Trong một sự khác biệt rõ ràng về chính sách với các nền kinh tế lớn khác, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã giảm 10 điểm cơ bản cho các khoản vay một năm của các ngân hàng – đây là mức giảm đầu tiên kể từ tháng 4 năm 2020.

Trong khi lạm phát là mối quan tâm chính đối với các ngân hàng trung ương ở Mỹ và châu Âu, giá cả tương đối ổn định của Trung Quốc có nghĩa là các nhà hoạch định chính sách đã chuyển sang thúc đẩy tăng trưởng. Dữ liệu chính thức hôm thứ 2 cho thấy tổng sản phẩm quốc nội của đất nước tăng 4% trong quý trước so với một năm trước đó, mức thấp nhất kể từ đầu năm 2020.

Việc cắt giảm lãi suất là một phần trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm đặt mức tăng trưởng dưới mức sàn trong một năm quan trọng của quá trình chuyển đổi lãnh đạo đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Những thách thức lớn nhất để đạt được mục tiêu đó là sự bùng phát lẻ tẻ của biến thể omicron có khả năng lây nhiễm cao hơn, và doanh số bán bất động sản tiếp tục giảm làm giảm đầu tư trong lĩnh vực này.

Doanh số bán nhà ở Trung Quốc vẫn ở mức thấp trong tháng 12, trong khi chi tiêu của người tiêu dùng giảm mạnh do chính phủ thắt chặt kiểm soát Covid-19. Một đợt bùng phát các trường hợp bị nhiễm biến thể omicron vào tháng 1, bao gồm cả ở Bắc Kinh vào cuối tuần qua, sẽ càng kiềm chế tâm lý của người tiêu dùng.

Louis Kuijs, trưởng bộ phận kinh tế châu Á tại Oxford Economics, cho biết: “Tiêu dùng vẫn là mắt xích yếu nhất trong câu chuyện tăng trưởng của Trung Quốc vào thời điểm hiện tại và điều đó nói chung sẽ tiếp tục trong phần lớn năm nay. Chúng tôi nghĩ rằng lãi suất của Bắc Kinh sẽ ở mức khoảng 5%. Như trường hợp hiện tại, nếu tăng trưởng yếu hơn mức đó, họ sẽ cảm thấy có động lực mạnh mẽ để theo đuổi việc nới lỏng chính sách tiền tệ hơn ”.

Các nhà kinh tế mong đợi nhiều hành động chính sách hơn từ PBOC trong những tháng tới. Goldman Sachs Group Inc. cho biết có khả năng ngân hàng trung ương Trung Quốc sẽ cho phép các ngân hàng hạ lãi suất cơ bản cho khoản vay 5 năm vào thứ 5 tuần này. Trước đó, lãi suất một năm đã được cắt giảm vào tháng 2. Các nhà kinh tế tại Tập đoàn Ngân hàng Úc & New Zealand và BNP Paribas nhận thấy Trung Quốc sẽ có khả năng giảm hơn nữa tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng.

Trong cả năm, nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 8,1%, cao hơn nhiều so với mục tiêu của chính phủ là “trên 6%”, một phần do mức tăng trưởng thấp vào năm 2020. Năm ngoái, Bắc Kinh đã tận dụng điều đó cũng như nhu cầu nước ngoài mạnh mẽ, để thử và làm lại nền kinh tế của mình: tập trung vào các công ty nền tảng công nghệ lớn và cố gắng quản lý tài chính chặt chẽ hơn đối với các công ty bất động sản để giảm sự phụ thuộc của nền kinh tế vào lĩnh vực phát triển bất động sản, vốn chiếm tới 20% GDP đất nước.

Việc thắt chặt tài chính trong ngành này đã dẫn đến sự sụt giảm 11,4% trong diện tích các dự án mới do các nhà phát triển bất động sản khởi công vào năm ngoái, kéo sản lượng các mặt hàng như thép và xi măng đi xuống. Đầu tư bất động sản đã giảm 14% trong tháng 12 so với một năm trước đó, theo tính toán của Bloomberg dựa trên số liệu cả năm của chính phủ.

Liu Peiqian, nhà kinh tế Trung Quốc tại NatWest Group Plc, cho biết: “Lực cản của lĩnh vực bất động sản đối với đầu tư tài sản cố định là khá rõ ràng và gây sốc cho nhiều ngành có liên quan.”

Tiêu dùng của Trung Quốc đã tăng trưởng trở lại sau đợt sụt giảm lịch sử vào năm 2020 và chiếm phần lớn trong quá trình mở rộng kinh tế của năm ngoái, mặc dù tốc độ tăng chi tiêu của người tiêu dùng thấp hơn mức trước đại dịch. Thặng dư thương mại kỷ lục 676 tỷ USD vào năm ngoái, chiếm khoảng 1/5 mức tăng trưởng cả năm.

Cùng với việc cắt giảm lãi suất, PBOC cũng bơm thêm thanh khoản bằng cách cung cấp 700 tỷ nhân dân tệ (110 tỷ USD) cho các khoản vay một năm, vượt quá 500 tỷ nhân dân tệ đáo hạn và thêm 100 tỷ nhân dân tệ với các kỳ hạn trả lại trong 7 ngày, nhiều hơn 10 tỷ đến hạn.

Chứng khoán Trung Quốc đã tăng sau khi PBOC cắt giảm lãi suất, với chỉ số CSI 300 chuẩn tăng tới 1% sau khi giảm trong hai ngày trước đó. Lợi tức trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm đã giảm 1 điểm cơ bản xuống còn 2,78% vào lúc 2 giờ chiều theo giờ địa phương, sau khi giảm 3 điểm cơ bản để đáp ứng với việc giảm tỷ giá.

Việc cắt giảm lãi suất là động thái mới nhất trong một chuỗi các động thái hỗ trợ tăng trưởng của Bắc Kinh. Các nhà hoạch định chính sách đã tăng cường phát hành trái phiếu được chính quyền địa phương sử dụng để tài trợ cho cơ sở hạ tầng, và yêu cầu các ngân hàng đẩy nhanh việc cho vay đối với các công ty bất động sản để giảm cho thị trường nhà ở.

Bruce Pang, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu chiến lược và vĩ mô tại China Renaissance Securities Hong Kong, dự báo PBOC sẽ cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng xuống 100 điểm cơ bản trong năm nay, nhưng sẽ không cắt giảm lãi suất nữa trừ khi tăng trưởng kinh tế chậm lại đáng kể so với kỳ vọng.

Huy Hoàng (Theo SCMP)