Hôm nay (15/6), Tổng thống Mỹ có cuộc gặp thượng đỉnh với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, người đại diện cho các chính phủ EU.

Trong lời đầu tiên khi bắt đầu hội nghị thượng đỉnh Hoa Kỳ-EU đầu tiên với tư cách là chủ tịch hội nghị, Tổng thống Biden trích dẫn một bài thơ của nhà thơ Ireland W. B. Yeats khi cho biết thế giới đang chuyển mình và các nền dân chủ phương Tây cần xích lại gần nhau.

"Thế giới đã thay đổi, thay đổi hoàn toàn", ông Biden, một người Mỹ gốc Ireland, dẫn lời từ bài thơ “Lễ Phục sinh năm 1916” trong những nhận xét hướng đến các chủ đề của chuyến đi 8 ngày của ông tại châu Âu: sự trỗi dậy của Trung Quốc, đại dịch COVID-19 và khí hậu thay đổi.

Tại cuộc họp, Tổng thống Biden nói rằng EU và Hoa Kỳ làm việc cùng nhau là "câu trả lời tốt nhất để đối phó với những thay đổi này" mà theo ông là "sự lo lắng lớn".

Trước đó, ông nói với các phóng viên rằng ông có quan điểm rất khác với người tiền nhiệm. Cựu tổng thống Donald Trump cũng đã đến thăm EU vào tháng 5/2017, nhưng sau đó đã áp đặt thuế quan đối với EU và thúc đẩy việc Anh rời khỏi khối này.

"Tôi nghĩ rằng chúng tôi có cơ hội tuyệt vời để hợp tác chặt chẽ với EU cũng như NATO và chúng tôi cảm thấy khá tốt về điều đó", ông Biden cho biết và nhấn mạnh "việc Hoa Kỳ có mối quan hệ tuyệt vời với NATO và EU là điều vô cùng quan tâm. Tôi có quan điểm rất khác so với người tiền nhiệm của mình".

Tổng thống Joe Biden và phía EU đã đồng ý xóa bỏ thuế quan đối với 11,5 tỷ USD hàng hóa từ rượu vang của EU đến thuốc lá và rượu mạnh của Mỹ trong 5 năm. Các mức thuế được áp đặt trên cơ sở “ăn miếng trả miếng” vì sự thất vọng lẫn nhau với các khoản trợ cấp của nhà nước dành cho hãng máy bay Boeing của Mỹ và đối thủ Airbus của châu Âu.

Theo người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, "Cuộc họp này bắt đầu với một bước đột phá về máy bay. Điều này thực sự mở ra một chương mới trong mối quan hệ của chúng tôi bởi vì chúng tôi chuyển từ kiện tụng sang hợp tác trong lĩnh vực máy bay sau 17 năm tranh chấp…".

Theo Dự thảo tuyên bố cuối cùng của hội nghị thượng đỉnh Hoa Kỳ-EU, Washington và Brussels cũng sẽ cam kết chấm dứt một cuộc chiến về thuế quan khác liên quan đến thép và nhôm.

Chương trình nghị sự rộng lớn

Các nhà ngoại giao cho biết việc đóng băng các xung đột thương mại cho phép cả hai bên có thêm thời gian để tập trung vào các chương trình nghị sự rộng lớn hơn, như lo ngại về mô hình kinh tế do nhà nước điều hành.

Dự thảo tuyên bố của Hội nghị thượng đỉnh Hoa Kỳ-EU sẽ được công bố vào cuối cuộc họp cho biết, hai bên có "cơ hội và trách nhiệm giúp đỡ mọi người kiếm sống và giữ an toàn cho họ, chống lại biến đổi khí hậu và đứng lên đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền".

Tuy nhiên, không có cam kết xuyên Đại Tây Dương mới nào về khí hậu trong dự thảo tuyên bố của hội nghị thượng đỉnh và cả hai bên cũng không nhắc tới việc ấn định ngày ngừng sử dụng than.

EU và Hoa Kỳ cùng với Trung Quốc là những cường quốc thương mại hàng đầu thế giới, nhưng cựu Tổng thống Trump đã tìm cách loại bỏ EU. Sau khi đạt được thỏa thuận thương mại tự do với EU, chính quyền Trump tập trung vào việc thu hẹp mức thâm hụt ngày càng tăng của Mỹ trong thương mại hàng hóa.

Tuy nhiên, Tổng thống Biden coi EU là đồng minh trong việc thúc đẩy thương mại tự do, cũng như chống biến đổi khí hậu và chấm dứt đại dịch COVID-19.

Hiện Mỹ đang tìm kiếm sự ủng hộ của châu Âu để bảo vệ các nền dân chủ tự do của phương Tây khi đối mặt với một nước Nga quyết đoán hơn cũng như sự trỗi dậy kinh tế và quân sự của Trung Quốc.  

Trước cuộc gặp thượng đỉnh Hoa Kỳ-EU, Tổng thống Joe Biden và Ngoại trưởng Anthony Blinken trước đó đã gặp gỡ Quốc vương Bỉ Philippe, Thủ tướng Alexander De Croo và Ngoại trưởng Sophie Wilmes tại cung điện hoàng gia của Brussels.

Vào ngày mai (16/6), Tổng thống Joe Biden sẽ có cuộc gặp thượng đỉnh với người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại Geneve. Hai bên dự kiến sẽ trao đổi nhiều vấn đề nóng như quan hệ song phương, nhân quyền, vấn đề Ukraine… song cả hai bên đều thừa nhận không đặt nhiều kỳ vọng vào cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo.