Tất cả các ngôi nhà trên một trong những hòn đảo nhỏ của Tonga đã bị phá hủy và ba người cho đến nay được xác nhận là đã chết, chính phủ nước này cho biết trong tuyên bố đầu tiên sau vụ phun trào kinh hoàng hôm thứ Bảy.

Với việc liên lạc bị cản trở nghiêm trọng do đứt cáp biển, thông tin về quy mô của sự tàn phá cho đến nay chủ yếu đến từ các máy bay do thám.

Điều phối viên của Liên Hợp Quốc có trụ sở tại Fiji, Jonathan Veitch, cho biết trong một cuộc họp báo trực tuyến rằng cơ quan này sẽ hầu hết chỉ có thể tiến hành các hoạt động cứu trợ từ xa và có thể không cử nhân viên đến hòn đảo này.

"Chúng tôi tin rằng chúng tôi có thể thực hiện các chuyến bay với nguồn cung cấp. Nhưng chúng tôi không chắc rằng chúng tôi có thể gửi chuyến bay với nhân viên. Lý do vì Tonga có chính sách kiểm soát Covid rất nghiêm ngặt", Veitch nói.

Ông giải thích, Tonga là một trong số ít quốc gia không có Covid-19 và sự bùng phát ở đó sẽ rất thảm khốc, bất chấp quốc đảo nhỏ bé này có 90% tỷ lệ tiêm chủng ở cả người lớn lẫn thanh thiếu niên trên 12 tuổi.

"Tonga rất thận trọng về việc mở cửa biên giới giống như nhiều hòn đảo ở Thái Bình Dương, và đó là vì lịch sử dịch bệnh ở Thái Bình Dương từng xóa sổ các xã hội ở đây", ông nói thêm

Veitch cho biết LHQ có 23 người cùng với các tổ chức phi chính phủ quốc tế khác đang có mặt đến tiến hành các nỗ lực cứu trợ.

Ông cho biết Tổ chức Y tế Thế giới sẽ bắt đầu thảo luận với chính phủ Tonga "một cách thận trọng, nhưng chúng tôi sẽ không làm bất cứ điều gì để đe dọa sự an toàn của các giao thức Covid của người dân tại đây".

Chính quyền Tonga đã bắt đầu sơ tán những người dân mắc kẹt ở một số khu vực xa xôi hẻo lánh. Nguồn cung cấp nước đã bị "ảnh hưởng nghiêm trọng" bởi tro núi lửa.

Các tàu chở vật tư và thiết bị cứu trợ, bao gồm cả nước, đã rời các cảng ở Úc và New Zealand nhưng sẽ mất ít nhất 5 ngày nữa mới đến được bờ biển của Tonga.

Việc dọn sạch tro bụi đường băng sân bay đang là ưu tiên của chính phủ Tonga. Sân bay quốc tế Fua'amotu chính của quần đảo không bị hư hại nhưng tro bụi phải được dọn thủ công.

Veitch cho biết: “Chúng tôi nghĩ rằng nó hoạt động vào ngày hôm qua, nhưng hiện nó vẫn chưa được dọn sạch hoàn toàn vì tro bụi đã rơi nhiều hơn.

Văn phòng thủ tướng Tonga cho biết sóng thần cao tới 15 mét ập vào nhóm đảo Ha'apia và bờ biển phía tây của hòn đảo chính Tongatapu. Cư dân đang được chuyển đến các trung tâm sơ tán vì 56 ngôi nhà bị phá hủy hoặc hư hại nghiêm trọng trên các bờ biển đó.

Bùi Huy (theo RT)