1. Từ đầu năm 2022 đến nay, tình hình thế giới biến động rất nhanh, phức tạp, chưa có tiền lệ, tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự chỉ đạo điều hành quyết liệt của Chính phủ, tình hình KT-XH phục hồi tích cực và đạt được những kết quả quan trọng, khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực; ước cả năm đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu kế hoạch đề ra.

Đáng chú ý, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng kinh tế phục hồi tích cực, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm trong điều kiện gặp nhiều khó khăn.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong tháng 10 và 10 tháng năm 2022, tình hình KT-XH khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực với nhiều điểm sáng. Kinh tế vĩ mô duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng bình quân 10 tháng tăng 2,89%.

Còn theo Báo cáo của Chính phủ tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, dự kiến cả năm 2022 sẽ đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu kế hoạch đề ra, trong đó, tăng trưởng GDP đạt khoảng 8% so với mục tiêu 6-6,5%, trong bối cảnh tình hình có nhiều khó khăn, thách thức hơn so với khi xây dựng kế hoạch.

Đáng chú ý, nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực về tình hình KT-XH của Việt Nam và dự báo lạc quan về tốc độ tăng trưởng năm 2022 và 2023, trong đó dự báo về tăng trưởng GDP năm 2022 hầu hết ở mức từ 7,5 - 8,2%, thuộc nhóm cao nhất Đông Nam Á. Trong đó IMF, Ngân hàng Standard Chartered, HSBC, Ngân hàng Singapore UOB dự báo mức tăng lần lượt là 7%, 7,5%, 7,6% và 8,2%...

Những con số tích cực, biết nói ở trên đã cho thấy sự chủ động, linh hoạt, điều hành hiệu quả của Chính phủ trong bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm. Bên lề Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khoá XV, đánh giá về các kết quả tích cực của tình hình phát triển KT-XH năm 2022, Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Thịnh - Đoàn Bắc Giang cho rằng, đây là thành công rất lớn của Chính phủ trong điều hành KT-XH năm 2022. Đạt được kết quả đó chính là nhờ sự nỗ lực và quyết tâm rất cao của Chính phủ, của từng thành viên Chính phủ; sự đồng hành sát sao của Quốc hội trong thời gian vừa qua.

Theo ông Phạm Văn Thịnh, rất nhiều nội dung vướng mắc của Chính phủ đã được nêu ra. Khi Chính phủ có đề nghị đối với Quốc hội, đều được Quốc hội đưa ra thảo luận, xem xét kịp thời và ủng hộ Chính phủ để có những quyết sách sớm đưa vào thực tiễn. Điều đó đã đem lại những tác động tích cực để thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội. Việc giám sát các Chương trình mục tiêu quốc gia đã giúp công tác triển khai giải ngân vốn dù có chậm nhưng đã được tháo gỡ.

“Đích đến cuối cùng là đem lại cho nền kinh tế chúng ta sự tăng trưởng ổn định. Các mặt liên quan đến công tác an sinh xã hội, công tác quốc phòng, an ninh đều được đảm bảo một cách vững chắc”, ông Thịnh nhấn mạnh.

2. Đáng chú ý, Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/1/2022 của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình đã được triển khai sớm ngay từ đầu năm 2022, giúp khắc phục khó khăn cho doanh nghiệp, hộ sản xuất kinh doanh và cuộc sống của người dân; đồng thời tạo động lực, niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp, cải thiện mạnh mẽ các điều kiện kinh doanh.

Từ khi bắt đầu, Chính phủ đã ban hành 15/17 văn bản cụ thể hóa các chính sách theo Nghị quyết 11/NQ-CP; Giải ngân đạt gần 66,3 nghìn tỷ đồng; Thủ tướng đã giao kế hoạch đầu tư vốn NSTW cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương với tổng số vốn 147.138 tỷ đồng cho 94 nhiệm vụ, dự án.

Trao đổi với phóng viên, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - Chuyên gia kinh tế cho biết, thời điểm đầu năm 2022, thực hiện Nghị quyết 43 của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành ngay Nghị quyết số 11 với nhiều chính sách được cụ thể hóa. Các chính sách được Chính phủ ban hành rất cụ thể, có cả các văn bản hướng dẫn, do đó có thể áp dụng ngay vào thực tiễn. Các đơn vị có chức năng nhiệm vụ đã được quy định tương đối rõ ràng và vì thế hoạt động triển khai nghị quyết này đã đi vào thực tiễn.

Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, việc hỗ trợ cho người lao động, giúp cho người lao động có thể quay lại các khu công nghiệp, khu chế xuất từ đó có thể hồi phục sản xuất kinh doanh là một trong những việc làm được tiến hành ngay lập tức và nó đem lại hiệu quả tương đối lớn.

Các chính sách về giãn hoãn thuế, chính sách về miễn giảm 39 loại phí, lệ phí cùng việc kéo dài thời gian giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ với ô-tô sản xuất, lắp ráp trong nước đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp giảm được chi phí, đồng thời có ngay được các khoản chi trong tài khoản của mình để từ đó họ chủ động đưa vào sản xuất kinh doanh.

“Từ đó có thể thấy rằng ngay từ những tháng đầu, quý đầu năm 2022, tốc độ mở cửa trở lại của các doanh nghiệp để sản xuất kinh doanh rất tốt. Chúng ta tổng kết quý I đã là 6,64% tốc độ tăng trưởng. Rất nhiều doanh nghiệp trong nền kinh tế tin tưởng quý II tốc độ trưởng sẽ tốt hơn. Và đến quý II cùng với tốc độ quay trở lại hoạt động của các doanh nghiệp trong nền kinh tế thì cả 6 tháng đầu năm 2022 số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường lần đầu tiên đạt 116.900 doanh nghiệp, tăng 25,4% so với cùng kỳ năm trước, gấp 1,4 lần số doanh nghiệp rút khỏi thị trường”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh.

Cũng theo ông Đinh Trọng Thịnh, trong 9 tháng đầu năm 2022 có hơn 163 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và hoạt động trở lại, tăng 38,6%, gấp 1,4 lần số doanh nghiệp rút khỏi thị trường. Những con số này được coi là điểm sáng trong hoạt động đầu tư, tạo sức bật lớn cho nền kinh tế. Đó là tiền đề để các doanh nghiệp tiếp tục có cái nhìn tốt hơn về tăng trưởng và phát triển kinh tế.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cũng đưa ra con số đáng chú ý là, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt trên 616 tỷ USD, tăng 14,1%, xuất siêu 9,4 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm, riêng tháng 10 xuất siêu 2,27 tỷ USD. Đó là những con số rất tích cực mặc dù nền kinh tế thế giới gặp rất nhiều khó khăn, lạm phát rất cao. Ông Thịnh cho rằng, đây cũng là tiền đề nếu Việt Nam cải thiện hoạt động xuất nhập khẩu, tăng cường sản xuất kinh doanh thì hoạt động xuất nhập khẩu vẫn là động lực thúc đẩy tăng trưởng của nền sản xuất.

Ông Đinh Trọng Thịnh cho rằng, thời gian qua, với chỉ đạo rất sát sao của Chính phủ và các bộ ngành, sự kết hợp giữa Đại sứ quán các nước với Bộ Công Thương, với các doanh nghiệp trong nước đã thường xuyên hơn, tốt hơn và hoạt động xuất nhập khẩu trở nên mạnh mẽ hơn. Việc tháo gỡ khó khăn, tìm cách khắc phục những rào cản thương mại, hoặc các vụ kiện cáo cũng tốt hơn.

“Chúng tôi thấy rằng, năm nay có thể đạt mức tăng trưởng từ 7 đến 7,5% và nếu như giá xăng dầu xuống thấp hơn khoảng 80 – 90 USD 1 thùng dầu thô, tận dụng tốt cơ hội, vận hành tốt các cơ chế để đẩy mạnh sản xuất kinh doanh trong nước, đẩy mạnh được xuất khẩu thì rất có thể sẽ đạt mức tăng trưởng từ 7,8 đến 8,4%. Mà mức lạm phát vẫn nằm trong giới hạn 4%”, ông Thịnh nói.

Cũng theo chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh, vốn FDI thực hiện 10 tháng đạt 17,45 tỷ USD tăng 15,2%, một phần làm giảm áp lực lên cán cân thanh toán quốc tế trong ngắn hạn và tăng năng lực sản xuất mới.

Mặt khác, có thể thấy các nhà đầu tư nước ngoài tin tưởng vào quyết tâm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của Chính phủ, và sẽ tiếp tục đầu tư lớn hơn ở Việt Nam. Mức ổn định đồng tiền của Việt Nam tốt cũng khiến các nhà đầu tư không lo lắng. Cùng với mở cửa du lịch, dịch vụ tăng trưởng cao, tiêu dùng cuối tăng mạnh dẫn đến GDP tăng lên.

“Từ những yếu tố trên, đặc biệt là việc thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 11, có thể thấy việc chỉ đạo, điều hành của Chính phủ rất linh hoạt, đồng bộ, kiên quyết, phù hợp, đảm bảo cho tăng trưởng và ổn định sản xuất kinh doanh của chúng ta tốt hơn”, ông Thịnh nhấn mạnh.

3. Năm 2022 có thể nói là có quá nhiều thách thức trong và ngoài nước, nhưng trong khó khăn, thách thức ấy, người đứng đầu Chính phủ đã thể hiện bản lĩnh, sự quyết tâm với những quyết sách điều hành của mình đó là: Quyết liệt trong chỉ đạo, đến tận nơi để lắng nghe ý kiến, tháo gỡ khó khăn cho các địa phương, ngành, doanh nghiệp; đặc biệt là việc Thủ tướng thị sát, tháo gỡ các dự án trọng điểm chậm tiến độ nhiều năm đã đem lại niềm tin lớn cho người dân, doanh nghiệp.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho biết, sau kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã vào cuộc vô cùng quyết liệt để thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH.

“Trong tất cả các cuộc họp giao ban hằng tháng tôi đều thấy Thủ tướng Chính phủ có các chỉ đạo rất sát sao. Thứ hai nữa là Chính phủ đã giao cho Phó Thủ tướng Thường trực trực tiếp chỉ đạo nhiều vấn đề nóng”, bà Nga nói.

Đặc biệt, Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đánh giá rất cao việc đích thân Thủ tướng đã có nhiều cuộc thị sát, kiểm tra các dự án tại các địa phương, trong đó có các dự án chậm tiến độ. Với động thái quyết liệt của Thủ tướng nên các bộ ngành, địa phương đã vô cùng nỗ lực. Đến nay, kết quả đạt được rất khả quan, một loạt các dự án chậm tiến độ được tháo gỡ hoặc có phương án xử lý trong thời gian tới.

Đáng chú ý, có 14/15 chỉ tiêu đạt và đạt vượt kế hoạch đề ra năm 2022. 9 tháng đầu năm 2022 tăng trưởng của Việt Nam rất khá, tạo bức tranh rất sáng cho sự phát triển sau đại dịch. Hứa hẹn trong năm 2023 sắp tới kinh tế của Việt Nam trên đà này sẽ phục hồi rất tốt.

Đại biểu đoàn Hải Dương cũng đánh giá cao sự hiệu quả trong điều hành giá của Chính phủ, đặc biệt là mặt hàng xăng, dầu. Bà Nga cho biết, với độ mở cao, Việt Nam là nước chịu ảnh hưởng rất lớn từ tác động của kinh tế, chính trị thế giới. Trong đó, xung đột Nga – Ukraine khiến giá nguyên, nhiên liệu tăng cao và Việt Nam cũng không nằm ngoài ảnh hưởng xấu đó.

Giá xăng dầu tăng cao ảnh hưởng đến rất nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, đời sống của nhân dân. “Tôi đánh giá cao sự nỗ lực vào cuộc khẩn trương, quyết liệt trong chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự nỗ lực của Bộ Công thương, Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ có quyết sách linh hoạt, hợp lý trong từng thời điểm. Đặc biệt là có nỗ lực để giảm giá xăng dầu trong những thời điểm nước sôi lửa bỏng nhất”, bà Nga nêu rõ và cho rằng, việc nỗ lực giảm giá xăng dầu đã giúp giá mặt hàng này ổn định trong một mức độ nhất định. Điều này rất có ý nghĩa trong thời điểm đất nước đang phục hồi KT-XH sau đại dịch, và đặc biệt trong lúc cuộc sống của nhân dân vẫn còn nhiều khó khăn.

Thời gian tới, Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, giá xăng dầu có thể diễn biến rất khó lường bởi tình hình kinh tế, chính trị thế giới cũng sẽ có những bất ổn, đặc biệt là xung đột giữ Nga và Ukraine. Bà Nga đề nghị cần phải có những quyết sách, điều hành mới để phù hợp với tình hình thực tế.

“Tôi mong muốn liên ngành Tài chính - Công Thương có những tham mưu xác đáng nhất cho Chính phủ trong việc chỉ đạo, điều hành giúp ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát…”, bà Nga mong muốn.

Điểm sáng đáng chú ý trong bức tranh kinh tế là việc phục hồi du lịch, Đại biểu đoàn Hải Dương đánh giá rất cao việc Chính phủ quyết định kịp thời mở cửa du lịch, mở cửa bầu trời để phục hồi ngành này mặc dù trong thời điểm đó còn có rất nhiều e ngại.

Theo bà Nga, tại thời điểm Việt Nam quyết định mở cửa lại du lịch thì dịch bệnh vẫn diễn biến khá phức tạp. Tuy nhiên, Việt Nam có tỷ lệ bao phủ vắc-xin khá sớm và khá toàn diện nên đã từng bước mở cửa trở lại. Bà Nga cho rằng đây là quyết sách mang tính chất đột phá, nhưng không thay thế sự thận trọng trong ứng phó dịch bệnh của chúng ta.

Và trong thời điểm này, với quyết sách ấy du lịch đã có sự hồi sinh ngoạn mục, đóng góp rất lớn vào sự phục hồi chung của kinh tế - xã hội năm 2022. Điều đó được thể hiện cụ thể là khách quốc tế 10 tháng đạt gần 2,4 triệu lượt, tăng 18,8 lần so cùng kỳ. Tổng mức bán lẻ hàng hóa, doanh thu dịch vụ giữ xu hướng tháng sau cao hơn tháng trước, tổng 10 tháng đạt gần 4,65 triệu tỷ đồng, tăng 20,2% so với cùng kỳ năm trước, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm 2019.

Bước qua năm 2022, qua nhiều thách thức cam go, nhưng Chính phủ đã thể hiện bản lĩnh, quyết tâm vượt khó, luôn “vững tay chèo trong sóng cả” để đạt được những kết quả kinh tế - xã hội vô cùng tích cực. Những kết quả này sẽ là tiền đề để Việt Nam hoàn thành mọi mục tiêu được đề ra trong năm 2023.

Quốc Trần