Sau khi chống chọi với các đợt đại dịch sớm hơn tốt hơn so với các khu vực khác, biến thể Delta lây lan nhanh tại châu Á đã khiến các nhà máy và bến cảng ở các quốc gia trở thành một trong những nơi lây lan Covid rộng nhất trong tình trạng hỗn loạn hiện nay.

Những khó khăn ở châu Á - nơi Liên hợp quốc ước tính chiếm khoảng 42% hàng xuất khẩu toàn cầu - có nguy cơ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các chuỗi cung ứng toàn cầu giống như các lô hàng thường tăng cao cho mùa mua sắm lễ Giáng sinh.

Như những khó khăn trước đó đã chỉ ra, các vấn đề bắt đầu từ các cảng châu Á có thể xuất hiện từ từ, xuất hiện muộn hơn như sự chậm trễ ở những nơi như Los Angeles hoặc Rotterdam và giá cả sẽ cao hơn đối với người tiêu dùng.

Các đợt bùng phát này cũng làm tồi tệ hơn một năm vốn đã vô cùng khó khăn với các nhà xuất khẩu khi chi phí vận chuyển tăng cao do thiếu container và các nguyên liệu thô như chất bán dẫn trở nên đắt đỏ hơn và vô cùng khan hiếm trong bối cảnh nhu cầu tăng cao.

Deborah Elms, giám đốc điều hành của Trung tâm Thương mại Châu Á có trụ sở tại Singapore, cho biết: “Biến thể Delta có thể sẽ làm gián đoạn đáng kể thương mại ở châu Á. Cho đến nay, hầu hết các thị trường đều may mắn kiểm soát Covid tốt. Nhưng khi Covid tiếp tục lan rộng, chuỗi may mắn này có thể sẽ kết thúc ở nhiều địa điểm ”.

Trong một dấu hiệu của những lo ngại đó, giá dầu thô đã kéo dài sự sụt giảm vào đầu tuần này ở châu Á do sự lây nhiễm của biến thể Delta đã làm suy yếu triển vọng về nhu cầu toàn cầu.

Tại Trung Quốc, cảng container Ninh Ba bận rộn thứ ba thế giới gần đây đã bị đóng cửa một phần, trong khi ở Đông Nam Á - một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất - các giám đốc điều hành nhà máy đã ngừng sản xuất hàng điện tử, hàng may mặc và điểm số của các sản phẩm khác.

Biến thể Delta đã xâm nhập vào hệ thống phòng thủ biên giới cứng rắn của Trung Quốc, gieo mầm những ca bệnh đầu tiên trong nhiều tháng ở những nơi như Bắc Kinh và Vũ Hán. Indonesia đang dẫn đầu Đông Nam Á về số ca mắc và tử vong, đẩy khu vực này trở thành một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất trên toàn cầu do việc triển khai tiêm chủng bị chậm lại.

Mặc dù các trường hợp của Trung Quốc tương đối thấp, nhưng phương pháp không khoan nhượng của họ đã khiến nhà ga Mai Sơn ở cảng Ninh Ba nơi tất cả các dịch vụ container đi và đến đều bị tạm dừng vào thứ 4 tuần trước sau khi một công nhân bị nhiễm bệnh.

Việc đóng cửa đó diễn ra sau khi cảng Diêm Điền ở Thâm Quyến bị đóng cửa trong khoảng một tháng sau một đợt bùng phát nhỏ, điều này đã gây ảnh hưởng lớn đến vận chuyển quốc tế.

Tại Đông Nam Á, các nhà quản lý sản xuất đã chứng kiến hoạt động sụt giảm trong tháng trước khi các nhà xuất khẩu quan trọng phải vật lộn để duy trì hoạt động của các nhà máy - một dấu hiệu cho thấy Covid cuối cùng cũng có thể đang tạo ra sự sụt giảm trong lĩnh vực thương mại của khu vực

Theo ước tính của Natixis, Indonesia, Malaysia, Philippines, Việt Nam và Thái Lan chiếm 5,7% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn cầu, nhưng chúng có thể tác động lớn đến các nền kinh tế lớn hơn như Mỹ và Trung Quốc, đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử. Trung Quốc nhập khẩu 38% máy xử lý dữ liệu và 29% thiết bị viễn thông của họ từ năm quốc gia trên, trong khi Mỹ phụ thuộc vào một nửa nhập khẩu chất bán dẫn từ các quốc gia này.

Điều đó còn lan rộng sang các trung tâm xuất khẩu của Nhật Bản và Hàn Quốc. Chẳng hạn, vào tháng trước, Tập đoàn Điện tử Samsung Electronic cho biết doanh thu trong lĩnh vực kinh doanh điện thoại di động của họ đã bị ảnh hưởng bởi sự bùng phát ở Việt Nam.

Các nhà kinh tế đang cắt giảm dự báo tăng trưởng của châu Á khi các chỉ số hiện nay cho thấy nhiều tác động ảnh hưởng đến tiêu dùng và các hoạt động khác trong khu vực.

Một trong số các lý do gần đây đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu của châu Á, các nhà kinh tế tại JPMorgan Chase & Co. nhấn mạnh một lý do đáng chú ý, đó chính là rủi ro từ các quốc gia châu Á có tỷ lệ tiêm chủng thấp.

Sự gia tăng các ca nhiếm Covid-19 xảy ra vào đúng thời điểm các nhà xuất khẩu tiếp tục phàn nàn về chi phí vận chuyển đường biển có thể gấp bội so với trước đại dịch, chủ yếu là do thiếu container vận chuyển.

Lanm Lai, giám đốc thương mại nước ngoài của CNC Electric ở tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, cho biết: “Thách thức lớn đối với chúng tôi là chi phí vận chuyển quốc tế cao, gấp đôi hoặc thậm chí gấp ba so với trước đại dịch”.

Ông nói: “Năm ngoái, trong thời kỳ cao điểm của đại dịch, chúng tôi nghĩ rằng nó sẽ là ngắn hạn. Nhưng về phía trước, tôi không nghĩ rằng sẽ sớm có một sự thay đổi đáng kể.”

Các giám đốc điều hành như Raymond Ren - người điều hành Công ty TNHH Công nghiệp nhựa Pinghu Kaixin, công ty sản xuất túi xách và vali du lịch và cũng ở Chiết Giang - không hy vọng sẽ sớm có sự điều chỉnh. Ông chia sẻ: “Tôi không nghĩ rằng bất cứ điều gì có thể đảo ngược điều này trong ngắn hạn. Bạn không thể đoán trước được bất cứ điều gì trong đại dịch này.”

Huy Hoàng