Theo Reuters, 27 cổ vật trên gồm nhiều bức tượng Phật giáo, đạo Hindu giáo như tượng Phật ngồi thiền bằng đồng, tượng thần Naga, tượng thần Shiva và tượng Prajnaparamita điêu khắc bằng sa thạch giáo. Tổng giá trị của số cổ vật này ước tính lên tới 3,8 triệu USD.

Văn phòng công tố quận Manhattan, bang New York, Mỹ đã bàn giao lại cho phía đại diện Campuchia trong buổi lễ hôm 9/6 vừa qua.

“Việc trao trả 27 cổ vật thiêng liêng cho Campuchia là nhằm khôi phục liên kết quan trọng giữa thời kỳ Angkor cổ xưa với các tín ngưỡng hiện đại, sau khi bị gián đoạn bởi những kẻ buôn bán cổ vật đánh cắp”, Công tố viên quận Manhattan Cy Vance Jr nhận định.

“Sự kiện hôm nay là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với những người lấy cắp và buôn bán trái phép các hiện vật có giá trị lịch sử quốc gia. Đó không chỉ là một tội ác với người dân một nước, mà còn ảnh hưởng rất lớn đối với thế hệ hiện tại và tương lai”, công tố viên Vance nhấn mạnh.

Tại buổi lễ, Bộ trưởng Văn hóa và Nghệ thuật Campuchia Phoeurng Sackona đã gọi các cổ vật là “linh hồn của tổ tiên bị mất tích”, đồng thời, thay mặt cho toàn thể chính phủ và người dân Campuchia cảm ơn các nhà chức trách đã giúp trao trả số cổ vật trên.

Theo thông tin từ Đại sứ quán Mỹ tại Campuchia, 24 trong số 27 cổ vật được bàn giao cho Campuchia được tịch thu trong quá trình điều tra đối tượng có tên Subhash Kapoor. 3 cổ vật còn lại được thu giữ trong cuộc điều tra đối tượng Nancy Weiner.

“Hồi hương” cổ vật

Các cổ vật của Campuchia nằm trong số gần 400 cổ vật, được Đơn vị điều tra buôn bán cổ vật và Điều tra An ninh Nội địa của quận Manhattan bàn giao lại cho hơn 10 quốc gia sau nhiều năm điều tra và thu hồi.

Trong giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2020, nhà chức trách New York đã phát hiện và thu giữ được hơn 2.500 cổ vật từ nhiều tội phạm, với tổng trị giá lên tới hơn 143 triệu USD.

Trước đó, hãng tin AP đưa tin, vào hôm 25/5 vừa qua, giới chức Mỹ đã tổ chức buổi lễ bàn giao 2 cổ vật 1.000 năm tuổi bị “lấy cắp” cho Thái Lan sau hơn nửa thế kỷ. Đây là hai bức phù điêu tinh xảo được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Châu Á tại San Francisco, Mỹ từ những năm 1960.

Giới chức Mỹ cho biết hai bức phù điêu trên có độ tinh xảo về các vị thần của Ấn Độ giáo là Indra và Yama. Tương truyền, thần Indra được xem là vua của các vị thần, và thần Yama là vị thần cai quản địa ngục, cũng là vị thần đại diện cho công lý.

Mỗi cổ vật nặng khoảng 1.500 pound (khoảng 700 kg) được làm từ đá sa thạch có niên đại từ cuối thế kỷ 10 và 11. Chúng có nguồn gốc từ những ngôi đền cổ ở vùng Đông Bắc Thái Lan và được bảo tàng thành phố San Fransisco mua lại thông qua Avery Brundage – cựu chủ tịch của Ủy ban Olympic quốc tế và là một nhà sưu tập nghệ thuật châu Á.

Theo nghiên cứu, các bức phù điêu có thể đã bị vận chuyển bất hợp pháp khỏi Thái Lan kể từ những năm 1958 đến 1969. Đáng chú ý, giai đoạn từ năm 1965-1966 là thời điểm rất nhiều cổ vật của Thái Lan bị buôn bán trái phép ra nước ngoài.

Trong buổi lễ bàn giao cổ vật giữa chính quyền Mỹ và Tổng lãnh sự quán Hoàng gia Thái Lan tại Los Angeles hôm 25/5, Bộ Ngoại giao Thái Lan bày tỏ niềm vui mừng về “việc trao trả những cổ vật này có tầm quan trọng to lớn về mặt lịch sử, khảo cổ và văn hóa đối với Chính phủ Thái Lan và người dân Thái Lan.”