Ngày 5/10, tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt chùa Keo (xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình) đã diễn ra Lễ hội chùa Keo mùa thu năm 2022 và công bố quyết định hương án chùa Keo là bảo vật quốc gia.

Trước đó, ngày 25/12/2021, hương án chùa Keo là một trong 23 hiện vật được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận là bảo vật quốc gia (đợt 10).

Chùa Keo tỉnh Thái Bình (tên chữ là Thần Quang Tự) gồm 2 cụm kiến trúc: chùa, nơi thờ Phật và Đền thánh, thờ thánh Dương Không Lộ (1016 - 1094) - vị đại sư thời nhà Lý đã có công dựng chùa.

Hàng năm, chùa Keo có hai mùa lễ hội là Lễ hội mùa xuân (vào ngày mồng 4 tết Nguyên đán) và Lễ hội mùa thu (tháng 9 Âm lịch). Sau hơn 2 năm bị ảnh hưởng do dịch COVID-19, năm nay, lễ hội được tổ chức với nhiều hoạt động, nghi lễ trang nghiêm như: Lễ khai chỉ, lễ Phật, lễ Thánh, lễ rước kiệu và nhiều hoạt động văn hóa dân gian khác, thu hút đông đảo du khách tới tham quan, chiêm bái.

Năm 2012, chùa Keo được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp Bằng công nhận Di tích quốc gia đặc biệt. Năm 2017, Lễ hội chùa Keo được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Hương án chùa Keo tỉnh Thái Bình là hiện vật độc bản bằng gỗ, có dạng hình hộp chữ nhật, kết cấu 3 phần chính gồm mặt, thân và chân; dài 227 cm; rộng 156 cm; cao 153 cm; có hệ thống bánh xe di chuyển.

Được tạo tác từ thế kỷ 17, thời Lê Trung hưng, Hương án chùa Keo có hệ thống hoa văn dày đặc, tạo tác theo các khối hình “lưỡng long chầu nguyệt”, “long ẩn vân’, “long giáng”…

Đặc biệt, hương án có tới 550 cánh sen, 435 bông cúc, 24 hoa dây lá và linh thú, mây lửa, ngọc báu được chạm khắc tinh xảo bằng các kỹ thuật chạm bong, chạm kênh, chạm lộng, trổ thủng, tạo ra những khối nổi, khối chìm với tầng tầng, lớp lớp các hoa văn, họa tiết có đường nét sắc sảo, trau chuốt, bố cục chặt chẽ, vừa phóng khoáng vừa đăng đối, vừa thật vừa ảo.

Việc người xưa đã sáng tạo, thiết kế hệ thống bánh xe vận chuyển cho hương án đã giúp hiện vật không phải chịu tác động xấu của quá trình khiêng vác, tránh được hơi nước ẩm từ nền đất ngấm lên, trải qua hàng trăm năm, đến nay vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.

Trước đó, vào năm 2017, hai bộ cánh cửa gỗ chạm khắc hình tượng rồng, có niên đại từ thế kỷ 17, đặt ở cửa chính tam quan nội chùa Keo tỉnh Thái Bình cũng đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia.

Lễ hội chùa Keo mùa thu năm 2022 diễn ra từ ngày 10 đến hết ngày 15/9 âm lịch.

T.Toàn