Phan Khôi (1887 - 1959) là một trong những tên tuổi nổi bật của báo chí, văn học và tư tưởng Việt Nam thế kỷ XX. Tìm hiểu lịch sử các lĩnh vực ấy, người ta không thể bỏ qua vai trò Phan Khôi, và vì vậy không thể không tìm hiểu, ít ra là một phần trong số những điều Phan Khôi đã viết, đã đăng báo, in sách suốt hơn nửa thế kỷ sống và hoạt động của ông.

Vì nhiều lý do khách quan, cho nên từ sau khi Phan Khôi qua đời vào năm 1959, các tác phẩm của ông không được biên soạn thành các tuyển tập, và dần dần bị quên lãng. Chỉ từ sau năm 1986, di sản trước tác của ông mới được chú ý.

Một trong những công việc đáng kể đối với di sản Phan Khôi là việc nhà nghiên cứu văn học Lại Nguyên Ân, từ những năm 1990 đã bắt tay vào một dự án do tự ông đề xuất và thực hiện: Sưu tầm và tái công bố các “tác phẩm đăng báo” (và cả “tác phẩm in sách”) của tác gia Phan Khôi.

Từ năm 2003, nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân đã biên soạn và cho in các cuốn: Phan Khôi - “Tác phẩm đăng báo 1928”, “Tác phẩm đăng báo 1929”, “Tác phẩm đăng báo 1930”, “Tác phẩm đăng báo 1931”, “Phan Khôi viết và dịch Lỗ Tấn”.

Từ năm 2007, nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân đem đề tài này đến NXB Tri Thức với một sự tin cậy đặc biệt. Lần lượt tại đây đã cho ra các cuốn sách của Phan Khôi: “Tác phẩm đăng báo 1932”, “Tác phẩm đăng báo 1933 - 1934”, “Tác phẩm đăng báo 1935”, “Tác phẩm đăng báo 1936”, “Tác phẩm đăng báo 1937”, “Tác phẩm đăng báo 1938 - 1942”, “Tác phẩm đăng báo, in sách 1948 - 1958”, và gần đây nhất “Tác phẩm đăng báo 1917 - 1924”, có thể coi như tạm kết thúc giai đoạn sưu tầm và tái công bố các tác phẩm của nhà báo - học giả Phan Khôi.

Đồng thời, NXB Tri Thức cũng đã xuất bản công trình “Tác phẩm Phan Khôi, đọc và suy ngẫm” của TS. Ngô Quang Huy, một nhà khoa học tự nhiên.

Thông qua tọa đàm “Nhìn lại quá trình sưu tầm và tái công bố tác phẩm của Phan Khôi”, NXB Tri Thức và nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân mong muốn cùng đồng nghiệp nghiên cứu, đồng nghiệp xuất bản, báo chí nhìn lại quá trình tái công bố một tác gia của thế kỷ trước, một tác gia đã gắn công việc viết báo, đăng báo của mình với tiến trình tự đổi mới của dân tộc mình trước một thời đại mới.

Trong buổi tọa đàm này, nhà nghiên cứu – diễn giả Lại Nguyên Ân sẽ trình bày vắn tắt bước đường tìm lại những tác phẩm đăng báo của tác gia Phan Khôi cũng như nghiên cứu quá trình làm nghề báo và một phần tiểu sử Phan Khôi.

Buổi tọa đàm “Nhìn lại quá trình sưu tầm và tái công bố tác phẩm của Phan Khôi” có sự tham gia của các vị khách mời nổi tiếng như Trần Đăng Khoa, Nguyễn Quang Thiều, Tạ Duy Anh, Vũ Ngọc Tiến, Trung Trung Đỉnh, Vũ Thanh, Nguyễn Hữu Sơn, Trần Thiện Khanh, Trần Đình Bá, Phạm Văn Ánh, Đỗ Lai Thúy, Trần Đình Sử, Văn Giá…

“Nhìn lại quá trình sưu tầm và tái công bố tác phẩm của Phan Khôi” là chủ đề của buổi tọa đàm do NXB Tri Thức tổ chức vào 14h thứ 6 ngày 27/9/2019 tại Hội trường tầng 3, Tòa nhà Vusta 53 Nguyễn Du, Hà Nội.

Tử Hưng