Các biện pháp hạn chế thương mại đã được áp dụng đối với Nga vào tuần trước vì chiến sự nổ ra tại Ukraine; chúng có hiệu lực ngay lập tức và có khả năng bao phủ bất kỳ sản phẩm nào được sản xuất theo công nghệ Mỹ. Sự đột ngột và phạm vi rộng lớn của các quy tắc đã khiến nhiều công ty công nghệ châu Á cảnh giác.

“Chúng tôi nhanh chóng thành lập một nhóm gồm 8 người để nghiên cứu các lệnh trừng phạt kinh tế và luật xuất khẩu của Mỹ”, James Hwang, Chủ tịch Getac Holdings của Đài Loan, nói với Nikkei Asia. “Chúng quá khó, phức tạp và mơ hồ. Tôi thậm chí đã phải tra cứu thuật ngữ  "lưỡng dụng" và chúng tôi vẫn không chắc liệu sản phẩm của mình có nằm trong phạm vi kiểm soát hay không.”

Công nghệ và sản phẩm lưỡng dụng là những công nghệ và sản phẩm phục vụ cho mục đích dân sự và quân sự. Các nhãn hàng là một tiêu chí quan trọng để xác định liệu các lô hàng có bị kiểm soát xuất khẩu hay không.

Getac, nhà sản xuất máy tính “khủng” lớn thứ hai ở châu Âu, là một trong nhiều công ty điện tử châu Á bán được hàng hoặc sản phẩm ở Nga.

Samsung của Hàn Quốc và Xiaomi của Trung Quốc có thị phần hàng đầu trên thị trường điện thoại thông minh của Nga, trong khi Acer và Asus của Đài Loan cũng như Lenovo của Trung Quốc là những công ty cung cấp PC lớn ở Nga. LG Electronics, một công ty khác của Hàn Quốc, sản xuất và bán thiết bị gia dụng ở Nga, trong khi Sony của Nhật Bản bán đồ điện tử ở đó.

Vấn đề là Quy tắc sản phẩm trực tiếp nước ngoài (FDPR), một công cụ quan trọng trong kho vũ khí kiểm soát thương mại của Mỹ. Nó được sử dụng để chặn hàng hóa có chứa hoặc được phát triển bằng công nghệ của Mỹ được vận chuyển đến các thực thể được chỉ định, ngay cả khi những sản phẩm đó được sản xuất bởi các công ty không phải của Mỹ. FDPR trước đó đã được sử dụng để cắt đứt quyền tiếp cận của Huawei với các nhà cung cấp chip toàn cầu.

Lần này, các chuyên gia cho biết, phạm vi hạn chế vượt xa chất bán dẫn và các thành phần khác, bao gồm thiết bị viễn thông và an ninh thông tin, cảm biến, laser và máy tính - và có thể cả thiết bị điện tử tiêu dùng như máy tính xách tay và điện thoại thông minh.

Clinton Yu, một đối tác chuyên về lĩnh vực quốc tế có trụ sở tại Washington, cho biết: “Một loạt các thiết bị điện tử và viễn thông tiêu dùng có thể bị áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mở rộng đối với Nga”.

Một quan chức thương mại cấp cao của Đài Loan nói với Nikkei Asia rằng PC cao cấp, chẳng hạn như máy tính chơi game với chức năng xử lý đồ họa tiên tiến, có thể nằm trong phạm vi vi phạm, dựa trên đánh giá sơ bộ của văn bản trừng phạt.

Theo các chuyên gia, việc không tuân thủ các quy tắc thương mại của Mỹ có thể dẫn đến các hình phạt nghiêm khắc.

“Không có gì lạ khi thấy các công ty trả hàng trăm triệu đô la tiền phạt do không tuân thủ,” Yu của Barnes & Thornburg nói. “Ngay cả các công ty hoàn toàn bên ngoài Mỹ cũng nên quan tâm đến những hậu quả tiềm ẩn vì nếu không tuân thủ có thể dẫn đến việc ... bị đưa vào một trong những 'danh sách đen' của Hoa Kỳ”.

Đồng thời, việc rút khỏi Nga cũng sẽ mang lại những hậu quả xấu cho kinh doanh.

Dữ liệu của Counterpoint Research cho thấy các lô hàng điện thoại thông minh của Samsung tại Nga đã tăng 14% vào năm 2021 và của Xiaomi đã tăng 29%. Theo cơ quan nghiên cứu Lightcounting, Samsung cũng cung cấp thiết bị viễn thông cho quốc gia này, cũng như Huawei và ZTE của Trung Quốc.

HP của Mỹ, Lenovo, Acer và Máy tính Asustek của Đài Loan dẫn đầu thị trường PC của Nga, vốn tương đối nhỏ trên toàn cầu. HP và Acer trước đó đã tham gia đấu thầu các hợp đồng chính phủ ở Nga.

Phản ứng thận trọng của nhiều công ty công nghệ châu Á trái ngược với các công ty phương Tây như Apple, Google và Microsoft, vốn nhanh chóng lên án chiến tranh và tạm ngừng hoạt động hoặc bán hàng ở Nga. HP cũng nói với Nikkei Asia rằng họ đã tạm dừng các hoạt động bán hàng và tiếp thị tại Nga.

LG cho biết họ đang chú ý “cẩn thận đến tình hình.” Sony nói với Nikkei Asia rằng doanh số bán các sản phẩm điện tử của họ tại Nga không do công ty trực tiếp quản lý đang tiếp tục nhưng cho biết họ sẽ phản ứng kịp thời với bất kỳ thay đổi nào trong tình hình.

“So với các đối tác phương Tây, chúng ta hoàn toàn có thể hiểu tại sao các công ty công nghệ châu Á và Đài Loan nói chung ngại tiết lộ mối quan hệ của họ với Nga và cách họ đối phó với các lệnh trừng phạt, vì họ có thể không có chính phủ mạnh sau lưng”, một giám đốc điều hành ngành chip đã nói với Nikkei Asia.

Nguồn tin cho biết: “Họ không biết cuộc chiến sẽ kéo dài bao lâu và họ không chỉ cảnh giác với sự trả đũa sau này từ Nga và các đối tác cũng như khách hàng của họ ở đó. Họ cũng ẩn chứa lo ngại về những hậu quả địa chính trị tiềm tàng từ Trung Quốc, một trong những đồng minh mạnh nhất của Nga.”

Huy Hoàng (Theo Nikkei)