Đây là trận so găng được xem là mang tính quyết định tới cục diện cuộc đua Nhà Trắng 2020 nên hứa hẹn hết sức kịch tính, hấp dẫn. Lịch sử bầu cử Mỹ trước đó cũng đã ghi nhận không ít những trận so găng mang tính lịch sử.

“Trận đấu” đầu tiên trên màn ảnh nhỏ

Năm 1960, một bước ngoặt lớn đã mở ra trên đường đua tới Nhà Trắng. Lần đầu tiên hai ứng cử viên Tổng thống đã có cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình. Ngày 26/9/1960 đã trở thành một ngày lịch sử của nước Mỹ khi ứng viên Dân chủ là Thượng nghị sĩ John F. Kennedy và ứng viên Cộng hòa - Phó Tổng thống Richard Nixon tranh luận trên truyền hình. Một điểm rất đặc biệt của cuộc tranh luận này là hai ứng viên có mặt tại hai trường quay được dàn dựng giống hệt nhau, cách nhau gần 5.000km. Kennedy ở New York, Nixon ở Hollywood (California), trong khi người điều khiển chương trình lại ngồi tại một trường quay khác.

Tối hôm đó, khoảng 40% trong tổng số 180 triệu dân Mỹ được cho là đã bật truyền hình lên để theo dõi tường tận buổi tranh luận.

Không chỉ là cuộc tranh luận chưa từng có tiền lệ, cuộc đối đầu Kennedy- Nixon thời điểm đó còn vô cùng hấp dẫn cử tri Mỹ bởi cả hai ứng viên đều rất xứng tầm: John F. Kennedy - một nghị sĩ trẻ, năng động xuất thân từ một gia đình quyền lực, và Richard Nixon – thì khi đó đã là một chính trị gia kỳ cựu. Với vẻ ngoài điển trai, phong thái sành điệu và khỏe khoắn với sức trẻ, làn da rám nắng, mặc vest màu xanh, John F. Kennedy đã dễ dàng làm chủ buổi tranh luận ngày hôm đó và đương nhiên giành được phần lớn thiện cảm của gần 70 triệu cử tri Mỹ theo dõi qua truyền hình, trái ngược với một Nixon xanh xao, ốm yếu vừa xuất viện sau thời gian điều trị đau đầu gối. Nhiều nhà quan sát sau này đùa rằng việc từ chối trang điểm trước khi tham gia tranh luận với ông Kennedy là… sai lầm “định mệnh” của ông Nixon.

Kết quả của buổi tranh luận ngày hôm đó đã góp phần quyết định vào chiến thắng cuối cùng của ông Kennedy với tỷ lệ 49,7%-49,5% trong cuộc bầu cử Tổng thống năm đó, giúp ông John F. Kennedy tự tin bước lên danh vị Tổng thống thứ 35 của Mỹ.

Cuộc tranh luận Jimmy Carter- Gerald Ford

Hấp dẫn là thế nhưng phải đến gần 16 năm sau, truyền hình Mỹ mới lần thứ hai chiếu trực tiếp một cuộc tranh luận giữa hai ứng viên tổng thống. Đó là cuộc đua vào Nhà Trắng năm 1976 giữa ứng viên đảng Dân chủ Jimmy Carter, và ứng viên Cộng hòa Gerald Ford. 

Trước khi bước vào cuộc tranh luận ngày 6/10/1976 tổ chức tại San Francisco, California, nhiều người cho rằng ông Gerald Ford với kinh nghiệm chính trường dày dặn sẽ dễ dàng chiếm ưu thế. Tuy nhiên, không có gì là chắc chắn khi mọi thứ chưa diễn ra, nhất là khi đó là những trận so găng đầy kịch tính, cân não diễn ra trực tiếp trước sự giám sát của ống kính máy quay và hàng triệu triệu con mắt theo dõi. Buổi tranh luận ngày hôm đó, chỉ một vài câu nói nhầm lẫn, chỉ vì vài phút bối rối trước đối thủ, ống kính truyền hình đã khiến tương lai chính trị của ông Gerald Ford sụp đổ trong nháy mắt. Ứng cử viên Jimmy Carter với sự tự tin và những câu lập luận sắc bén đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo cử tri. Hiệu ứng của cuộc tranh luận đã giúp Jimmy Carter trở thành Tổng thống thứ 39 của nước Mỹ.

Cuộc tranh luận Jimmy Carter- Ronald Reagan

Nhưng số phận thật trớ trêu, chính những sơ sểnh của đối thủ năm xưa của đối thủ đã giúp Jimmy Carter lên ngôi Tổng thống thì trong cuộc bầu cử 4 năm sau, cũng chính “style sơ sểnh” ấy với phát ngôn “lỡ miệng” đã “giết chết” sinh mệnh chính trị của ông Jimmy Carter. Chuyện là khi thảo luận về vũ khí hạt nhân, đương kim Tổng thống không biết vì nguyên cớ nào lại kể lại câu chuyện ông đã nói với cô con gái Amy 13 tuổi của mình: “Tôi đã có một cuộc thảo luận quan trọng với con gái Amy. Trước khi đến đây, tôi hỏi con bé vấn đề gì là quan trọng nhất. Con bé nói rằng đó là việc kiểm soát vũ khí hạt nhân”. Ông Jimmy Carter không thể ngờ rằng bởi câu chuyện ấy, ông đã nhận được cơn mưa chế giễu từ các cử tri rằng một vị Tổng thống Mỹ lại muốn nhận lời khuyên chính trị từ cô con gái 13 tuổi.

Trong khi đó, ứng viên Cộng hòa Ronald Reagan lại ghi điểm bởi sự tinh tế với câu hỏi: “Cuộc sống của bạn có tốt đẹp hơn so với 4 năm trước đây?”. Câu hỏi đơn giản đó đã giúp ông Reagan chiến thắng và trở thành tổng thống thứ 40 của nước Mỹ.

Cuộc đối đầu nảy lửa Trump- Hillary Clinton

Năm 2016, có cuộc tranh luận đã đi vào lịch sử truyền hình Mỹ với lượng khán giả theo dõi kỷ lục và độ hấp dẫn không kém bất cứ cuốn phim đoạt giải Oscar nào, đó là cuộc tranh luận giữa tỷ phú Trump và phu nhân của Tổng thống tiền nhiệm Bill Clinton. Hơn 84 triệu người Mỹ đã có tới 3 buổi ngồi trước màn hình tivi để theo dõi xem một vị tỷ phú sừng sỏ sẽ “đấu khẩu” như thế nào với một nữ luật sư danh tiếng.

Đúng như dự đoán, các cuộc “đấu khẩu” đã diễn ra gay cấn, sôi động như mong chờ. Ông Trump với phong cách phát ngôn thẳng thừng, trực diện vốn có đã không ngại ngần công kích bà Hillary. Tuy nhiên, bản lĩnh, khả năng và tri thức uyên bác của một luật sư đã giúp bà Hillary chiến thắng trước ông Trump. Chỉ có điều đáng tiếc là chiến thắng trong những cuộc tranh đấu nảy lửa rốt cuộc lại không thể giúp bà Hillary chiến thắng trong cuộc đua tới Tòa Bạch Ốc.

Cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên giữa Donald Trump và Joe Biden kéo dài trong khoảng 90 phút, được tổ chức ở Cleveland, bang Ohio và do người dẫn chương trình Chris Wallace của kênh Fox News điều phối. Đây cũng là trận so găng mở màn cho ba cuộc tranh luận sẽ diễn ra trong giai đoạn nước rút của cuộc đua vào Nhà Trắng 2020 sắp tới. Theo tiến trình bầu cử, hai ứng cử viên tổng thống này sẽ tham gia thêm hai cuộc tranh luận trực tiếp, lần lượt diễn ra ở Miami, bang Florida vào ngày 15/10 và ở Nashville, bang Tennessee vào ngày 22/10 trước khi diễn ra ngày bầu cử chính thức 3/11. Có 6 nội dung tranh luận chính được đưa hai ứng cử viên đưa ra thảo luận, gồm: Hồ sơ của hai ứng cử viên, Tòa án tối cao, đại dịch COVID-19, kinh tế Mỹ, chủng tộc và bạo lực tại Mỹ, tính toàn vẹn của cuộc bầu cử tổng thống. Trong từng chủ đề, mỗi ứng cử viên sẽ có hai phút để trả lời câu hỏi mà người dẫn chương trình đưa ra và sau đó sẽ trực tiếp hỏi đáp, tranh luận với đối thủ.

Hà Anh