“Tương lai là một kỷ nguyên lớn cho sự phát triển của máy bay không người lái (drone). Các câu hỏi quan trọng là: máy bay không người lái sẽ đóng vai trò gì trong các chiến trường trong tương lai, cách phối hợp các phương tiện có người lái và không người lái, và mục tiêu chiến thuật nào có thể đạt được”, phi công không quân Trung Quốc Liu Qihong được trích dẫn nói về J-20 trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình nhà nước CCTV.

“Nếu được hợp tác với bốn máy bay không người lái trong một nhiệm vụ, phương tiện có người lái có thể có khu vực giám sát rộng hơn và cảm giác nguy hiểm rõ ràng hơn. Hơn nữa, máy bay không người lái có thể vượt qua thời gian chịu đựng lâu dài, nhiệt độ cao và nhiều tiếng ồn, điều mà phi công không thể chịu đựng được”, ông nói.

Báo cáo của CCTV cho thấy lực lượng không quân Trung Quốc đã đánh dấu kỷ niệm 72 năm ngày thành lập vào ngày 11/11.

Các nhận xét về việc hợp tác giữa J-20, một máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm tiên tiến có khả năng tàng hình và hành trình siêu thanh, còn được gọi là "Mighty Dragon", với máy bay không người lái, được đưa ra vài tuần sau khi máy bay này được trình diễn tại Triển lãm Hàng không Chu Hải, cùng với một máy bay không người lái khác là GJ-11 “Sharp Sword".

Vào thời điểm đó, các nhà chức trách Trung Quốc chưa tiết lộ kế hoạch hợp tác giữa máy bay chiến đấu tiên tiến với máy bay không người lái cho các mục đích quân sự. Tuy nhiên, đã có những tin đồn rằng lực lượng không quân Trung Quốc sẽ kết hợp các phương tiện có người lái và không người lái cho các cuộc tập trận trong tương lai.

Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất tích cực nghiên cứu và thực hành đội ngũ không người lái, được gọi là MUM-T.

Xu hướng kết hợp 

Vào cuối tháng 10, quân đội Mỹ đã lần đầu tiên thu hồi một thiết bị bay không người lái đang bay và đặt nó trên một chiếc máy bay. Theo trang web quân sự Defensenews.com, máy bay không người lái đã được tân trang lại và bay trở lại trong vòng vài giờ.

Quân đội Mỹ hình dung rằng trong một trận chiến thực sự, các tàu mẹ sẽ có thể tránh xa tầm bắn của kẻ thù trong khi sử dụng một dàn máy bay không người lái vào nơi nguy hiểm cho các nhiệm vụ tình báo, giám sát, trinh sát và tác chiến điện tử.

Ông Ridzwan Rahmat, nhà phân tích quốc phòng chính của tờ báo quân sự Janes, cho biết chế tạo máy bay có người lái và máy bay không người lái ngày càng phổ biến và Trung Quốc không đi trước.

“Ở khu vực này của thế giới, Mỹ, Úc, Singapore và Hàn Quốc đang dẫn đầu với các hoạt động MUM-T. Trung Quốc đang cố gắng bắt kịp, nhưng không rõ họ đã đạt được bao nhiêu tiến bộ trong lĩnh vực này, ”ông Rahmat nói.

Ông Timothy Heath, một chuyên gia an ninh cấp cao từ tổ chức nghiên cứu Rand của Mỹ, đã lặp lại lời ông Rahmat. “Mỹ vẫn là nhà phát triển hàng đầu của những công nghệ như vậy với chương trình Skyborg".

Được công bố vào cuối năm 2020, Skyborg là một chương trình của Hoa Kỳ nhằm phát triển máy bay không người lái để đồng hành với các máy bay của Không quân Hoa Kỳ trong các môi trường có nhiều tranh chấp. Nguyên mẫu Skyborg đã có chuyến bay thử nghiệm đầu tiên vào tháng 5.

Ông Heath nói: “Việc phát triển các đội không người lái hoạt động hoàn chỉnh có thể sẽ mất 5-10 năm. Quân đội Mỹ có các máy bay có người lái đã sẵn sàng cho các hoạt động như vậy, chẳng hạn như F-35, nhưng sẽ cần phải cải thiện khả năng AI, hệ thống điện tử hàng không và quy trình hoạt động với các dòng drone".

Ông Heath cho biết Trung Quốc rất có thể sẽ cần thêm thời gian để phát triển vì họ không có máy bay có người lái với khả năng dữ liệu và cảm biến tương tự như F-35.