Ngày 8/4, tỉnh Thanh Hóa tổ chức Hội thảo khoa học đánh giá khả năng đề cử và xác định tiêu chí xây dựng hồ sơ di sản hang Con Moong (huyện Thạch Thành), đề cử UNESCO ghi vào Danh mục Di sản Thế giới.

Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành thuộc lĩnh vực lịch sử, khảo cổ, di sản, địa chất, môi trường, du lịch cùng một số đơn vị có nhiều kinh nghiệm trong xây dựng hồ sơ di sản thế giới.

Tại hội thảo, PGS.TS Tống Trung Tín - Chủ tịch Hội Khảo cổ học Việt Nam khuyến nghị, thời gian tới, tỉnh Thanh Hóa cần thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh để lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị liên quan phối hợp các cơ quan Trung ương triển khai xây dựng hồ sơ Khu di sản Hang Con Moong; sớm thực hiện việc xây dựng đề án “Nghiên cứu, xây dựng hồ sơ Di tích Hang Con Moong trình UNESCO công nhận là di sản thế giới”.

Theo PGS.TS Tống Trung Tín, khu di sản Hang Con Moong có thể đáp ứng các tiêu chí nổi bật toàn cầu. Tuy nhiên, công tác xây dựng hồ sơ di sản thế giới là một công việc khó khăn, đòi hỏi sự kiên trì, cần tập trung trí tuệ rất cao của hệ thống chính trị gồm tỉnh Thanh Hóa, nhà khoa học, quản lý đầu ngành trong nước, quốc tế cũng như các bên liên quan.

Trước mắt, tập trung nghiên cứu, lựa chọn và biện luận cho các tiêu chí xác định giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản thế giới hang Con Moong và các di tích có liên quan, xuất bản tài liệu về "Khu di sản hang Con Moong - Tính xác thực, tính toàn vẹn và giá trị nổi bật toàn cầu".

Đồng thời, quan tâm thực hiện quy hoạch bảo tồn, tôn tạo, khai thác du lịch Khu di tích hang Con Moong và các di tích có liên quan gắn với tính đa dạng sinh học Vườn Quốc gia Cúc phương, bản sắc văn hóa tộc Mường và phát triển du lịch bền vững trong liên kết vùng, làm căn cứ cho tỉnh làm việc với các chuyên gia tư vấn của UNESCO về hồ sơ Khu di sản hang Con Moong.

Phát biểu tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đã đánh giá thực trạng và giá trị nổi bật toàn cầu của di tích hang Con Moong và phụ cận, trên cơ sở kết quả khai quật, nghiên cứu nửa thế kỷ qua, kết quả khảo sát mới đây.

Trong đó, nổi bật là một số nhóm vấn đề chính: Các kết quả khai quật, nghiên cứu Hang Con Moong từ 1976 đến nay; xác định đặc trưng, tính chất, niên đại và những giá trị lịch sử văn hóa nổi bật của di tích Hang Con Moong trong bối cảnh rộng hơn...

Những tham luận này cung cấp những thông tin khách quan, chính xác để nhà khoa học, chuyên gia có cơ sở thảo luận về giá trị nổi bật toàn cầu của hang Con Moong, cơ sở khoa học để giới thiệu với chuyên gia tư vấn quốc tế về tính khả thi của hồ sơ khoa học di tích hang Con Moong và phụ cận.

Hang Con Moong là di tích khảo cổ học tiền sử đặc sắc nhất ở Việt Nam và Đông Nam Á với địa tầng dày 3,6m, chứa đựng diễn tiến các nền văn hóa tiền sử, từ Đá cũ sang Đá mới.

Năm 2007, hang Con Moong được Bộ Văn hoá Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) xếp hạng là di tích quốc gia. Năm 2008, di tích hang Con Moong đã được khảo sát thực địa, chuẩn bị tư liệu xây dựng Hồ sơ Di sản văn hóa thế giới.

Trong các năm từ 2010 đến 2014, hang Con Moong và các di tích xung quanh đã được khai quật, kết quả thu được khối lượng tư liệu mới, đồ sộ, cung cấp nhiều bằng chức khoa học về diễn biến văn hóa từ 74.000 năm đến 7.000 năm trên địa tầng dày 10,14m.

Năm 2015, Hang Con Moong và phụ cận đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt, đồng thời phê duyệt Quy hoạch bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích vào năm 2020.

Thế Vũ