40 tỷ đô la trái phiếu quốc tế của Nga và khả năng vỡ nợ đã trở thành tâm điểm của thị trường tài chính toàn cầu kể từ khi nước này hứng chịu các lệnh trừng phạt từ Hoa Kỳ và các đồng minh sau cuộc xung đột vào cuối tháng Hai.

Cuộc xung đột đã khiến Nga trở thành “kẻ xấu”, đặc biệt là trên thị trường tài chính, và gây nguy hiểm cho khả năng thanh toán cho các khoản nợ trái phiếu của quốc gia này.

Nguy cơ vỡ nợ tăng vọt vào đầu tháng 4, khi Hoa Kỳ cấm chính phủ Nga tiếp cận các khoản tiền gửi bị đóng băng để trả 650 triệu USD cho các trái chủ.

Khi sắp hết thời gian ân hạn đối với các khoản thanh toán như vậy, Bộ Tài chính Nga đã thông báo vào thứ Sáu (29/4) rằng họ đã thanh toán 564,8 triệu USD khoản nợ đáo hạn và phiếu giảm giá đối với một trái phiếu đến hạn vào năm 2022, cũng như khoản thanh toán phiếu giảm giá 84,4 triệu USD cho một khoản thanh toán khác đến hạn vào năm 2042.

Thị trường đã phản ứng như thế nào?

Các thị trường đang chuẩn bị cho một vụ vỡ nợ khi kết thúc thời gian ân hạn vào thứ Tư (4/5), đây sẽ là vụ vỡ nợ quốc tế lớn nhất của Nga trong hơn một thế kỷ qua.

Theo các nhà giao dịch, giá trái phiếu Nga tăng 15 xu trong một số trường hợp, gần như tăng gấp ba lần. Trái phiếu của các công ty lớn như Gazprom, Lukoil và công ty viễn thông VimpelCom cũng được chào giá lên 2-5 xu.

Theo S&P Global Market Intelligence, bảo hiểm chống vỡ nợ của Nga đã trở nên ít tốn kém hơn, với các khoản hoán đổi nợ tín dụng (CDS) 5 năm liên quan đến khoản nợ có chủ quyền của Nga giảm xuống còn 64,333% từ 76,4% trả trước vào thứ Năm.

Tình huống tiếp theo

Nếu các khoản thanh toán được thông báo vào thứ Sáu rõ ràng, sự chú ý sẽ chuyển sang hai sự kiện vào cuối tháng Năm.

Thứ nhất, các giao dịch giữa người dân Hoa Kỳ và bộ tài chính, ngân hàng trung ương hoặc quỹ tài sản quốc gia của Nga chỉ được phép theo giấy phép tạm thời do Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Hoa Kỳ (OFAC) cấp sẽ hết hạn vào ngày 25/5. Bộ Tài chính Hoa Kỳ chưa bình luận về liệu thời hạn đó có được gia hạn hay không.

Thứ hai, Nga phải đối mặt với các khoản thanh toán phiếu giảm giá đến hạn vào ngày 27/5 đối với trái phiếu bằng đô la phát hành năm 2016 và trái phiếu bằng đồng euro phát hành vào năm 2021.

Việc thanh toán trái phiếu euro có thể được thực hiện bằng đồng rúp như một phương sách cuối cùng, nhưng trái phiếu đô la không có điều khoản đó.

Các trái phiếu liên quan đến khoản thanh toán ngày 4/4 không bao gồm các khoản thanh toán bằng đồng rúp, điều quan trọng trong việc xác định rằng "khả năng không thanh toán được" đã xảy ra khi Nga cố gắng thanh toán bằng đồng rúp.

Nga nợ bao nhiêu và còn tiền mặt không?

Nếu các khoản thanh toán nợ vào tuần trước rõ ràng, nghĩa vụ thanh toán trái phiếu quốc tế của Nga cho đến cuối năm là khoảng 2 tỷ USD.

Trước cuộc khủng hoảng Ukraine, các quỹ đầu tư và nhà quản lý tiền tệ bên ngoài Nga có khoảng 20 tỷ USD, hoặc một nửa tổng số tiền phát hành ngoại tệ đang lưu hành.

Nguy cơ vỡ nợ của Nga là bất thường ở chỗ Moscow được coi là có đủ tài chính để đáp ứng các nghĩa vụ của mình. Thực tế là một số nguồn tiền của nước này bị đóng băng hoặc bị trừng phạt bắt nguồn từ việc Nga sẵn sàng thanh toán từ các nguồn tiền mặt thay thế hơn là khả năng làm như vậy.

Kết quả của các lệnh trừng phạt, chỉ một nửa trong số 600 tỷ USD dự trữ ngoại hối của Nga đã bị đóng băng.

Ngay cả khi châu Âu đã cam kết đa dạng hóa việc mua năng lượng của mình, thì năm nay, trung bình Nga đã đạt được doanh thu gần 1 tỷ USD/ ngày từ việc bán dầu, than và khí đốt.

Lê Na (Theo Al Jazeera)