Được biết, vào hôm qua (25/7), Ngân hàng Dự trữ Zimbabwe đã công bố quyết định táo bạo trên nhằm tăng cường niềm tin của nhân dân vào đồng nội tệ.

Điểm tích cực trong việc sử dụng đồng tiền vàng

Theo IMF, niềm tin vào đồng nội tệ của Zimbabwe đang kém đi kể từ khi người dân chứng kiến hàng loạt các khoản tiết kiệm cả đời tích cóp của mình bị xóa sổ do siêu lạm phát vào năm 2008, lên tới 5 tỷ %.

Với những ký ức chân thực về tình trạng lạm phát khủng khiếp như vậy, nhiều người Zimbabwe giờ đây thích “lùng sục” trên thị trường chợ đen để kiếm những đồng USD Mỹ hiếm hoi làm của để trong nhà hoặc cho các giao dịch hàng ngày.

Hơn nữa, đồng nội tệ của Zimbabwe vốn đã không đáng tin cậy trong giao dịch, giờ đây nhiều nhà bán lẻ từ chối chấp nhận đồng tiền này.

Khắc phục khó khăn, Ngân hàng trung ương đã giải ngân 2.000 đồng tiền vàng cho các ngân hàng thương mại vào thứ hôm qua (25/7). Theo thống đốc của Ngân hàng Dự trữ Zimbabwe, John Mangudya, lô tiền vàng đầu tiên được đúc ở nước ngoài nhưng cuối cùng chúng sẽ được sản xuất trong nước.

Ông John Mangudya cho biết, số tiền vàng này có thể được sử dụng để thực hiện mua bán trong các cửa hàng, tùy thuộc vào việc cửa hàng có đủ tiền lẻ hay không.

Nhà kinh tế người Zimbabwe Prosper Chitambara cho biết: “Chính phủ đang cố gắng tiết chế nhu cầu rất cao đối với đồng USD Mỹ vì khả năng đáp ứng nguồn cung hạn chế”.

"Kỳ vọng là... cũng sẽ có sự điều tiết trong việc giảm giá đồng nội tệ, điều này sẽ tạo ra một số loại tác động ổn định về giá cả hàng hóa," ông nói.

Bất kỳ cá nhân hoặc công ty nào cũng có thể mua tiền vàng từ các cửa hàng được ủy quyền như ngân hàng và có thể giữ tiền tại ngân hàng hoặc mang về nhà, theo một thông báo của ngân hàng trung ương của nước này. Trong khi đó, Ngân hàng trung ương cho hay: người nước ngoài chỉ có thể mua tiền vàng này bằng ngoại tệ.

Được biết, các đồng tiền vàng “sẽ có trạng thái tài sản thanh khoản, tức là cho phép người tiêu dùng có dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt và có thể giao dịch trong nước và quốc tế.

Ngân hàng trung ương cho biết đồng tiền này cũng có thể được sử dụng cho các mục đích giao dịch. Những người nắm giữ tiền xu vàng chỉ có thể giao dịch chúng thành tiền mặt sau 180 ngày kể từ ngày mua, ngân hàng cho biết.

Ngân hàng trung ương cho biết, mỗi đồng xu nặng 1 troy ounce với độ tinh khiết 22 carat, cũng có thể được sử dụng làm vật bảo đảm cho các khoản vay và tín dụng.

Trong khi đó, giá của tiền xu sẽ được xác định bởi tỷ giá thị trường quốc tế cho 1 ounce vàng, cộng với 5% cho chi phí sản xuất đồng xu. Vào thời điểm ra mắt hôm thứ Hai đầu tuần, giá của đồng xu vàng Mosi oa Tunya là 1.824 USD.

Trên thế giới, tiền vàng được sử dụng rộng rãi ở các quốc gia như Trung Quốc, Nam Phi và Úc để kìm hãm lạm phát và cũng như là cơ hội đầu tư, mặc dù chúng không được sử dụng rộng rãi như tiền tệ như dự kiến của ngân hàng trung ương Zimbabwe, ông Chitambara tuyên bố.

Mặt hạn chế của lưu thông đồng tiền vàng

Ông Chitambara nói: “Đối với Zimbabwe, chúng tôi đang chìm sâu trong một xã hội siêu lạm phát kinh niên nên kỳ vọng là sẽ có một lượng lớn những đồng tiền vàng này được tiêu thụ. Tuy nhiên, hầu hết người Zimbabwe phải vật lộn với cuộc sống hàng ngày và sẽ không thể mua nổi chúng, ông nói.

Bên cạnh đó, ông Chitambara chia sẻ: “Đối với những người dân bình thường, không thực sự có nhiều lợi ích trực tiếp từ việc chuyển đổi này, đặc biệt là nếu họ không có bất kỳ khoản tiền mặt dư thừa nào".

Các nguồn tin cho rằng: “Nhiều người dân thậm chí còn không có đủ tiền mua bánh mì, chứ chưa nói đến tiền tiết kiệm. "Kỳ vọng là gián tiếp đồng tiền vàng sẽ mang lại lợi ích cho người dân ở tầng lớp trung, khá giả thông qua việc điều chỉnh giá cả."

Các công ty dư thừa tiền mặt có thể thấy đồng tiền vàng này hữu ích để lưu trữ giá trị trong tiền tệ và cũng là một tài sản đầu tư thay thế, mặc dù các cá nhân và công ty có khả năng tiếp tục ưa chuộng đồng USD vì “nó thuận tiện và có tính thanh khoản cao”, ông nói.

Theo nhiều nguồn tin cho hay: Bán đồng tiền vàng bằng nội tệ mất giá nhanh cũng có thể dẫn đến “hành vi đòi tiền thuê, đầu cơ và chênh lệch giá trong nền kinh tế”, vì một số người có thể mua bằng nội tệ và sau đó bán bằng USD.

Các nhà phân tích cho biết việc ngân hàng trung ương Zimbabwe phải mua vàng từ những người khai thác kim loại, chẳng hạn như những người khai thác thủ công không chính thức, cũng có thể gây ra những thách thức và dẫn đến gia tăng buôn lậu.

Tuy nhiên, nếu có sự chênh lệch giữa tỷ giá USD Mỹ được sử dụng để mua vàng từ những người khai thác và số USD Mỹ được sử dụng để thanh toán đồng tiền vàng, điều này có thể bóp chết dự trữ ngoại tệ của ngân hàng trung ương và các tổ chức trung gian.

Nếu điều này xảy ra với những người khai thác vàng thủ công, rất có thể dẫn đến việc giao hàng ở mức thấp cho công ty tinh chế vàng thuộc Ngân hàng nhà nước Fidelity Printers và gia tăng các hoạt động buôn lậu vàng.

Zimbabwe có trữ lượng vàng đáng kể và xuất khẩu kim loại quý này là một trong những nguồn thu ngoại tệ lớn của quốc gia Nam Phi. Sản lượng vàng được cải thiện lên khoảng 30 tấn vào năm 2021, so với 19 tấn vào năm 2020, theo số liệu chính thức.

Tình trạng buôn lậu vàng diễn ra tràn lan. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Kazembe Kazembe cho biết, quốc gia này ước tính mất khoảng 100 triệu USD trị giá vàng hàng tháng vì buôn lậu.

Theo báo cáo của Trung tâm Quản lý Tài nguyên Thiên nhiên, một cơ quan giám sát tài nguyên thiên nhiên địa phương, buôn lậu đang khiến đất nước tiêu tốn khoảng 36 tấn vàng mỗi năm. Hợp pháp tất cả vàng khai thác ở Zimbabwe phải được bán cho ngân hàng trung ương, nhưng nhiều nhà sản xuất thích buôn lậu vàng ra khỏi đất nước để được thanh toán bằng USD Mỹ.

Lê Na (Theo AP)