Nạn nhân là… nông nghiệp và thực phẩm

Theo Reuters, một số doanh nhân giàu nhất của Nga đã công khai kêu gọi hòa bình kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin ra lệnh điều binh vào ngày 24/2, bao gồm tỷ phú Mikhail Fridman, Pyotr Aven và Oleg Deripaska.

Các nước phương Tây đã trừng phạt các doanh nhân Nga, bao gồm các lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu đối với tỷ phú Melnichenko, đóng băng tài sản nhà nước và cắt phần lớn khu vực doanh nghiệp Nga khỏi nền kinh tế toàn cầu trong nỗ lực buộc ông Putin phải thay đổi hướng đi.

“Các sự kiện ở Ukraine thực sự bi thảm. Chúng tôi khẩn cấp cần hòa bình", tỷ phú Melnichenko, 50 tuổi, người Nga nhưng sinh ra ở Belarus và có mẹ là người Ukraine, nói với Reuters trong một tuyên bố gửi qua email của người phát ngôn.

Tỷ phú Melnichenko, người thành lập EuroChem, một trong những nhà sản xuất phân bón lớn nhất của Nga, đã chuyển đến Zug, Thụy Sĩ vào năm 2015 và SUEK, nhà sản xuất than hàng đầu của Nga, cho biết: “Một trong những nạn nhân của cuộc khủng hoảng này sẽ là nông nghiệp và thực phẩm”.

Cuộc tấn công của Nga vào Ukraine đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, hơn 2 triệu người phải di tản và làm dấy lên lo ngại về một cuộc đối đầu rộng lớn hơn giữa Nga và Mỹ, hai cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới.

Chiến tranh thực phẩm?

Ông Putin cảnh báo hôm 10/3 rằng giá lương thực sẽ tăng trên toàn cầu do giá phân bón tăng vọt nếu phương Tây gây ra vấn đề cho việc xuất khẩu phân bón của Nga - vốn chiếm 13% sản lượng phân bón thế giới.

Nga là nhà sản xuất chính của kali, phân lân và phân bón chứa nitơ - những chất dinh dưỡng chính cho đất và cây trồng. EuroChem, công ty sản xuất nitơ, phốt phát và kali, cho biết họ là một trong 5 công ty phân bón hàng đầu thế giới.

Ông trùm Melnichenko nói: “Cuộc chiến đã khiến giá phân bón tăng vọt và không còn phù hợp với túi tiền của người nông dân nữa”.

Ông cho biết các chuỗi cung ứng thực phẩm vốn đã bị Covid-19 làm gián đoạn giờ còn khó khăn hơn nhiều.

“Giờ đây, nó sẽ dẫn đến lạm phát lương thực thậm chí còn cao hơn ở châu Âu và có thể xảy ra tình trạng thiếu lương thực ở các nước nghèo nhất thế giới”, tỷ phú Melnichenko cảnh báo.

Bộ Công nghiệp và Thương mại Nga đã yêu cầu các nhà sản xuất phân bón của nước này tạm dừng xuất khẩu vào đầu tháng này.

Tỷ phú Melnichenko mới 19 tuổi khi Liên Xô sụp đổ và bắt đầu kinh doanh ngoại tệ khi đang là sinh viên vật lý tại Đại học Tổng hợp Moscow danh tiếng.

Là một nhà toán học tài năng từng mơ ước trở thành nhà vật lý, Melnichenko đã bỏ học đại học để lao vào thế giới hỗn loạn của nền kinh tế thời hậu Xô Viết.

Ông thành lập Ngân hàng MDM nhưng vào những năm 1990 vẫn nó còn quá nhỏ bé để tham gia vào quá trình tư nhân hóa dưới thời Tổng thống Boris Yeltsin, thời kỳ sẽ trao tài sản chọn lọc nhất của một cựu cường quốc cho một nhóm doanh nhân, những người sẽ được biết đến như những nhà tài phiệt do ảnh hưởng chính trị và kinh tế của họ.

Melnichenko sau đó bắt đầu mua các tài sản than và phân bón. Tài sản của ông vào năm 2021 được Forbes ước tính là 18 tỷ USD, trở thành người giàu thứ 8 nước Nga.

Liên minh châu Âu hôm 9/3 đã trừng phạt Melnichenko vì hành vi gây hấn của Nga. Tổ chức này cho biết việc ông tham dự cuộc họp ở Điện Kremlin với Putin và 36 doanh nhân do Liên minh các nhà công nghiệp và doanh nhân Nga tổ chức cho thấy ông là "một trong những doanh nhân hàng đầu tham gia vào các lĩnh vực kinh tế”.

Người phát ngôn của ông cho biết "Melnichenko không liên quan đến những sự kiện bi thảm ở Ukraine. Ông ấy không có đảng phái chính trị".

“Để tạo ra ranh giới giữa việc tham dự cuộc họp thông qua tư cách thành viên trong hội đồng kinh doanh, giống như hàng chục doanh nhân từ cả Nga và châu Âu đã làm trong quá khứ, và việc phá hoại hoặc đe dọa một quốc gia là vô lý và vô nghĩa. Melnichenko sẽ phản đối các lệnh trừng phạt”, người phát ngôn cho biết thêm.

Vào ngày 9/3, Melnichenko đã từ chức thành viên hội đồng quản trị và giám đốc không điều hành ở cả EuroChem và SUEK, đồng thời rút lui với tư cách là người thụ hưởng của họ, người phát ngôn cho biết. EuroChem có tài sản sản xuất tại Nga, Lithuania, Bỉ, Brazil và Kazakhstan.

Cảnh sát Ý tuần trước đã thu giữ du thuyền của Melnichenko là một chiếc Sailing Yacht A dài 143m có giá 578 triệu USD.

Sơn Tùng (Theo Reuters)