Ông Trịnh Minh Anh - Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế cho biết, những năm gần đây, Việt Nam đã đẩy mạnh hội nhập trong lĩnh vực kinh tế trên nhiều góc độ. Điều này được thể hiện từ việc tích cực tham gia các diễn đàn, tổ chức kinh tế quốc tế cho tới việc đàm phán, ký kết các FTA với các đối tác trong khu vực và trên thế giới.

Thực tế thời gian qua, đã có nhiều doanh nghiệp đã tận dụng được lợi ích từ các cam kết mở cửa thị trường FTA đã ký kết. Theo số liệu của Bộ Công Thương, hàng năm, đã có hơn 1 triệu bộ C/O ưu đãi được cấp với trị giá khoảng 61,19 tỷ USD, với mức tăng khoảng 15% về trị giá và tăng 10% về số lượng bộ C/O hàng năm.

Kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường là thành viên Hiệp định CPTPP đạt mức tăng tốt, thể hiện bước đầu tận dụng hiệu quả các cam kết từ Hiệp định này để thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hoá thị trường xuất khẩu.

Nhờ vậy mà trong 2 năm qua, mặc dù kinh tế thế giới có nhiều rủi ro, bất ổn, thương mại toàn cầu giảm sút, xuất khẩu của các nước trong khu vực đều giảm so với năm trước, nhưng Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu khả quan.

Theo ông Trịnh Minh Anh, cơ hội và thách thức từ các FTA là song hành và khá rõ ràng. Tuy nhiên, các FTA chỉ có thể mang lại lợi ích thực sự cho nền kinh tế khi cộng đồng doanh nghiệp có thể phát huy tối đa vai trò và năng lực của mình trong quá trình thực thi các Hiệp định.

Để tiếp tục mở rộng và chiếm lĩnh thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, ông Trịnh Minh Anh - cho rằng, doanh nghiệp cần đón đầu và tận dụng cơ hội về dòng vốn dịch chuyển đầu tư; đặc biệt là dòng vốn đầu tư của các nước ra khỏi Trung Quốc, Hồng Kông...

Cùng với đó, khai thác cơ hội ở các thị trường Việt Nam đã có FTA nhất là tại các là thị trường EU, Hoa Kỳ... Đặc biệt, doanh nghiệp cần chú ý đến vấn đề nguồn gốc xuất xứ hàng hóa của sản phẩm và tận dụng tối đa ưu đãi của FTA.

Doanh nghiệp cũng cần liên kết chặt trẽ với các ngành, cơ quan chức năng tìm hiểu rõ chuỗi cung ứng của mình để cố gắng lấp hoặc tham gia lấp đầy các chỗ đứt, gãy của các chuỗi cung ứng này.

Chung quan điểm, ông Nguyễn Hải Minh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) nhấn mạnh, sự chuyển biến tích cực của thương mại hai chiều Việt Nam - EU sau khi EVFTA đi vào hiệu lực từ tháng 8/2020, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư.

Các doanh nghiệp châu Âu đều mong xuất khẩu sang Việt Nam nhiều hơn, qua đó tiếp cận với thị trường ASEAN và cả châu Á. Do đó, nguồn đầu tư từ khu vực này hầu hết đều chất lượng, sử dụng công nghệ cao và thân thiện với môi trường.

Ông Nguyễn Hải Minh lưu ý doanh nghiệp trong nước về khía cạnh phát triển bền vững. Đây là nội dung được châu Âu đặc biệt quan tâm và đã đề ra chiến lược với 3 trụ cột chính gồm: bảo vệ môi trường, thúc đẩy quyền con người và quyền của người lao động, trách nhiệm của doanh nghiệp với xã hội.

“Ba trụ cột này được lồng vào chính sách thương mại của khối, cũng như được thể hiện trong EVFTA. Doanh nghiệp phải cam kết và đạt được các tiêu chuẩn liên quan đến phát triển bền vững mới có thể hưởng ưu đãi thuế quan”, ông Minh cho biết.

Hiện nay Eurocham đang triển khai 1 số chương trình tăng cường liên kết giữa cộng đồng doanh nghiệp hai bên như các hoạt động kết nối để các doanh nghiệp có thể nắm bắt các thông lệ châu Âu đang triển khai; chương trình hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam tiếp cận thị trường, xúc tiến bán hàng; chương trình đào tạo về các quy định mà doanh nghiệp Việt Nam cần nắm bắt. Trong thời gian tới, ông Minh khuyến nghị mô hình kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam cần thay đổi và điều chỉnh và gắn với chữ “xanh”.