Vào những ngày 26 - 30 của tháng Tư lịch sử cách đây gần nửa thế kỷ, từ điểm xuất phát tiến công trên địa bàn Đồng Nai, quân và dân ta đã góp phần làm nên một cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, giành toàn thắng cho sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước của dân tộc, giải phóng miền Nam, thu non sông về một mối.

Mục tiêu là tiến công thẳng vào Sài Gòn, đánh chiếm Dinh Độc lập, Bộ Tổng Tham mưu, sân bay Tân Sơn Nhất, Biệt khu Thủ đô, Tổng nha cảnh sát. Cách đánh chiến dịch được xác định là: tiêu diệt, ngăn chặn và làm tan rã tại chỗ các sư đoàn phòng ngự vòng ngoài, mở đường cho các binh đoàn đột kích thọc sâu, nhanh chóng đánh chiếm các mục tiêu, kết hợp tiến công và nổi dậy, kết hợp đánh bên trong và đánh bên ngoài.

Theo Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, để thực hành trận quyết chiến với quy mô lớn chưa từng có, Bộ Tư lệnh chiến dịch quyết định không chia bước, chia đợt như các chiến dịch thông thường, mà giao khu vực tác chiến và mục tiêu tiến công cụ thể cho từng quân đoàn trên từng hướng. Lực lượng chủ lực tiến công hình thành năm cánh quân, mỗi cánh quân tương đương một quân đoàn.

Đúng 17h00 ngày 26/4/1975, sau màn hỏa lực bắn phá dồn dập của hàng chục trận địa pháo binh dội xuống mục tiêu địch ở Trảng Bom, Hố Nai, Biên Hòa, Nước Trong, Long Thành, các sư đoàn bộ binh của Quân đoàn 2 nổ súng mở màn Chiến dịch Hồ Chí Minh, thẳng tiến vào Sài Gòn.

Để phối hợp với lực lượng Quân đoàn 2, Tỉnh ủy Biên Hòa và các cấp bộ đảng trong tỉnh đã huy động toàn bộ lực lượng tại chỗ, tham gia công tác bảo đảm hậu cần phục vụ bộ đội chiến đấu; có kế hoạch di tản nhân dân ra khỏi vùng chiến sự; phát động quần chúng nổi dậy truy lùng ác ôn, chiếm các trụ sở chính quyền địch ở xã, ấp, phát huy tinh thần tự lực và chủ động giải phóng quê hương.

Thượng tướng Trần Quang Phương cho biết, sau 5 ngày tiến vào Sài Gòn, Quân đoàn 2 chiến đấu quyết liệt, đập tan các tuyến phòng thủ Đông Nam Sài Gòn của địch, tiêu diệt, bắt sống, gọi ra trình diện hơn 20.000 tên địch; tiêu diệt và làm tan rã Lữ đoàn 468 lính thủy đánh bộ, Lữ đoàn 1 dù, Lữ đoàn 3 kỵ binh bay, Chiến đoàn 322, Chiến đoàn 318, Lữ đoàn 933 biệt động và tàn quân của các Sư đoàn 1, 2, 3, 23, Lữ đoàn 147, Lữ đoàn 367 ở các Quân khu 1 và 2 chạy về khu vực Sài Gòn - Gia Định; tiêu diệt và làm tan rã 4 thiết đoàn xe tăng, xe bọc thép, 4 liên giang đoàn tàu thuyền chiến đấu; bắn cháy 23 máy bay, thu và phá hủy hàng trăm khẩu pháo các loại, nhiều tàu thuyền chiến đấu cùng nhiều kho tàng và các phương tiện chiến tranh khác của địch.

Mũi thọc sâu của Quân đoàn đã nhanh chóng tiến vào Dinh Độc Lập, bắt giữ nội các và buộc Tổng thống chính quyền Sài Gòn Dương Văn Minh phải tuyên bố đầu hàng không điều kiện. Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Nhớ lại thời khắc lịch sử sáng 30/4/1975, Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy, nguyên Phó Tư lệnh Sư đoàn 325, Quân đoàn 2 cho biết, Quân đoàn 2 ra tới xa lộ Biên Hoà – Sài Gòn, nhanh chóng vượt cầu Đồng Nai phát triển đánh về phía Thủ Đức. Lúc 11 giờ 30 ngày 30/4/1975, Quân đoàn 2 chiếm Dinh Độc Lập, bắt toàn bộ nội các chính quyền Sài Gòn và buộc Tổng thống Dương Văn Minh phải đầu hàng vô điều kiện.

Thượng tướng Trần Quang Phương cho rằng, thắng lợi ở hướng Đông Nam trên địa bàn Đồng Nai trong Chiến dịch Hồ Chí Minh đã đúc kết được nhiều bài học kinh nghiệm, bài học lịch sử có giá trị, góp phần thiết thực trong giáo dục truyền thống cách mạng cho toàn dân, nhất là thế hệ trẻ. Bồi đắp niềm tin, lòng tự hào về truyền thống lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc, củng cố quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước.