Trong một cuộc họp trực tuyến, Bộ trưởng Công nghiệp và Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal cùng các đồng nhiệm Nhật Bản và Australia Hiroshi Kajiyama và Simon Birmingham đã nêu ra nhu cầu về một môi trường thương mại tự do, công bằng và có thể đoán trước được, đồng thời kêu gọi các quốc gia cùng chí hướng trong khu vực tham gia.

Các bộ trưởng cho biết trong một tuyên bố chung, họ đã hướng dẫn các quan chức làm việc chi tiết cho việc ra mắt chương trình vào cuối năm nay.

Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng Trung-Mỹ leo thang, bế tắc ở biên giới Trung Quốc-Ấn Độ và đại dịch COVID-19. Nhiều quốc gia phụ thuộc vào Trung Quốc về thương mại đã bị gián đoạn nguồn cung, làm nổi bật nhu cầu đa dạng hóa.

Shamshad Ahmad Khan, một chuyên gia về quan hệ Ấn-Nhật và là cộng sự viên tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc có trụ sở tại New Delhi, nói rằng ba nước có "sự e ngại sâu sắc" về hành vi bành trướng của Trung Quốc.

Quan hệ của Australia với Bắc Kinh đang rạn nứt, trong khi cả Ấn Độ và Nhật Bản đều có những tranh chấp ranh giới chưa được giải quyết với Trung Quốc đã leo thang gần đây. Ông Khan nói: “Do đó, việc họ áp dụng chiến lược này để kiểm soát Trung Quốc là điều hoàn toàn tự nhiên”.

Tuy nhiên, động thái ba bên có khả năng tác động hạn chế.

"Trước đây, chúng tôi từng thấy rằng Ấn Độ và Nhật Bản đã ký nhiều hiệp định thương mại tự do khác nhau và hạ thuế quan với các nước đối tác, đồng thời từ chối đặc quyền tương tự đối với Trung Quốc. Nhưng nó không đạt được mục tiêu đã định. Hàng hóa tiếp tục chảy qua từ Trung Quốc làm xáo trộn cán cân thương mại”, Khan nói.

Tuyên bố cho biết, các bộ trưởng công nhận nhu cầu cấp thiết của hợp tác khu vực về việc xây dựng một chuỗi cung ứng linh hoạt ở Ấn Độ - Thái Bình Dương.

Họ "tái khẳng định quyết tâm đi đầu trong việc mang lại một môi trường thương mại và đầu tư tự do, công bằng, bao trùm, không phân biệt đối xử, minh bạch, có thể dự đoán và ổn định, cũng như giữ cho thị trường của họ cởi mở".

"Trước cuộc khủng hoảng COVID-19 và những thay đổi trên quy mô toàn cầu gần đây trong bối cảnh kinh tế và công nghệ, các Bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết và tiềm năng để tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương", tuyên bố cho biết.

Ba nước đã kêu gọi các nước khác trong khu vực có cùng tầm nhìn tham gia sáng kiến ​​này.

Nhật Bản đã bắt đầu hợp tác với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á về chuỗi cung ứng và dự kiến ​​sẽ tìm cách kết hợp hai sáng kiến.

Nhật Bản, Australia và Ấn Độ, cùng với Mỹ, thành lập Đối thoại An ninh Tứ giác hay còn gọi là "Quad" - một diễn đàn chiến lược không chính thức mà Bắc Kinh bảo lưu về khả năng kiềm chế Trung Quốc ở Ấn Độ - Thái Bình Dương.

Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Stephen Biegun cho biết Bộ tứ kim cương chuẩn bị tổ chức một cuộc họp vào cuối năm nay. "Sẽ có một cuộc họp của Bộ tứ, một cuộc họp cấp bộ trưởng vào mùa thu này ở Delhi", ông nói với Diễn đàn Đối tác Chiến lược Mỹ-Ấn hôm thứ Hai.

Quad đại diện cho "bốn nền dân chủ đặc biệt vững chắc", Biegun cho biết. "Điều đó cực kỳ quan trọng bởi vì trong khi lợi ích sẽ thúc đẩy tất cả các quốc gia của chúng ta đưa ra lựa chọn trong lĩnh vực chính sách ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và hơn thế nữa, các giá trị chung bổ sung cho lợi ích chung tạo ra một nền tảng vững chắc".

Ông nói thêm: “Tất cả bốn quốc gia chúng tôi đều là những cường quốc ở Thái Bình Dương”.