Đóng cửa mở than lộ thiên là tất yếu

Quảng Ninh là địa phương có trữ lượng than lớn nhất nước. Đặc biệt, các mỏ than lộ thiên đa số đều nằm trong thành phố, sát với khu dân cư. Việc khai thác than nhiều năm nay khiến không khí bị ô nhiễm, bụi than, đất đá, xỉ thải cũng phần nào ảnh hưởng đời sống nhân dân.

Trên thực tế, việc đóng cửa những mỏ than lộ thiên trong giai đoạn hiện nay là việc làm cần thiết và tất yếu. Sau hàng chục năm khai thác lộ thiên, nhiều mỏ than đã gần như hết trữ lượng, việc khai thác lộ thiên cũng gây ra nhiều ảnh hưởng đối với môi trường, tác động không nhỏ đến đời sống người dân.

Xác định được mục tiêu phát triển kinh tế bền vững, lâu dài, Quảng Ninh đã từng bước lập kế hoạch cùng với Tập đoàn TKT đưa ra lộ trình hợp lý để đóng cửa những mỏ than lộ thiên và chuyển hẳn sang khai thác hầm lò. Việc làm này không gây tác động nhiều đến phát triển kinh tế mà mở ra phương thức mới với phương châm chuyển dịch phát triển kinh tế từ “nâu” sang “xanh”, hướng tới phát triển những thành phố du lịch không còn khói, bụi.

Tại kỳ họp thứ 4 - kỳ họp chuyên đề của Hội đồng nhân dân tỉnh (HĐND) tỉnh Quảng Ninh khóa XIV, nhiệm kỳ 2021-2026 diễn ra tháng 9/2021, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã thông qua nghị quyết điều chỉnh Quy hoạch thăm dò khai thác và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và khoáng sản phân tán nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Theo đó, tỉnh Quảng Ninh sẽ không cấp phép thăm dò, khai thác các mỏ đá và thực hiện lộ trình đóng cửa; không gia hạn đối với các mỏ đá nằm dọc các tuyến đường cao tốc, quốc lộ, khu vực cảnh quan trên đất liền ven Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long, Khu đô thị, du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long, thành phố Cẩm Phả, huyện Vân Đồn. Đến năm 2025, Quảng Ninh cũng đặt mục tiêu chấm dứt hoạt động khai thác đá để bảo vệ môi trường.

Quảng Ninh cũng có lộ trình cụ thể đóng cửa mỏ, dừng khai thác. Chỉ cho phép các khu vực khai thác tập trung, có công nghệ khai thác, chế biến hiện đại, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh thế - xã hội bền vững và bảo vệ môi trường. Đồng thời, thực hiện theo lộ trình để đến năm 2025 dừng khai thác các mỏ đá vôi như theo nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 9/5/2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ Tỉnh Quảng Ninh về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý tài nguyên than, khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã xác định trước đó. Sau khi đóng cửa các khu vực mỏ đá đã hoàn nguyên cải tạo, phục hồi môi trường trả lại mặt bằng “xanh” cho những khu vực này.

Hiện thực lộ trình “xanh” hóa những mảng nâu

Việc Quảng Ninh dần đóng cửa các mỏ khai thác đá và khai thác than lộ thiên nằm trong lộ trình đến năm 2025 Quảng Ninh sẽ chấm dứt khai thác, đóng cửa toàn bộ mỏ đá làm vật liệu xây dựng thông thường để hoàn nguyên và bảo vệ môi trường

Lộ trình này nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 119/2018/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh về việc điều chỉnh Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và khoáng sản phân tán nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Theo đó, Quảng Ninh sẽ bổ sung giải pháp thực hiện quy hoạch mỏ đá vôi, không cấp phép thăm dò, khai thác các mỏ đá và thực hiện lộ trình đóng cửa mỏ, không gia hạn các mỏ đá vôi nằm dọc theo các tuyến đường cao tốc, đường quốc lộ, khu vực cảnh quan ven Vịnh Hạ Long và Vịnh Bái Tử Long.

Trước đó, năm 2019, tỉnh Quảng Ninh là một trong những địa phương đầu tiên trong cả nước hoàn thành xóa bỏ lò vôi thủ công. Với kinh nghiệm và bài học từ việc xóa bỏ các lò vôi thủ công, việc đóng cửa mỏ đá cũng đã được tỉnh xây dựng thực hiện dần theo lộ trình.

Quảng Ninh đang từng bước gặt hái những thành công lớn trong việc chuyển đổi mô hình phát triển từ “nâu” sang “xanh”. Việc đóng cửa dần các mỏ đá sẽ giúp tỉnh giải quyết thách thức, áp lực về môi trường sinh thái, mâu thuẫn xung đột với phát triển ngành du lịch, dịch vụ thương mại, phù hợp với chiến lược phát triển xanh của tỉnh trong thời gian tới. Như khẳng định của ông Nguyễn Xuân Ký - Bí thư Tỉnh ủy – Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh khẳng định: Điều chỉnh Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản phân tán nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 nhằm điều chỉnh, bổ sung các giải pháp quyết liệt trong bảo vệ tài nguyên, bảo vệ môi trường; thực hiện lộ trình đóng cửa, không gia hạn đối với các mỏ đá nằm dọc các tuyến đường cao tốc, quốc lộ, khu vực cảnh quan trên đất liền ven vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long, vịnh Cửa Lục và các địa bàn du lịch trọng điểm của tỉnh là Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn vì sự phát triển bền vững của tỉnh, vì chất lượng cuộc sống của nhân dân.