Các nỗ lực của EU nhằm tạo ra một lực lượng phản ứng nhanh đã bị tê liệt trong hơn một thập kỷ, mặc dù một hệ thống nhóm chiến đấu gồm 1.500 quân đã thành lập vào năm 2007 nhưng chưa bao giờ được sử dụng do tranh chấp về kinh phí và do dự triển khai.

Việc liên quân do Mỹ dẫn đầu rời khỏi Afghanistan đã đưa chủ đề này trở lại tâm điểm chú ý, riêng EU có khả năng không thể sơ tán nhân viên khỏi các quốc gia nơi họ đang huấn luyện quân đội nước ngoài, chẳng hạn như ở Mali.

"Đôi khi có những sự kiện xúc tác lịch sử, tạo ra bước đột phá và tôi nghĩ Afghanistan là một trong những trường hợp này", Giám đốc chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell nói tại Slovenia, đồng thời cho biết thêm rằng ông hy vọng có một kế hoạch vào tháng 10 hoặc tháng 11.

Ông Borrell kêu gọi khối này tạo ra một "lực lượng nhập cảnh đầu tiên" có thể triển khai nhanh chóng gồm 5.000 quân, để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Ông cho biết Tổng thống Joe Biden là nhà lãnh đạo thứ ba liên tiếp của Mỹ cảnh báo người dân châu Âu rằng đất nước của ông đang rút lui khỏi các can thiệp ở nước ngoài ở sân sau của châu Âu.

"Nó thể hiện một lời cảnh báo cho người châu Âu, họ cần phải thức tỉnh và tự chịu trách nhiệm của mình", ông Borrell nói sau khi chủ trì cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng EU tại Slovenia.

Quyết định khó xử

Các nhà ngoại giao trong cuộc họp nói rằng không có quyết định nào về con đường phía trước, với việc EU không thể thống nhất về cách thức nhanh chóng quyết định ủy quyền cho một phái bộ, mà không có sự tham gia của tất cả 27 quốc gia, quốc hội của họ và những người muốn Liên hợp quốc chấp thuận.

Khi được đề nghị bình luận về lời kêu gọi của Đức, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết, "một châu Âu mạnh mẽ hơn, có năng lực hơn là vì lợi ích chung của chúng ta" và Washington ủng hộ mạnh mẽ việc tăng cường hợp tác giữa Liên minh châu Âu và liên minh quân sự NATO do Mỹ dẫn đầu.

"NATO và EU phải tăng cường liên kết thể chế và mạnh mẽ hơn, đồng thời tận dụng khả năng và sức mạnh riêng của mỗi tổ chức để tránh trùng lặp và lãng phí tiềm năng các nguồn lực khan hiếm", ông Price nói trong một cuộc họp báo thường kỳ.

Đề xuất từ ​​Đức sẽ dựa trên quyết định chung của khối chứ không nhất thiết tất cả các thành viên triển khai lực lượng của họ. Đức là một trong những cường quốc quân sự mạnh nhất EU nhưng về mặt lịch sử không muốn cử lực lượng của mình tham chiến. Bộ trưởng Quốc phòng Đức Annegret Kramp-Karrenbauer cho biết trong một tweet: “Ở EU, các liên minh sẵn sàng có thể hành động sau một quyết định chung của tất cả mọi người”.

Một lực lượng phản ứng nhanh được cho là có nhiều khả năng khi Anh đã rời khỏi khối. Anh, một trong những cường quốc quân sự chính của châu Âu cùng với Pháp, từng hoài nghi về chính sách phòng thủ tập thể.

Các nhà ngoại giao EU cho biết họ muốn có một thỏa thuận cuối cùng về kế hoạch và tài trợ vào tháng 3/2022. Pháp sẽ tiếp quản nhiệm kỳ chủ tịch EU kéo dài sáu tháng từ Slovenia vào tháng 1/2022.

Bộ trưởng Kramp-Karrenbauer cho biết câu hỏi quan trọng không phải là liệu EU có thành lập một đơn vị quân đội mới hay không, và cuộc thảo luận không được dừng lại ở đó. “Khả năng quân sự ở các nước thành viên EU vẫn tồn tại”, Bà nói. "Câu hỏi quan trọng cho tương lai của cảnh sát quốc phòng và an ninh châu Âu là cuối cùng chúng ta sử dụng năng lực quân sự của mình cùng nhau như thế nào".

Bộ trưởng Quốc phòng Slovenia Matej Tonin gợi ý rằng một lực lượng phản ứng nhanh có thể bao gồm 5.000 đến 20.000 quân nhưng việc triển khai không nên phụ thuộc vào quyết định nhất trí của 27 quốc gia EU.

“Nếu chúng ta đang nói về các nhóm chiến đấu ở châu Âu, vấn đề là do sự đồng thuận, chúng hầu như không bao giờ được kích hoạt”, ông nói với các phóng viên. "Có thể giải pháp là chúng ta tạo ra một cơ chế mà ý kiến đa số sẽ là đủ và những người sẵn sàng sẽ có thể đi trước".