Ồ ạt rút đơn IPO

Theo Reuters, sau khi 'con cưng' của tỷ phú Jack Ma – công ty tài chính công nghệ Ant Group – bị hoãn đợt IPO kép trên sàn chứng khoán Hồng Kông và Thượng Hải, đã có đến hơn 100 công ty trong lĩnh vực này ồ ạt xin rút đơn niêm yết trên các sàn chứng khoán tại Trung Quốc.

Phần lớn các giám đốc ngân hàng và lãnh đạo các công ty khởi nghiệp công nghệ cho biết quyết định này diễn ra nhanh chưa từng có giữa bối cảnh giới chức Bắc Kinh tăng cường giám sát triển vọng niêm yết của các công ty công nghệ, khiến cho kế hoạch IPO của họ bị trì hoãn, từ chối hoặc thậm chí bị phạt.

Sự việc trên đã làm dấy lên câu hỏi về chất lượng của các đợt IPO tại Trung Quốc trước đây cũng như mức độ nghiêm túc về công tác thẩm định do các nhà bảo lãnh thực hiện.

Xu hướng rút đơn xin IPO trên, nếu còn tiếp diễn, sẽ có ảnh hưởng bất lợi đến tham vọng của Bắc Kinh trong việc cạnh tranh với những sàn chứng khoán khác trên toàn cầu như Hồng Kông hay New York, vào thời điểm nước này cân nhắc thành lập một sàn giao dịch mới để thu hút các công ty hiện đang niêm yết ở nước ngoài.

Tham vọng của Bắc Kinh

Gần 2 năm trước, Trung Quốc ra mắt sàn chứng khoán STAR với cơ chế đăng ký và công bố thông tin tương tự như các sàn ở Mỹ, nhằm hạn chế các startup công nghệ của họ hướng tới IPO trên các sàn chứng khoán nước ngoài và đẩy mạnh việc niêm yết. Cơ chế này đã giúp mở rộng sang sàn giao dịch ChiNext ở Thâm Quyến hồi năm ngoái.

Tuy nhiên, một lãnh đạo ngân hàng tại Trung Quốc giấu tên cho rằng, sau thương vụ IPO của Ant Group hồi cuối năm ngoái bị hủy bỏ, giới chức nước này đã bày tỏ lo ngại về một số mảng kinh doanh của công ty này, cũng như chuyển sự chú ý của các cơ quan giám sát sang kiểm soát rủi ro.

“Các cơ quan quản lý đang yêu cầu các nhà bảo lãnh cần phải thẩm định nghiêm ngặt hơn”, vị lãnh đạo nhận định rằng đây là nguyên do nhiều công ty công nghệ hay nhà bảo lãnh IPO quyết định xin rút đơn đăng ký do sợ bị phạt khi “không có kế hoạch nào là hoàn hảo cả”.

Vào năm 2020, thị trường STAR đã trở thành địa điểm niêm yết cổ phiếu được ưa chuộng thứ tư trên thế giới, với lượng vốn huy động được qua các đợt IPO lên tới 20 tỷ USD. Tuy nhiên, theo thống kê của Refinitiv, sàn giao dịch này đã tụt xuống hạng 7 trong quý I đầu năm nay.

DaoCloud, một công ty khởi nghiệp về điện toán đám mây có trụ sở tại Thượng Hải, từng lên kế hoạch IPO trên sàn STAR trong năm nay. Tuy nhiên, giờ các lãnh đạo công ty này đã cân nhắc chuyển kế hoạch niêm yết sang sàn Hồng Kông vì có thể đơn xin IPO tại STAR sẽ bị trì hoãn.

Ông Roby Chen – nhà sáng lập của DaoCloud – cho biết:” Những công ty nộp đơn xin IPO bây giờ đang phải đối mặt với rất nhiều bất ổn về chính sách. Do đó, chúng tôi cần xây dựng một phương án B”.

Đối với công ty không có kế hoạch ngay lập tức cho việc niêm yết ở nước ngoài, ưu tiên là tìm kiếm nguồn vốn tư nhân mới.

Ông Abraham Zhang, chủ tịch công ty đầu tư mạo hiểm China Europe Capital có trụ sở tại Thâm Quyến, cho biết một số kỳ lân trí tuệ nhân tạo, các công ty khởi nghiệp có giá trị từ 1 tỷ USD trở lên, “đã đến gặp tôi với các kế hoạch kinh doanh của họ và tìm kiếm nguồn tài chính”.

Theo Reuters, các kỳ lân công nghệ thua lỗ đã tạm hoãn kế hoạch niêm yết gồm có Yitu Ltd, Unisound AI Technology Co và Shenzhen Royole Technologies Co.

Ông Ming Liao, đối tác sáng lập của Prospect Avenue Capital có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết nhiều công ty khởi nghiệp Trung Quốc hiện đang đối mặt với con đường gập ghềnh để tiến tới IPO, một số thậm chí đang phải vật lộn để “chứng minh tiềm năng tăng trưởng bền vững” của mình.

“Những công ty yếu kém”

Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) - ông Yi Huiman - vào tháng trước thúc giục các nhà bảo lãnh thắt chặt giám sát các công ty muốn IPO, và nhấn mạnh cơ quan này sẽ trừng phạt những ai đưa các công ty “yếu kém” ra thị trường.

Các lãnh đạo ngân hàng cũng tiết lộ rằng các sàn giao dịch tại Trung Quốc hiện đang tiến hành các đợt kiểm tra tại chỗ, xem xét hồ sơ IPO và điều tra các hãng bảo lãnh với vô số câu hỏi.

Ngoài ra, các giám đốc điều hành cấp cao của một công ty khởi nghiệp được yêu cầu cung cấp tài khoản ngân hàng cá nhân của họ và giải trình các giao dịch lớn. Do đó, thời gian chờ đợi trung bình từ 6 tháng đã tăng lên tháng 12, khiến hơn 100 công ty đang xếp hàng chờ niêm yết trên sàn STAR.  Đây không phải là những việc trước đó phổ biến.

Hệ thống IPO mới đã khiến cho nhiều công ty muốn niêm yết nhanh chóng. Tuy nhiên, hiện “các cơ quan quản lý chú ý quá mức đến các chi tiết và tiến hành kiểm tra tại chỗ để đe dọa họ”, một chủ ngân hàng đầu tư có một số thương vụ IPO bị kẹt cho biết.

                                                                                              Hương Vũ