“Tôi luôn luôn chủ trương rằng, mỗi một cơ quan báo chí cần phải tô đậm cá tính riêng của mình. Ngay cả khi hát đồng ca thì cũng phải hát bằng giọng hát riêng không thể xóa lẫn của mình. Chúng tôi ở giai đoạn hiện nay vừa cố gắng kế thừa những điểm mạnh truyền thống của Báo, vừa cùng nhau chung tay xây dựng đắp bồi những nét riêng mới của đội ngũ những người làm báo tại tòa soạn hiện nay”- nhà báo Hồng Thanh Quang- Tổng Biên tập báo Đại Đoàn Kết đã nhấn mạnh như vậy trong cuộc trò chuyện cùng phóng viên báo Nhà báo và Công luận xung quanh câu chuyện báo chí làm thế nào để giữ chân độc giả, bằng công nghệ mới hay kiến tạo những nội dung khác biệt, sáng tạo đầy thú vị.

Phải tô đậm cá tính riêng của mình

+ Nếu công nghệ được coi là cách để tạo sức hút với độc giả ngay từ “phút đầu gặp gỡ” thì nội dung mới chính là yếu tố tiên quyết “níu giữ độc giả” ở lại với mỗi bài viết. Quan điểm của ông như thế nào về điều này?

- Tôi không thể có thái độ gì khác ngoài đồng ý với nhận định này. Cũng như phụ nữ, nhan sắc là điều lôi kéo người ta đến nhưng tâm hồn mới là cái giữ chân người ta lại…

+  Có quá khó không khi mà chúng ta đang đứng trước thách thức, đó là người đọc thế hệ trẻ. Một tờ báo với bề dày truyền thống lại không quá đầu tư vào công nghệ như Đại Đoàn Kết sẽ giữ chân được độc giả, phục vụ được công chúng thế hệ hôm nay bằng chiến lược về nội dung như thế nào?

- Không chỉ riêng Báo Đại Đoàn Kết mà theo tôi, mọi phương tiện truyền thông đều đang đứng trước thách thức đó. Một cơ quan báo chí chỉ có tương lai khi thu hút được ngày càng nhiều độc giả trẻ. Thu hút cả bằng hình thức lẫn nội dung. Trong những điều kiện cụ thể của mình. Báo Đại Đoàn Kết đang cố gắng từng bước cải tiến trên cả hai lĩnh vực này để không chỉ là món ăn tinh thần và trí tuệ hữu ích cho những độc giả đứng tuổi mà cả đối với lớp trẻ. Không phải tất cả những gì chúng tôi mong muốn đều đã trở thành hiện thực vì nói thật, lắm lúc “cái khó bó cái khôn”. Nhưng chúng tôi đang nỗ lực tự làm mới mình để đáp ứng ngày một tốt hơn những đòi hỏi và nhiệm vụ đã được giao phó.

+ Trong bối cảnh thông tin mạng xã hội nhiễu loạn thì việc “kiến tạo” nên những nội dung “khác biệt, sáng tạo và duy nhất” phải chăng là sự lựa chọn của các tòa soạn báo. Với báo Đại Đoàn Kết, Tổng Biên tập đã có định hướng như thế nào trong câu chuyện này?

- Tôi luôn luôn chủ trương rằng, mỗi một cơ quan báo chí cần phải tô đậm cá tính riêng  của mình. Ngay cả khi hát đồng ca thì cũng phải hát bằng giọng hát riêng không thể xóa lẫn của mình. Chúng tôi ở giai đoạn hiện nay vừa cố gắng kế thừa những điểm mạnh truyền thống của Báo, vừa cùng nhau chung tay xây dựng đắp bồi những nét riêng mới của đội ngũ những người làm báo tại tòa soạn hiện nay. Chúng tôi cũng cố gắng tránh những bất cập trong việc áp dụng những thế mạnh cũ vào tình hình mới của xã hội và thị trường báo chí hôm nay.

Cần nhất không phải là đông người viết mà là đông độc giả

+ Tôi rất quan tâm và bị thu hút bởi ấn phẩm “Tinh hoa Việt”, ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về “đứa con tinh thần” đặc sắc này chứ?

- Chuyên đề Tinh hoa Việt đã tồn tại từ trước khi tôi về đây làm Tổng Biên tập. Nhưng trong giai đoạn hiện nay, chúng tôi xây dựng chuyên đề này theo hướng mới, cố gắng làm sao để đó là một ấn phẩm thực sự có cách tiếp cận trí tuệ và nhân văn đối với tất cả mọi vấn đề, trung thực, dũng cảm và luôn có tính xây dựng cao. Với tư cách nhà báo, tôi luôn cho rằng không có chủ đề nào cần kiêng cữ nhưng phải có cách nói và cách nhìn thích hợp mới có thể “xử lý” được những câu chuyện mà có thể ai đó cho là “nhạy cảm”. Mọi câu chuyện trên Tinh hoa Việt đều được soi rọi từ cái nhìn cố gắng thấu đạt nhân tình thế thái nhất, trên cơ sở tư tưởng chủ đạo của các nhiệm vụ mà công tác Mặt trận đang phải gánh vác trong giai đoạn hiện nay.

+ Ở Tinh hoa Việt có những bài chuyên sâu, bình luận, phân tích, thậm chí có những chuyên mục mang dấu ấn cá nhân rõ nét với những nhà văn,  nhà báo, chuyên gia có tiếng... Dụng ý trong việc xây dựng nội dung này là gì thưa ông?

- Tôi rất hiểu là các cơ quan truyền thông luôn có nhiệm vụ là diễn đàn, là cầu nối trong xã hội. Nhưng tôi nghĩ, điều mà một cơ quan báo chí cần nhất không phải là đông người viết mà là đông độc giả. Việc chọn lựa người viết, vấn đề và cách lý giải các vấn đề là yếu tố quan trọng sống còn đối với từng ấn phẩm. Tinh hoa Việt có cách đi riêng của mình, không giống những ấn phẩm khác dù thực hiện nhiệm vụ cũng chung như các ấn phẩm khác. Tôi nghĩ, có lẽ đó là nét cá tính và đặc sắc của Tinh hoa Việt giúp nó thu hút được đúng những đối tượng độc giả mà nó cần hướng tới. Tất nhiên, như tôi đã nói, chúng tôi hiện đang ở trong tình huống cái khó còn bó cái khôn, nhiều câu chuyện còn cần phải xử lý tiếp… Tuy nhiên, tôi nghĩ, chúng tôi đã xác định được rõ hướng đi của ấn phẩm này…

+ Nhưng trong dòng chảy của thời sự, của tin tức nhanh, điều gì đảm bảo rằng, người đọc sẽ dừng lại, lắng đọng với những tác phẩm mà chúng ta đầu tư? Và điều gì sẽ đảm bảo chiến lược xây dựng những nội dung chuyên sâu, chất lượng, công phu... ấy sẽ giúp chúng ta “bền vững”, chạy được đường dài, thưa Tổng Biên tập?

- Tôi từng có câu thơ: “Đừng tính quá dài hơi, Sẽ phật ý ông trời…”. Đùa vậy thôi chứ mỗi một cơ quan báo chí đều cần có chiến lược của mình. Chiến lược của chúng tôi đã được xây dựng dựa trên những nhiệm vụ được giao và chúng tôi đang kiên trì, nhẫn nại vượt khó để đi theo chiến lược đó. Làm báo là xử lý những câu chuyện của thời điểm hiện tại. Và chúng tôi xử lý theo tinh thần làm sao để cái đúng ngày hôm nay sẽ không được trở nên sai quấy nếu nhìn bằng cái nhìn của tương lai. Điều này đòi hỏi phải thận trọng và luôn luôn phải tự trau dồi mọi mặt ở chính những người làm báo.

+ Ông có bao giờ lo ngại, những tác phẩm được đầu tư công phu, những bài viết được “chắt lọc” từ tinh túy của “chất xám” lại phải cạnh tranh đầy áp lực với những tin tức “sốc, sex, sến”... hay những tin giật gân, không kiểm chứng trên mạng xã hội?

- Con công thì múa, con nghê thì chầu, mỗi một dạng tin bài hướng tới một đội ngũ độc giả. Có thể có sự cạnh tranh nào đó nhưng tôi không quá e ngại điều này. Tôi không nghĩ rằng độc giả của những bài viết trí tuệ lại bỏ những bài báo yêu thích của mình chỉ vì những tin tức giật gân. Thậm chí tôi còn cho rằng, sau khi đọc vội những tin tức giật gân, không ít độc giả vẫn đi tìm đọc những bài viết thú vị với nội dung sâu sắc...

+ Nhưng chắc chắn, việc đầu tư xây dựng những bài báo sâu sắc, trí tuệ cũng đồng nghĩa với việc chi phí tài chính cao hơn. Có Tổng Biên tập nói với tôi rằng, bài toán đổi mới đi vào chất lượng ai cũng thấy rõ là hay nhưng mà cũng là chuyện “đau đầu” với người “đứng mũi chịu sào” trong bối cảnh khó khăn này. Ông thì sao?

- Cũng chưa hẳn như vậy mặc dù chuyện “cơm áo không đùa” đang là nỗi đau đầu thường trực đối với mọi Tổng biên tập. Tôi nghĩ, mỗi một cơ quan truyền thông sẽ tự mình tìm lối đi riêng sao cho thích ứng với hoàn cảnh cụ thể của mình. Với chúng tôi, một tờ báo được xếp vào hạng “nghèo” về điều kiện vật chất, chúng tôi đang cố gắng làm sao để vẫn “nuôi” được anh em mà báo vẫn “sạch” và có tầm tư duy. Một nhiệm vụ rất khó nhưng hiện thời vẫn khả thi, mặc dù Tổng Biên tập chịu sức ép rất lớn.

+ Vâng, xin cảm ơn ông!

Vân Hà (Thực hiện)