Một cựu Thống đốc Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã cảnh báo rằng nền kinh tế thế giới sẽ không có bữa trưa miễn phí sau khi Mỹ phát hành thêm khối lượng USD lớn chưa từng có và niềm tin mù quáng vào lý thuyết tiền tệ hiện đại, cảnh báo về những tác dụng phụ tiềm ẩn của động thái này và coi đây là một trong 6 vấn đề lớn mà Trung Quốc và thế giới phải đối mặt vào năm tới.

Bình luận của Zhou Xiaochuan, người lãnh đạo Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) trong giai đoạn 2002-18, được đưa ra khi Bắc Kinh đặt ra các rào cản cao hơn để bảo vệ nền kinh tế số 2 thế giới khỏi việc bị tổn hại đến dòng vốn và bất ổn thị trường, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của chủ nghĩa đa phương.

Ông Zhou kêu gọi chính quyền trung ương duy trì hợp tác toàn cầu, đặc biệt là trước thềm Hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 (G20) ở Rome vào tháng tới, cho rằng xung đột trong thương mại, tài chính và công nghệ sẽ làm tổn hại đến lợi ích của tất cả các quốc gia.

Bất chấp căng thẳng ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và Mỹ, trong những năm gần đây, Chủ tịch Tập Cận Bình đã nỗ lực miêu tả Trung Quốc là ngọn đuốc cho chủ nghĩa đa phương, đặc biệt là trong thời kỳ chính quyền Trump với “Cách tiếp cận nước Mỹ trên hết” đối với chính sách đối ngoại và thương mại.

Trung Quốc đã tăng gấp đôi cam kết đối với chủ nghĩa đa phương khi hôm thứ 5 tuyên bố chính thức đăng ký tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), một hiệp định thương mại bị Mỹ từ bỏ cách đây 4 năm.

Ông Zhou cho biết hôm thứ 4 tại một sự kiện được tổ chức bởi Diễn đàn Boao cho châu Á, một diễn đàn để Trung Quốc giải thích các chính sách của mình với thế giới rằng: “Mọi người đã đặc biệt chú ý đến mọi động thái của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và các cuộc thảo luận về lý thuyết tiền tệ hiện đại (MMT) – lý thuyết này cho rằng việc in tiền khổng lồ để tài trợ cho thâm hụt tài chính có thể sẽ không tạo ra tác dụng phụ cho nền kinh tế.”

Zhou cho biết ông hy vọng các nhà lãnh đạo toàn cầu sẽ tăng cường phối hợp chống khủng hoảng, tăng cường phối hợp chính sách kinh tế vĩ mô, bảo vệ các quy tắc thương mại quốc tế và đảm bảo sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các cuộc họp gần đây giữa các bộ trưởng tài chính G20 và thống đốc ngân hàng trung ương đã đạt được đồng thuận về một số vấn đề quốc tế, bao gồm thuế tối thiểu toàn cầu và chống lại đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, không có bước đi cụ thể nào được thực hiện để điều phối chính sách tiền tệ, với một số nền kinh tế như Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Hàn Quốc đang tranh giành để tăng lãi suất.

Bảng cân đối của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã tăng gấp đôi quy mô lên 8 nghìn tỷ USD trong 18 tháng qua khi tổ chức này triển khai hỗ trợ để bù đắp tác động của đại dịch và lập trường vĩ mô lỏng lẻo có vẻ sẽ tiếp tục với dự luật cơ sở hạ tầng trị giá 550 tỷ USD của Tổng thống Joe Biden.

Một số tác dụng phụ của sự nới lỏng tiền tệ chưa từng có của Washington đã bắt đầu xuất hiện. Chẳng hạn, lạm phát của Mỹ đạt mức cao nhất trong 13 năm là 5,4% vào tháng 7 và chỉ giảm nhẹ xuống 5,3% vào tháng trước, cao hơn nhiều so với mục tiêu hàng thập kỷ là 2%.

Zhou nói với diễn đàn rằng ông coi lạm phát, bong bóng tài sản và hậu quả của việc nới lỏng định lượng là những vấn đề lớn trong năm tới, cùng với kiểm soát đại dịch, biến đổi khí hậu, chuyển đổi kỹ thuật số và bất bình đẳng.

Giá hàng hóa cao đã đẩy lạm phát tại nhà máy của Trung Quốc lên mức cao nhất trong 13 năm là 9,5% vào tháng trước, trong khi phí vận chuyển tăng cao đang gây thêm áp lực lên nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã thực hiện một cách tiếp cận chính sách khác với các đối tác phương Tây. Sau khi bơm hàng nghìn tỷ nhân dân tệ vào nền kinh tế để giúp kiềm chế đại dịch và hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề vào năm ngoái, ngân hàng đã kiềm chế trước các biện pháp kích thích lớn hơn và bắt đầu rút bớt thanh khoản dư thừa. Trong khi đó, bức tường lửa giữa ngân hàng trung ương và các cơ quan tài chính đã được củng cố.

Phát biểu tại cuộc họp báo tuần trước, Phó thống đốc PBOC Pan Gongsheng khẳng định Trung Quốc sẽ đặt chính sách tiền tệ dựa trên nhu cầu trong nước và tăng cường hỗ trợ chính sách cho các liên kết yếu.

Tuy nhiên, các nhà chức trách cũng đang chú ý đến các dòng vốn xuyên biên giới, vì thị trường dự kiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ bắt đầu giảm bớt việc mua trái phiếu vào cuối năm nay.

Các nhà phân tích cảnh báo, sự mất cân bằng bên ngoài của Mỹ chắc chắn sẽ dẫn đến việc tăng giá một số sản phẩm hoặc tài sản do vai trò chi phối của đồng USD trên thị trường và bong bóng tài sản có thể hình thành nếu không có đủ quy định chặt chẽ

Huy Hoàng (Theo SCMP)