Sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) bỏ ưu tiên đối với thí sinh có chứng chỉ IELTS vào lớp 10 đã nhận được nhiều sự ủng hộ của phụ huynh và giáo viên. Thầy giáo Mai Văn Đạt ở Nghệ An, có con năm nay thi vào lớp 10 đã bày tỏ quan điểm cho rằng, không nên ưu tiên đối với thí sinh có chứng chỉ IELTS. Theo đó, môn Tiếng Anh phải được đối xử bình đẳng như các môn thi khác, đó là Toán, Ngữ Văn.

Thầy giáo Mai Văn Đạt còn cho rằng, bản thân thi 3 môn để lấy căn cứ xét tuyển vào lớp 10, vì thế không đặt nặng môn thi nào hơn các môn thi còn lại.

Chỉ những trường chuyên ngữ, họ có thể có cách tuyển sinh nhằm ưu tiên môn Tiếng Anh như cộng điểm, chứ không thể tuyển thẳng. Thực tế, thí sinh phải thi 3 môn nên ưu tiên điểm cộng với chứng chỉ tiếng Anh chỉ là ưu tiên phụ với những trường chuyên ngữ.

Đồng quan điểm, nhiều người cho rằng, trong 3 môn thi vào lớp 10 công lập, bản thân môn Toán, Ngữ Văn thậm chí còn quan trọng hơn. Bởi đây là hai môn học cơ bản không thể xem nhẹ. Nếu tuyển thẳng đối với những thí sinh có chứng chỉ IELTS khiến thí sinh học tủ, học lệch. Điều này cổ vũ cho việc học lệch môn từ cấp 2, đáng lẽ cần phải khuyến khích thí sinh học toàn diện.

Kỳ thi vào lớp 10 THPT công lập tại nhiều địa phương tỷ lệ chọi rất cao. Sau khi vào lớp 10 các em sẽ lựa chọn môn học phù hợp với năng lực sở trường. Hai môn cơ bản Toán, Ngữ Văn là những môn căn bản để lựa chọn học sau bậc THCS.

Tiếng Anh không phải là môn quyết định cho việc học sinh chọn theo khuynh hướng học các môn tự nhiên hay xã hội. Chính vì thế, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã không cho các địa phương tuyển thẳng đối với thí sinh có chứng chỉ IELTS là một quyết định chuyên môn, tránh việc lệch hướng trong định hướng giáo dục tại bậc THCS.

Liên quan đến vấn đề này, mới đây khi trả lời báo chí, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, ông Nguyễn Xuân Thành cho biết, Quy chế tuyển sinh từ THCS vào THPT của Bộ GD&ĐT không có quy định này và Bộ GD&ĐT cũng chưa bao giờ cho phép việc này. Do đó, yêu cầu dừng tuyển thẳng lớp 10 đối với học sinh có chứng chỉ quốc tế của Bộ GD&ĐT là yêu cầu phải thực hiện đúng quy định của Quy chế đã được ban hành.

Vừa rồi Bộ GD&ĐT nhận thấy một số địa phương đã phê duyệt kế hoạch tuyển sinh, trong đó có bổ sung những nội dung ngoài quy định của Bộ. Vì vậy, Bộ GD&ĐT yêu cầu các địa phương đó cần điều chỉnh ngay việc này để thực hiện việc tuyển sinh đúng theo Quy chế tuyển sinh do Bộ GD&ĐT ban hành.

Ông Nguyễn Xuân Thành thông tin, một trong những căn cứ rất quan trọng được Bộ GD&ĐT đưa ra để xây dựng thông tư cũng như xin ý kiến ban hành thông tư theo đúng quy trình của việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật là làm sao đảm bảo được sự công bằng nhất đối với tất cả các em học sinh.

Vì vậy đối với những đối tượng được tuyển thẳng đều là những đối tượng chính sách cần có sự ưu tiên để tạo điều kiện cho các đối tượng đó có thể tiếp tục học tập ở cấp phổ thông.

Ngoài ra, một phần ưu tiên dành cho các em học sinh đã tham gia các giải quốc gia, quốc tế về văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao và Cuộc thi KHKT. Đó chính là những căn cứ để Bộ GD&ĐT xây dựng Quy chế tuyển sinh và thực hiện từ năm 2014 đến thời điểm này.

Điều này có nghĩa, những thí sinh có giải Học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp thành phố hoặc chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế thì sẽ không được hưởng bất cứ ưu tiên nào khi mà xét tuyển vào lớp 10 theo quy định của Quy chế tuyển sinh hiện nay.

“Trước đây, theo Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT ban hành năm 2014 về Quy chế tuyển sinh Trung học cơ sở và tuyển sinh Trung học phổ thông có điều khoản quy định về đối tượng được cộng điểm khuyến khích Bộ GD&ĐT giao cho Sở GDĐT quy định và việc khuyến khích chỉ được thực hiện từ năm 2014 đến năm 2018.

Việc ban hành quy định này với mong muốn tạo điều kiện, khuyến khích các em học tập nhưng khi thực hiện, Bộ nhận thấy rằng, việc khuyến khích phải tính đến sự công bằng trong giáo dục cho các em học sinh” – ông Nguyễn Xuân Thành phân tích.

Cũng theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, thực tế, cùng một địa phương, những địa bàn học sinh được tiếp cận học ngoại ngữ, gia đình có điều kiện học tập, đặc biệt là học tập để lấy chứng chỉ quốc tế với chi phí cao sẽ thuận lợi hơn so với những địa bàn có điều kiện khó khăn hơn.

Như vậy, về năng lực, về tiềm năng, trí tuệ của học sinh đó tốt nhưng điều kiện thuận lợi ít hơn thì không có chứng chỉ. Do đó, chúng tôi nhận thấy rằng, nếu quy định khuyến khích ấy giao cho các Sở GD&ĐT quyết định thì có thể sẽ tạo ra sự không công bằng trong giáo dục.

Chính vì vậy, năm 2018, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư số 05/2018/TT-BGDĐT sửa đổi bổ sung Thông tư 11, trong đó đã Khoản 3, Điều 7 quy định về đối tượng được cộng điểm khuyến khích.

“Chúng ta phải nghĩ rằng việc học ngoại ngữ là một nhu cầu tự thân của các em học sinh, học để nắm được ngoại ngữ, để dùng đó làm phương tiện học tập và để sau này làm việc chứ không phải học ngoại ngữ với mục đích để thi lấy chứng chỉ để được tuyển thẳng hay ưu tiên trong tuyển sinh. Như vậy, việc học đó không phải nhu cầu tự thân mà do động lực bên ngoài.

Chúng tôi muốn nhân đây kêu gọi các bậc cha mẹ học sinh hãy nghĩ rằng lợi ích lâu dài trong việc học ngoại ngữ của con mình là trang bị cho con phương tiện, công cụ học tập, để làm việc cho tốt hơn, không nên chạy đua nhằm trang bị cho mình một cái chứng chỉ để được ưu tiên cộng điểm khi tuyển sinh” – ông Nguyễn Xuân Thành nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Xuân Thành còn cho rằng, học ngoại ngữ là chủ trương lớn của đất nước. Học ngoại ngữ ở đây là trang bị cho học sinh một năng lực ngoại ngữ để các em có một phương tiện tiếp cận nguồn tri thức trong nước và hội nhập quốc tế.

Việc khuyến khích học ngoại ngữ đã được thực hiện trong những năm qua và đến thời điểm này, chúng ta có thể nhận thấy rằng, học sinh ở lứa tuổi học trung học phổ thông về mặt ngoại ngữ có những thay đổi rõ rệt so với trước đây.

Việc các em có thể đọc trên mạng, vào các website quốc tế tìm kiếm tài liệu để học đã tốt hơn so với trước đây rất nhiều. Đó mới chính là việc mà chúng ta cần phải đẩy mạnh hơn và trong chỉ đạo của Bộ GD&ĐT là đẩy mạnh việc này để học sinh có được động lực tự thân trong quá trình học ngoại ngữ.

Trong quá trình học tập, ngoài nội dung môn Ngoại ngữ thì có một số môn học được dạy bằng ngoại ngữ. Việc này cũng có quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Tất cả chế độ khuyến khích nhằm quán triệt đến địa phương, nhà trường có thể triển khai tổ chức, học tập môn Ngoại ngữ trong nhà trường theo đúng quy định, chương trình một cách hiệu quả nhất và như thế thì các em học chứng chỉ ngoại ngữ để dùng chứ không phải học ngoại ngữ chỉ là để học ngoại ngữ.