Golden Rice, hay gạo vàng được phát triển bởi Viện Nghiên cứu Lúa gạo Quốc tế (IRRI), có trụ sở tại Laguna, phía nam Manila, nhằm giúp hạn chế tình trạng thiếu vitamin A ở các quốc gia đang phát triển. Nó được đặt tên theo màu vàng của hạt. Việc trồng thử nghiệm bắt đầu ở Philippines vào năm 2013, dưới sự giám sát của Bộ Nông nghiệp và cơ quan trực thuộc, Viện Nghiên cứu Lúa Philippines (PhilRice).

Khi phê duyệt an toàn sinh học chính thức được cấp vào tháng 7 năm ngoái, bộ nông nghiệp nước này cho biết Golden Rice là một mốc quan trọng về dinh dưỡng trong cả nước, dự kiến ​​sẽ được trồng ở một số tỉnh trong vụ mùa mưa năm 2022.

Khoảng 1/5 trẻ em từ các cộng đồng nghèo nhất ở Philippines bị thiếu vitamin A, theo IRRI. Golden Rice cũng đang được các cơ quan quản lý ở Bangladesh đánh giá lần cuối. Vitamin A giữ cho da và mắt khỏe mạnh, và sự thiếu hụt có thể gây ra các vấn đề như khó nhìn trong ánh sáng mờ.

Nhưng động thái này của Philippines đã gây ra một làn sóng chỉ trích trong bối cảnh lo lắng toàn cầu đang ngày càng gia tăng về sự an toàn của các sinh vật biến đổi gen, hay còn gọi là GMO.

Melanie Guavez, một nông dân trồng lúa đồng thời là lãnh đạo liên minh chống GMO SIKWAL-GMO cho biết: "Golden Rice sẽ đầu độc vùng đất của chúng ta". Quê hương của Guavez từng là nơi trồng thử nghiệm vào năm 2013. Vào tháng 8 năm đó, Guavez và hàng trăm nông dân khác đã nhổ bỏ cây trồng để phản đối trước khi nhà chức trách đánh giá vụ thu hoạch.

Guavez nói: “Chính phủ không thông báo cho bất kỳ ai trong chúng tôi về những tác động tiêu cực mà Golden Rice có thể gây ra đối với đất đai và sinh kế của chúng tôi. Họ cố gắng lừa chúng tôi bằng các giải pháp và sự thật nửa vời. Họ nói rằng họ sẽ giúp chúng tôi về thuốc trừ sâu, hạt giống..., nhưng họ đang cố gắng loại bỏ các phương pháp trồng trọt truyền thống".

Tiến sĩ Rey Ordonio, trưởng dự án Golden Rice tại PhilRice, nói với Nikkei rằng, "chúng tôi chỉ đơn giản cung cấp Golden Rice như một giống lúa lai khác mà nông dân có thể chọn để trồng. Golden Rice đã được phát triển vì mục đích nhân đạo và chúng tôi đã cố phát triển nó như một giống lúa lai giống như các giống lúa thông thường để đảm bảo nó sẽ có giá cả phải chăng và dễ tiếp cận đối với người nông dân và người tiêu dùng".

Các giống lúa thuần chủng như vậy vẫn đại diện cho hầu hết các giống lúa di truyền thường được trồng ở Philippines.

Ordonio đảm bảo với người tiêu dùng rằng Golden Rice hoàn toàn an toàn. Ông dựa trên báo cáo năm 2016 của Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia Mỹ, đã khảo sát gần 900 nghiên cứu và ấn phẩm chứng minh rằng cây trồng biến đổi gen không nguy hiểm.

Guavez nói rằng việc trồng Golden Rice đòi hỏi phải tuân thủ quá mức về thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ mà những người nông dân bình thường không thể mua được. Bà cho biết toàn bộ sáng kiến ​​này sẽ khiến nông dân lâm vào cảnh nợ nần. Để trả hết các khoản vay, bà sợ rằng những người nông dân mắc nợ sẽ bán đất của họ cho các tập đoàn lớn. Guavez lo ngại rằng theo thời gian, các khu vực nông nghiệp của vùng Bicol sẽ dễ bị các công ty thôn tính.

Bà nói: “Các doanh nghiệp lớn sẽ được hưởng lợi từ điều này, không phải chúng tôi. Chúng tôi đang cố gắng bảo vệ hạt giống địa phương và vùng đất của chúng tôi. Tại sao chúng ta cần một thứ gì đó được nấu chín trong phòng thí nghiệm? Thay vào đó, chính phủ nên hỗ trợ các sáng kiến ​​của địa phương".

Mỹ Anh (theo Nikkei)