Đại sứ Liên hợp quốc của Estonia Sven Jürgenson, chủ tịch hội đồng Bảo an của tháng 6, cho biết Đại hội đồng có thể sẽ nhóm họp để đưa ra quyết định bổ nhiệm vào ngày 18 tháng 6.

“Ông ấy đã chứng tỏ được vị trí xứng đáng với chức vụ này sau 5 năm tại vị”, đại sứ Jürgenson nói và cho rằng, “Guterres là một tổng thư ký xuất sắc. Ông ấy là một người xây dựng cầu nối… Ông ấy có thể nói chuyện với tất cả mọi người và tôi nghĩ đây là điều mà một tổng thư ký được mong đợi”.

Trong một tuyên bố, ông Guterres nói: “Tôi rất biết ơn các thành viên của hội đồng vì sự tin tưởng mà họ đã đặt vào tôi. Tôi sẽ vô cùng khiêm tốn nếu Đại hội đồng giao cho tôi trách nhiệm của nhiệm vụ thứ hai”.

Ông Guterres kế nhiệm ông Ban Ki-moon vào tháng 1 năm 2017, sau một cuộc đua tranh gay gắt vào tháng 10 năm 2016 mà ban đầu bao gồm 13 ứng cử viên, với bảy phụ nữ và sáu nam giới.

Chỉ vài tuần trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức. Phần lớn nhiệm kỳ đầu tiên của ông Guterres tập trung vào việc xoa dịu ông Trump, người đặt câu hỏi về giá trị của Liên Hợp Quốc và chủ nghĩa đa phương.

Hoa Kỳ là nước đóng góp tài chính lớn nhất của Liên hợp quốc, chịu trách nhiệm 22% ngân sách thường xuyên và khoảng một phần tư ngân sách gìn giữ hòa bình. Sau khi lên nắm quyền vào tháng 1/2021, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã bắt đầu khôi phục các khoản cắt giảm tài trợ do chính quyền Trump thực hiện đối với một số cơ quan Liên hợp quốc và tái tham gia với cơ quan thế giới.

Thách thức trong nhiệm kỳ hai

Khoảng 10 ứng viên đã tìm cách thách thức vị trí trí của ông Guterres, nhưng không ai trở thành ứng viên chính thức bởi không có quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc nào đề cử họ. Cựu thủ tướng 72 tuổi của Bồ Đào Nha trở thành ứng viên duy nhất.

Ông Guterres đã tổ chức một phiên chất vấn và trả lời công khai kéo dài với các nhà ngoại giao Liên hợp quốc tại Đại hội đồng vào tháng trước và sau đó gặp riêng các thành viên Hội đồng Bảo an.

Ông là thủ tướng Bồ Đào Nha từ năm 1995 đến năm 2002 và sau đó là người đứng đầu cơ quan tị nạn của Liên hợp quốc từ năm 2005 đến năm 2015. Với tư cách là Tổng thư ký, Guterres đã ủng hộ hành động khí hậu, vắc xin COVID-19 cho tất cả mọi người và hợp tác kỹ thuật số.

Khi ông đảm nhận cương vị người đứng đầu Liên Hợp Quốc, cơ quan thế giới đang phải vật lộn để chấm dứt chiến tranh và đối phó với các cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Syria và Yemen. Những xung đột đó vẫn chưa được giải quyết và Guterres hiện cũng đang phải đối mặt với những tình huống khẩn cấp ở Myanmar và khu vực Tigray của Ethiopia.

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền có trụ sở tại New York kêu gọi ông Guterres có lập trường công khai hơn trong nhiệm kỳ thứ hai của mình, lưu ý rằng “sự sẵn sàng gần đây” của ông trong việc tố cáo các vụ lạm dụng bạo lực ở Myanmar và Belarus nên được mở rộng để bao gồm các chính phủ “quyền lực và được bảo vệ” đáng bị lên án.

Ông Guterres cho biết trong một tuyên bố rằng, những yếu tố chủ chốt trong công việc của ông trên cương vị Tổng thư ký Liên Hợp Quốc phụ thuộc vào sự thận trọng. "Đôi khi, để đạt được hiệu quả, cần hành động một cách kín đáo nhằm thiết lập các kênh không chính thức giữa các bên", ông nói và giải thích rằng những kênh như vậy "là điều cần thiết để tránh viễn cảnh tồi tệ nhất trong xung đột và nỗ lực tìm kiếm giải pháp".

Mặc dù còn rất nhiều việc phải làm nhưng ông Guterres đã cho thấy chứng tỏ được vị trí quan trọng trong việc kết nối và xây dựng Liên Hợp Quốc như một tổ chức có vai trò tiên phong trong các vấn đề cấp bách và mang tính thách thức của thế giới. Đây cũng là lý do ông được Hội đồng bảo an tín nhiệm, ủng hộ thêm một nhiệm kỳ.