Rủi ro chính sách 

Gói kích thích trị giá 1,9 nghìn tỷ USD mới được phác thảo của Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden dường như sẽ có tác động toàn cầu - khiến ngân hàng trung ương Trung Quốc kêu gọi hãy chú ý đến những rủi ro bên ngoài ngày càng tăng đối với nền kinh tế của nước này và của thế giới nói chung.

Nếu kế hoạch của ông Biden thành công trong việc thúc đẩy tăng trưởng của Mỹ, các nhà phân tích cho rằng cuối cùng nó có thể làm tăng nhu cầu vốn đã mạnh mẽ của Mỹ đối với các sản phẩm Trung Quốc. Nhưng Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đang có cái nhìn thận trọng hơn.

Trả lời câu hỏi về tác động tiềm tàng đối với Trung Quốc của gói viện trợ do Biden đề xuất, Chen Yulu, Phó thống đốc PBOC cho biết, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc phải cảnh giác vì mục tiêu “ngăn chặn và kiểm soát chặt chẽ các rủi ro tài chính bên ngoài”.

Và ông tiếp tục phác thảo những gì ông nói là ba rủi ro chính mà nền kinh tế toàn cầu phải đối mặt.

“ Rủi ro đầu tiên là sự rời bỏ các nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế thực trên thị trường tài chính quốc tế, với sự biến động ngày càng tăng. Rủi ro thứ hai là, với thanh khoản toàn cầu lỏng lẻo, hướng dòng chảy vốn xuyên biên giới sẽ ngày càng biến động,” Giáo sư Chen nói tại một cuộc họp báo, đề cập đến “tiền nóng” đầu cơ – khi các khoản đầu tư ngắn hạn vào các sản phẩm tài chính có thể di chuyển ra khỏi đất nước nhanh chóng.

“Thứ ba, đại dịch đã có tác động chưa từng có đối với các nền kinh tế, và rủi ro nợ của các nước thu nhập thấp sẽ tăng cao hơn nữa, điều này có thể ảnh hưởng hơn nữa đến tiến độ phục hồi kinh tế toàn cầu.”, ông này nói.

Trước những rủi ro này, ông Chen cho biết, trọng tâm chính sách của Trung Quốc “vẫn là tuân thủ nguyên tắc ưu tiên trong nước và tiếp tục thực hiện công việc của chính họ”. Đồng thời ông Chen nói thêm rằng Trung Quốc sẽ duy trì tính liên tục trong các chính sách kinh tế, cải thiện sự giám sát của hệ thống tài chính, và tăng cường phối hợp với các quốc gia khác thông qua các nền tảng như Nhóm 20.

PBOC đã bày tỏ lo ngại về việc dư thừa thanh khoản trên thế giới do các chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng của các nền kinh tế phát triển có thể dẫn đến bong bóng tài sản và nguy cơ khủng hoảng tài chính tiếp theo nếu những bong bóng đó vỡ.

Dòng vốn đang đổ vào Trung Quốc để tận dụng lợi nhuận tốt hơn từ việc chào bán trên thị trường cổ phiếu và trái phiếu của nước này. Ví dụ, trái phiếu 10 năm của chính phủ Trung Quốc mang lại 3,159% lãi trong giao dịch nội địa vào cuối ngày thứ Sáu, cao hơn lợi suất trái phiếu 10 năm của Kho bạc Mỹ là 1,115%, và trên lợi suất trái phiếu 10 năm chuẩn của Đức là âm 0,536 phần trăm.

Ngoài đề xuất kích thích tài chính bổ sung của ông Biden, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell nhấn mạnh vào hôm thứ Năm rằng một đợt tăng lãi suất sẽ đến, cho thấy rằng ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ sẽ duy trì chính sách tiền tệ ở mức phù hợp, giữ lãi suất thấp kỷ lục và duy trì chương trình mua trái phiếu để bơm thêm thanh khoản vào hệ thống tài chính.

Trung Quốc sẽ làm gì?

Một số nhà phân tích lo ngại rằng chính sách tiền tệ nới lỏng liên tục của Mỹ có thể gây ra nhiều biến động hơn đối với các dòng tiền chảy vào và ra khỏi Trung Quốc, do dòng tiền nóng đầu cơ sẽ đổ vào các tài sản bằng đồng nhân dân tệ.

“Trung Quốc vẫn là quốc gia duy nhất duy trì một khuôn khổ tiền tệ bình thường - tức là lãi suất của chúng tôi vẫn ở mức dương - vì vậy khoảng cách lãi suất giữa Trung Quốc và nước ngoài ngày càng mở rộng”, Li Yang, Chủ tịch Viện Tài chính & Phát triển Quốc gia.(NIFD), một tổ chức tư vấn liên kết với chính phủ, cho biết trong tuần này tại một hội thảo về thị trường trái phiếu Trung Quốc ở Bắc Kinh. “Và đều này tạo ra hai kết quả: sức mạnh của tỷ giá hối đoái đồng nhân dân tệ và dòng vốn.”

“Áp lực dòng vốn vào là tương đối lớn. Do đó, các nguồn vốn chảy vào thị trường trái phiếu và chứng khoán sẽ thúc đẩy quá trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, nhưng các dòng vốn lớn đồng thời cũng sẽ thách thức khả năng quản lý của chúng tôi”, ông Li Yang nói.

Tommy Xie, trưởng bộ phận nghiên cứu Trung Quốc Đại lục tại Ngân hàng OCBC ở Singapore, cho rằng Trung Quốc có khả năng thu hút thêm dòng vốn đầu tư trong những tháng tới khi nước này tiếp tục mở cửa thị trường tài chính cho vốn nước ngoài.

Tuy nhiên, ông hy vọng các nhà hoạch định chính sách nên cảnh giác với áp lực tăng giá mạnh đối với đồng nhân dân tệ do các công ty Trung Quốc sẽ bán bớt lượng USD nắm giữ trong bối cảnh lo ngại về mức nợ Mỹ tăng mạnh.

“Cho đến nay, Trung Quốc có thể giữ vững lập trường của mình,” Xie nói. “Một trong những lo ngại của ngân hàng Trung ương là các công ty Trung Quốc sẽ bắt đầu rút bớt tiền gửi bằng USD đô la Mỹ của họ để mua đồng nhân dân tệ", ông Tommy Xie nói.

Cũng tại cuộc họp báo trước về phương tiện truyền thông của ngân hàng trung ương vào thứ Sáu, Sun Guofeng, người đứng đầu chính sách tiền tệ tại PBOC, đã cảnh báo trước sự biến động ngày càng tăng của đồng nhân dân tệ trong tương lai.

Nhân dân tệ tăng giá 6,9% so với đô la Mỹ vào năm 2020 và 4% so với rổ tiền tệ có trọng số thương mại, Sun nói. Đồng nhân dân tệ tăng giá đã làm dấy lên lo ngại trong giới hoạch định chính sách ở Bắc Kinh rằng dòng tiền đổ vào mạnh có thể tạo ra bong bóng tài sản.

Đề xuất mới nhất của Biden, mà ông cho biết có thể sẽ được theo sau bởi một đề xuất khác, sẽ bổ sung vào kế hoạch hỗ trợ kinh tế 900 tỷ USD được ban hành vào tháng 12 và khoản viện trợ kích thích hơn 3 nghìn tỷ USD được Quốc hội thông qua hồi đầu năm ngoái, dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ. trong mức nợ của chính phủ Mỹ.

Đề xuất mới - được gọi là “Kế hoạch Giải cứu nước Mỹ” - bao gồm 415 tỷ USD để tăng cường phản ứng của Mỹ đối với sự bùng phát coronavirus và tài trợ cho việc triển khai vắc-xin Covid-19; 1 nghìn tỷ USD cứu trợ trực tiếp cho các hộ gia đình; và khoảng 440 tỷ USD cho các doanh nghiệp nhỏ và cộng đồng bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề bởi đại dịch.

Chính phủ Mỹ sẽ phát hành các khoản thanh toán bổ sung cho các hộ gia đình trung lưu là 1.400 USD - cao hơn các khoản thanh toán 600 USD của Quốc hội được thông qua vào tháng 12. Bảo hiểm thất nghiệp bổ sung sẽ tăng lên 400 USD một tuần từ 300 USD hiện nay và sẽ được gia hạn đến tháng 9.

Các nhà phân tích cho rằng việc ông Biden cam kết tiêm chủng cho nhiều người Mỹ hơn sẽ giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế Mỹ. Hơn 10 triệu người Mỹ đã nhận được liều vắc xin Covid-19 đầu tiên, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ.

Theo các nhà phân tích, sự phục hồi trong tăng trưởng kinh tế Mỹ và sự thúc đẩy tiêu dùng của Mỹ do đề xuất kích thích của ông Biden có thể là tín hiệu tích cực cho xuất khẩu của Trung Quốc.

Xuất khẩu của Trung Quốc đã tăng 18,1% trong tháng 12, đánh dấu tháng tăng trưởng xuất khẩu thứ bảy liên tiếp, với các nhà máy của Trung Quốc tiếp tục tận dụng việc phong tỏa do Coronavirus ở phương Tây.

Suan Teck Kin, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của United Overseas Bank (UOB), cho biết: “Nhu cầu về thiết bị y tế và thiết bị bảo vệ cá nhân sẽ tiếp tục ở đó. Một khi người tiêu dùng [Mỹ] có thể chi tiêu, do gói cứu trợ này mà ông Biden đang đề xuất, sẽ có nhiều sức mạnh chi tiêu hơn một chút… điều đó sẽ tốt cho Trung Quốc.”

Huy Hoàng