm quyền. 

Đảng Cực hữu đang có số phiếu thấp hơn một chút so với mức 12,6% mà đảng này giành được để vào quốc hội vào năm 2017, nhưng sẽ không có mặt trong bất kỳ chính phủ mới nào lần này. Tất cả các bên khác nói rằng họ sẽ không làm việc với đảng này.

Hạ viện Đức có ít nhất 598 ghế, nhưng hệ thống bỏ phiếu phức tạp của Đức có nghĩa là số ghế có thể lớn hơn đáng kể. Quốc hội sắp mãn nhiệm có số ghế kỷ lục 709 và quốc hội mới được dự đoán sẽ còn lớn hơn nữa.

Lượng phiếu bỏ qua thư dự kiến cũng sẽ tăng kỷ lục trong năm nay, cao hơn cả mức 28.6% cách đây 4 năm. 

Quốc Thiên (Theo AP)