Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành để đánh giá 8 loại vaccine dạng xịt mũi chống COVID-19. Một ứng cử viên nổi bật trong cuộc đua vaccine dạng xịt hiện tại là của Đại học Hạ Môn (Trung Quốc).

Hôm 27/9, tại Diễn đàn Trung Quan Thôn 2021, ông Hạ Ninh Thiệu, Hiệu trưởng Học viện Y tế Công cộng thuộc Đại học Hạ Môn cho biết, loại vaccine dạng xịt này chỉ cần dùng một liều duy nhất và có tác dụng ngay 24 giờ sau khi sử dụng.

Ông Hạ Ninh Thiệu cũng cho hay, đây là loại vaccine vector virus cúm giảm độc lực xịt qua đường mũi, đã trải qua các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1, 2 và mở rộng, cho thấy tính an toàn tốt. 63 người đã tham gia thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 724 người tham gia giai đoạn 2, tất cả đều không xuất hiện các phản ứng bất thường nghiêm trọng. Đáp ứng miễn dịch tế bào đối với vaccine này có thể kéo dài ít nhất 6 tháng.

Một thử nghiệm khác, vaccine dạng xịt này dùng làm liều tăng cường cho các loại vaccine bất hoạt tiêm 2 mũi cũng cho thấy khả năng bảo vệ hiệp đồng và nâng cao hiệu quả phòng ngừa bệnh.

Theo ông Hạ, do vaccine này có tác dụng trong 24 giờ sau khi sử dụng một liều duy nhất, nên có thể đáp ứng các nhu cầu khẩn cấp. Trong trường hợp dịch bất ngờ bùng phát với số lượng bệnh nhân lớn và không thể sàng lọc và kiểm soát ngay F1, F2..., vaccine này sẽ giúp nhanh chóng củng cố hàng rào miễn dịch, nâng cao năng lực kiểm soát nhanh các ổ dịch, cũng như đảm bảo hữu hiệu cho các hội nghị lớn hoặc các sự kiện thể thao.

Ngoài ra, do việc chủng ngừa trong vòng 24 giờ sau khi nhiễm bệnh vẫn có tác dụng bảo vệ, nên khi sử dụng khẩn cấp vaccine này cho các trường hợp F1, F2... còn giúp những người mắc mới không bị chuyển nặng hoặc tử vong.

Theo giới chuyên gia y tế, vaccine COVID-19 tiêm ở bắp tay tạo ra các phản ứng miễn dịch cho toàn bộ cơ thể, không nhắm mục tiêu cụ thể vào vùng lây nhiễm của virus. Trong khi đó, vaccine dạng xịt nhắm mục tiêu cụ thể vào các bề mặt niêm mạc mũi, họng và phổi, điểm xâm nhập của virus, để tạo ra phản ứng miễn dịch.

Ngoài ra, vaccine COVID-19 được tiêm ở bắp tay thường yêu cầu bảo quản lạnh và nhân viên y tế phải được đào tạo để tiêm cho người dân. Đây được xem là một khó khăn đối với các nước có nền công nghiệp kém phát triển và các khu vực vùng sâu, vùng xa. Trong khi đó, vaccine dạng xịt có thể được sử dụng thông qua các thiết bị dùng 1 lần mà không cần nhân viên được đào tạo. Điều này giúp chiến dịch tiêm chủng đại trà có thể triển khai dễ dàng hơn.

Trong bối cảnh số ca nhiễm mới vẫn gia tăng kể cả ở những nước đạt tỷ lệ tiêm chủng cao, các nhà khoa học trên thế giới đã và đang tích cực nghiên cứu vaccine dạng xịt mũi nhằm cung cấp khả năng miễn dịch trực tiếp đến khu vực dễ bị lây nhiễm dịch bệnh nhất.

Giới chuyên gia cho rằng vaccine dạng xịt có thể là một trong những liệu pháp hữu hiệu nhằm giúp khống chế đại dịch, bởi nó kích thích phản ứng miễn dịch trực tiếp tại mũi, làm giảm nguy cơ lây truyền dịch bệnh trong cộng đồng.

T.Toàn