Ngày 10/10, tại xã Chiềng Sơ, huyện Điện Biên Đông (tỉnh Điện Biên), đã diễn ra Lễ công bố và trao Chứng nhận Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia đối với Lễ Mừng cơm mới của người Xinh Mun ở xã Chiềng Sơ.

Lễ Mừng cơm mới của người Xinh Mun ở Chiềng Sơ được tổ chức vào khoảng cuối tháng 8 đầu tháng 9 hàng năm, thời gian cụ thể tùy thuộc vào sự lựa chọn của các gia đình.

Đây là một trong những nghi lễ sinh hoạt văn hóa dân gian truyền thống được trao truyền từ nhiều đời nay và đã trở thành di sản độc đáo của dân tộc Xinh Mun.

Di sản này phản ánh những nét đặc trưng về lịch sử, văn hóa, đời sống, kinh tế của người Xinh Mun qua các câu chuyện truyền thuyết, diễn xướng, dân ca, dân vũ, phong tục và tập quán, tín ngưỡng.

Lễ Mừng cơm mới là hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng nhằm thỏa mãn nhu cầu tâm linh trong cuộc sống, lao động sản xuất, là chỗ dựa tinh thần để mọi người hướng về tổ tiên, dòng tộc, các vị thần để gửi gắm niềm tin, cầu mong một cuộc sống bình an, khỏe mạnh, sung túc.

Trong Lễ Mừng cơm mới, con cháu dâng lên tổ tiên các món ăn truyền thống và cầu mong họ phù hộ cho các thành viên trong gia đình khỏe mạnh, cầu cho mùa màng bội thu.

Dịp này, các thành viên gia đình, dòng họ quây quần bên nhau mừng thành quả lao động sau một mùa vụ vất vả; ông bà, cha mẹ dạy bảo con cháu biết quý trọng sức lao động, đặc biệt là duy trì truyền thống thờ cúng tổ tiên của dân tộc Xinh Mun, giúp gia đình, dòng họ đoàn kết, gắn bó hơn.

Với giá trị tiêu biểu, Lễ Mừng cơm mới của người Xinh Mun được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 64/QĐ-BVHTTDL ngày 12/1/2022.

Lễ Mừng cơm mới của người Xinh Mun ở xã Chiềng Sơ được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia là sự ghi nhận và động viên xứng đáng với các cấp, các ngành và chủ thể nắm giữ di sản. Qua đó nhằm nâng cao hơn nữa ý thức, trách nhiệm, tinh thần tự giác của các chủ thể, cộng đồng và những nhà nghiên cứu trong việc giữ gìn, bảo tồn, phát huy giá trị di sản.

Dân tộc Xinh Mun tại xã Chiềng Sơ có 472 hộ và 2.248 nhân khẩu; việc sinh sống chủ yếu dựa vào canh tác lúa nương. Lễ Mừng cơm mới là một trong các nghi lễ nông nghiệp quan trọng nhất trong đời sống tinh thần của người Xinh Mun.

Thế Vũ