Làm rõ về việc sử dụng tiền mặt

Tại chương trình Kỳ họp thứ 3, Quốc hội Khóa XV, ngày 9/6, trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn về nhóm lĩnh vực ngân hàng, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) đã bày tỏ băn khoăn khi đứng lên tranh luận.

Đại biểu nêu rõ: Đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng giải thích rõ hơn về việc sử dụng tiền mặt. Trên thực tế đã có quy định rất rõ về việc sử dụng tiền mặt ngoài thị trường, đặc biệt là các cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, từ vụ việc của Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á, trong quá trình khám xét, cơ quan chức năng đã phát hiện cá nhân có 10 tỷ đồng ở trong tủ của người đó. Vậy tiền mặt ở đâu mà cá nhân đó có nhiều vậy?

Ngoài ra, có một vấn đề khác khiến hiện nay dư luận quan tâm là một số đại gia sử dụng tiền rất nhiều để mua bán bất động sản, chỉ cần người mua có tiền, người bán đất cần tiền mặt thì trả tiền mặt ngay hoặc thông qua hình thức chuyển khoản. Vậy có vấn đề gì trong ngành ngân hàng hay không về việc sử dụng tiền mặt, đề nghị Thống đốc trả lại cụ thể hơn?

Đại biểu Phạm Văn Hòa nhấn mạnh, liên quan đến thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng SJC. Nghị định 24 của Chính phủ ban hành cách đây 10 năm, lúc đó giá vàng SJC cũng chỉ khoảng 30-35 triệu đồng/lượng, còn hiện nay giá vàng đang lên đến gần 70 triệu đồng/lượng. Vậy Nghị định 24 của Chính phủ thời điểm đó và thời điểm hiện tại bất cập hay không? Và tại sao chúng ta không sửa Nghị định này? Liệu Ngân hàng có thể cho đơn vị, tổ chức nào đó sản xuất thương hiệu vàng nào khác để cạnh tranh với SJC hay không để thị trường vàng hạ nhiệt, giá vàng giảm xuống? Bởi nếu giá vàng SJC tăng cao thì tình hình lạm phát có thể sẽ tăng theo và đồng tiền Việt Nam cũng có thể mất giá. Vì vậy, cần có sự điều chỉnh giá vàng SJC ở trong nước phù hợp với thị trường trên thế giới.

Trả lời chất vấn của đại biểu Phạm Văn Hòa đối với việc sử dụng tiền mặt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho rằng, hiện nay trong các quy định hiện hành, những khoản chi tiêu của ngân sách nhà nước cũng đã yêu cầu đối với các khoản trên 20 triệu đồng thì phải thực hiện qua chuyển khoản, không được thanh toán bằng tiền mặt. Còn đối với các giao dịch khác, Ngân hàng Nhà nước và các bộ ngành đang trong quá trình nghiên cứu. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong quá trình xây dựng quy định mới cũng sẽ xin ý kiến rộng rãi và đánh giá tác động đối với các quy định về vấn đề thanh toán bằng tiền mặt.

Bên cạnh đó, báo cáo trước Quốc hội liên quan đến vấn đề độc quyền vàng SJC, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, Nghị định 24 xác định là Ngân hàng Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, và ở đây Ngân hàng Nhà nước lựa chọn thuê SJC sản xuất. Trong quá trình tổng kết, đánh giá Nghị định 24 trong thời gian tới, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ nghiên cứu, lắng nghe ý kiến của các đại biểu và cũng sẽ xin ý kiến rộng rãi để lựa chọn nhiều thương hiệu khác để cùng sản xuất vàng miếng hay là một thương hiệu của Ngân hàng Nhà nước.

“Lúc đó chúng tôi sẽ đánh giá, phân tích tác động và xin ý kiến. Chắc chắn sẽ xin ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định.

Giao dịch ngoại tệ trên 1.000 USD sẽ được đưa vào hệ thống giao dịch đáng ngờ

Chất vấn về tình trạng chuyển tiền xuyên biên giới, đại biểu Mai Khanh (Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình) cho biết, thời gian qua các chuyên án đấu tranh với tội phạm đánh bạc, cá độ xuyên quốc gia cho thấy tội phạm chuyển những số tiền cực lớn. Đại biểu cho rằng đã bộc lộ sự yếu kém trong công tác kiểm soát và quản lý các cổng thanh toán, đề nghị Thống đốc cho biết trách nhiệm của ngành ngân hàng trong việc kiểm soát, quản lý cổng thanh toán quốc gia và giải pháp trong thời gian tới của ngành ngân hàng để phòng, chống vấn đề này?

Trả lời chất vấn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, các giao dịch thanh toán qua biên giới phân ra thành rất nhiều loại hình giao dịch. Những giao dịch vãng lai, như giao dịch về hàng hóa, dịch vụ hay chuyển tiền phục vụ cho mục đích tiêu dùng vãng lai thì các tổ chức, cá nhân được tự do thực hiện. Mỗi ngày, thanh toán loại này nhiều triệu giao dịch. Đối với các tổ chức tín dụng, không thể kiểm soát trước, bởi vì như vậy sẽ ách tắc toàn bộ các giao dịch.

Trong các quy định của pháp luật hiện hành yêu cầu các tổ chức tín dụng thực hiện kiểm tra những chứng từ. Các tổ chức, cá nhân phải tự chịu trách nhiệm về sự chính xác của chứng từ đó. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, hiện đã có quy định về phòng, chống rửa tiền. Tất cả các giao dịch đối với ngoại tệ trên 1.000 USD sẽ được đưa vào hệ thống của giao dịch đáng ngờ.

Qua phân tích dữ liệu này nếu như có những trường hợp bất thường, những dấu hiệu nghi ngờ thì Ngân hàng Nhà nước sẽ chuyển cho các cơ quan của pháp luật để điều tra, xác minh. Còn đối với nhu cầu thanh toán theo lệnh của chủ tài khoản thì các tổ chức tín dụng phải thực hiện thanh toán. Đương nhiên doanh nghiệp và người dân là chủ tài khoản phải nhận thức được những giao dịch nào bị cấm không thực hiện và những giao dịch nào được thực hiện.