Chỉ đạo của Tổng Bí thư càng trở nên cấp thiết khi thống kê cho thấy, số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ năm 2023 được phát hiện nhiều hơn 51,63% so với năm trước.

Sáng 21/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XV, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trình bày Báo cáo tóm tắt công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2023.

Báo cáo cho biết, tỷ lệ điều tra, khám phá tội phạm đạt 81,61%; trong đó án rất nghiêm trọng đạt 93,2%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt 96,62%, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, số vụ phạm tội về trật tự xã hội tăng 18%, trong đó nhiều loại tội phạm tăng cao và có xu hướng phức tạp trở lại.

Đặc biệt, tình hình tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu còn diễn biến rất phức tạp; số vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế được phát hiện nhiều hơn 11,69%, số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ được phát hiện nhiều hơn 51,63%.

Cũng tại Quốc hội, Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2023 do Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày cũng nhận định, tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực còn diễn biến phức tạp, nghiêm trọng, nổi lên là các sai phạm lớn trong lĩnh vực đất đai, đấu thầu, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, hoạt động ngân hàng, đăng kiểm, y tế... gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Trong đó có sự câu kết, móc nối giữa cán bộ thoái hóa với doanh nghiệp, tổ chức để trục lợi, gây bức xúc trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Bên cạnh đó, quy định của pháp luật trên một số lĩnh vực còn sơ hở, bất cập, chậm được sửa đổi, bổ sung, nhất là lĩnh vực đất đai, đấu giá, đấu thầu, định giá, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp.

Công tác tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ vẫn chưa có nhiều chuyển biến, có ít vụ việc được phát hiện qua tự kiểm tra; vẫn xảy ra các vụ việc tham nhũng, tiêu cực trong cơ quan có chức năng PCTN, tiêu cực, gây dư luận không tốt.

Rõ ràng, như Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong đã nêu rõ, trong năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan chức năng đã nỗ lực lớn, quyết tâm cao, thực hiện nghiêm túc kết luận của Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo. Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh, có bước tiến mới, quyết liệt, đồng bộ, toàn diện và hiệu quả hơn. Công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử được đẩy mạnh, phát hiện, xử lý nghiêm nhiều vi phạm; chủ động phát hiện, khởi tố, điều tra, truy tố các vụ án đặc biệt nghiêm trọng trong các lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động khép kín, có tổ chức.

Đặc biệt đã điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt những đối tượng bỏ trốn; mở đường để xử lý nhiều đối tượng bỏ trốn ở một số vụ án khác; là cơ sở để dẫn độ tội phạm đã được tòa án kết tội; là hồi chuông cảnh tỉnh, răn đe, cơ sở để nghiên cứu, ban hành án lệ, áp dụng thống nhất trên cả nước, Tổng Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh.

Cùng với đó, việc thành lập, triển khai hoạt động có hiệu quả Ban Chỉ đạo phòng chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh, tạo sự đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, bước đầu khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Số vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực được phát hiện, xử lý tăng cao so với năm 2022. Kiên quyết xử lý nghiêm minh, kịp thời những trường hợp tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan chống tham nhũng, tiêu cực. Những kết quả đạt được trong PCTN, tiêu cực là rất quan trọng, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, góp phần quan trọng nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, tạo động lực mới, khí thế mới để toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Tuy nhiên, tham nhũng vẫn là vấn nạn chung của thế giới và khu vực trong thời gian tới, với những diễn biến phức tạp, khó lường… Trong nước, tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực còn diễn biến phức tạp, nghiêm trọng.

Phong trào PCTN, tiêu cực trở thành xu thế không thể đảo ngược. Tuy nhiên, những con số biết nói ở trên, đặc biệt là số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ năm 2023 được phát hiện nhiều hơn 51,63% so với năm trước cho thấy, rõ ràng trong công cuộc PCTN, chúng ta còn rất nhiều việc phải làm và nói như Tổng Bí thư, phải làm quyết liệt hơn nữa, đặc biệt cần thiết là phải thực thi cho được quan điểm chỉ đạo nhất quán của Trung ương cũng như của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đó là không có vùng cấm, không có ngoại lệ.

Những việc cần phải làm và làm quyết liệt hơn trong PCTN tiêu cực sẽ là gì? Trong câu chuyện đang làm “nóng” nghị trường những ngày qua, Đại biểu Quốc hội Bố Thị Xuân Linh (Đoàn Bình Thuận) cho rằng phải phát huy hơn nữa vai trò của người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương trong công tác PCTN. “Thực tiễn đã chỉ ra rằng, ở đâu người đứng đầu có trách nhiệm cao, gương mẫu, sâu sát trong công tác quản lý, cương quyết với những sai phạm thì ở đó công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được thực hiện tốt hơn và ngược lại. Bởi vậy, phát huy vai trò của người đứng đầu đối với nhiệm vụ này là vấn đề cấp bách hiện nay” - bà Linh nói. Đại biểu Bố Thị Xuân Linh cũng cho rằng một trong những giải pháp PCTN hiệu quả là chế độ tiền lương hợp lý, đảm bảo cán bộ có thu nhập khá để giảm tham nhũng. “Để góp phần công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có hiệu quả cần phải quan tâm đến mức sống của cán bộ, công chức và viên chức, phấn đấu để cho họ sống bằng lương và có mức thu nhập tương đương với mức thu nhập khá trong toàn xã hội” - đại biểu Bình Thuận nêu.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cũng đề xuất 4 giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác PCTN, tiêu cực, trong đó đáng chú ý, người đứng đầu ngành Công an kiến nghị chỉ đạo rà soát, bổ sung các quy định để kiểm soát quyền lực, nhất là những người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương. Quy định cụ thể và có chế tài mạnh mẽ để cắt đứt các quan hệ doanh nghiệp sân sau, không để hình thành các đối tượng có thể thao túng được nhiều cơ quan như một số vụ án vừa qua xảy ra như: vụ Việt Á, vụ giải cứu… Đồng thời, theo Bộ trưởng Tô Lâm, việc thu hồi tài sản có ý nghĩa vô cùng quan trọng, trong đấu tranh PCTN làm sao phải thu hồi được tài sản của Nhà nước, của Nhân dân, không để đối tượng tẩu tán tài sản.

Nhiều giải pháp PCTN, tiêu cực đã và đang được đưa ra. Mới đây, Chính phủ ban hành Chiến lược quốc PCTN, tiêu cực đến năm 2030…. Sáng 22/11/2023, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chủ trì cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo để thảo luận, cho ý kiến đối với: Kết quả chỉ đạo xử lý một số vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo; Kết quả chỉ đạo giám sát, làm rõ sai phạm, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật liên quan đến lĩnh vực ngân hàng, tài chính, tài sản công, định giá, tự chủ tài chính, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp. Đẩy mạnh cơ chế giám sát, phản biện xã hội…

Trước đó, ngày 16/8, Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã họp Phiên thứ 24 xác định nhiệm vụ trọng tâm công tác những tháng cuối năm 2023. Tại cuộc họp, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu: “Nhiệm vụ những tháng cuối năm 2023 và thời gian tới, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực phải luôn luôn tổng kết, rút kinh nghiệm, tinh thần là làm kịp thời, quyết liệt, nhịp nhàng hơn nữa; kiên quyết, kiên trì, không nể nang, không chịu bất cứ sức ép nào” …

Quyết liệt, nhịp nhàng hơn nữa; kiên quyết, kiên trì, không nể nang, không chịu bất cứ sức ép nào… đó là những điều không dễ thực thi nhưng không thể không làm để công cuộc PCTN thành công.

Thư Hà