Cơn mưa không chỉ trả lại bầu không khí mát lành tạo điều kiện thuận lợi cho các em thi cử mà còn tạo nên niềm hy vọng rằng kì thi tuyển sinh đặc biệt mùa Covid nhất định sẽ là một kì thi thành công, sau rất nhiều những nỗ lực của ngành giáo dục Thủ đô.

1. Sẵn sàng đón thí sinh dự thi an toàn- đó là “khẩu hiệu”, là tâm niệm của 15.000 cán bộ, giáo viên, nhân viên tham gia phục vụ kì thi tuyển sinh lớp 10 THPT của Hà Nội. Tới giờ này, có thể nói, về cơ bản, công tác đón tiếp thí sinh vào gần 4.000 phòng thi tại 184 điểm thi đã diễn ra an toàn.

Nhưng để có được hai chữ an toàn ấy, là cả sự tận lực của toàn ngành giáo dục Thủ đô trong suốt nhiều tháng qua. Trong diễn biến vẫn đang phức tạp của làn sóng Covid-19 lần thứ 4, Hà Nội phải tiến hành những biện pháp hết sức quyết liệt để phòng chống dịch; Hà Nội đã 3 lần điều chỉnh lịch thi tuyển vào lớp 10, thậm chí phút chót điều chỉnh cả thời gian làm bài thi của thí sinh; Thí sinh không phải đến trường thi để nghe phổ biến quy chế thi như mọi năm mà thay vào đó, được phổ biến quy chế thi theo hình thức trực tuyến; Toàn TP có 14 học sinh khối 9 thuộc diện F1, 5 em thuộc diện F2 và 16 em trong khu vực phong tỏa; Ngay trước ngày thi tại nhiều điểm thi đã phải tiến hành diễn tập với nhiều tình huống tổ chức thi với các biện pháp phòng dịch; Các điểm thi không được mở máy điều hòa, thí sinh buộc phải đeo khẩu trang…

Tất cả đã biến kì thi tuyển sinh lớp 10 THPT của Hà Nội năm học 2021-2022 trở thành một kì thi đặc biệt chưa từng có tiền lệ.Cũng bởi sự chưa từng có tiền lệ ấy, Hà Nội huy động tới 14.500 cán bộ, giáo viên tham gia (tăng tới 2.500 người so với năm trước). Trong đó, mỗi điểm thi bố trí 5 cán bộ y tế và các tình nguyện viên để đo thân nhiệt, giúp hội đồng thi xử lý các phát sinh khi có thí sinh biểu hiện ho, sốt, khó thở.

Cũng bởi sự chưa có tiền lệ này, các cấp lãnh đạo của TP Hà Nội đã liên tục có những chỉ đạo hết sức quyết liệt cho kì thi. Ngay từ đầu tháng 6, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng, Thường trực Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã họp nghe báo cáo và cho ý kiến về công tác tổ chức kì thi. 15 đoàn kiểm tra của Ban Thường vụ Thành ủy đã được kích hoạt trở lại và thường xuyên tiến hành kiểm tra công tác chuẩn bị cho kì thi tại các quận, huyện, thị xã trên địa bàn Thủ đô. Tại kỳ họp ngày 2/6, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng từng chỉ đạo rõ, kỳ thi diễn ra trong bối cảnh chưa từng có do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nên công tác tổ chức phải có những kịch bản đặc biệt, trong mọi tình huống, bằng mọi giá phải bảo đảm an toàn cho thí sinh và tổ chức thành công kỳ thi này. Việc bảo đảm an toàn và tổ chức thành công kỳ thi này không chỉ bảo vệ sức khoẻ hàng chục ngàn học sinh, phụ huynh, cán bộ, giáo viên nhân viên tham gia kỳ thi, mà còn bảo đảm an toàn cho cả cộng đồng, duy trì thế trận phòng, chống dịch Covid-19 của Thủ đô và đất nước. 

2. Không chỉ Hà Nội. Trước đó, trong bối cảnh làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 4 “tấn công” nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước, nhiều địa phương cũng đã nỗ lực chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng để kì thi tuyển sinh THPT- kỳ thi tuyển sinh từ lâu đã là kì thi căng thẳng bậc nhất, thu hút sự chú ý của học sinh, các bậc phụ huynh nhất bởi tỷ lệ cạnh tranh cao chỉ sau thi đại học- diễn ra một cách trọn vẹn, thành công nhất có thể.

Ngay từ đầu tháng 6, trong bối cảnh dịch đang diễn biến phức tạp, nhiều địa phương vẫn mạnh dạn tổ chức thi. Trong 2 ngày 2-3/6, gần 15.000 thí sinh Hà Tĩnh đã hoàn thành kỳ thi với 3 môn Ngữ văn, Ngoại ngữ và Toán; Ngày 1-2/6, gần 14.000 thí sinh Quảng Ninh cũng đã hoàn thành các môn thi, đảm bảo an toàn dịch tễ. Ngày 3/6, gần 7.400 thí sinh Lào Cai xong bài thi trong an toàn. Tại Nghệ An, ngày 3/6, hơn 36.000 thí sinh chính thức bước vào kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT. Đáng chú ý, trong 70 hội đồng thi, Trường THCS Diễn Bích (huyện Diễn Châu) - nơi đang giãn cách xã hội, là điểm thi đặc biệt. Ngày 4-5/6, Thanh Hóa cũng tổ chức thành công kỳ thi vào lớp 10, với việc bố trí phòng thi riêng cho 2 thí sinh trong tỉnh liên quan đến dịch Covid-19. 

Một số địa phương nơi dịch đang diễn biến phức tạp, cũng đã sớm chủ động ra quyết định tạm hoãn hoặc điều chỉnh lịch thi. Nếu như Kon Tum tạm dừng các hình thức tuyển sinh đầu cấp thì Điện Biên, TPHCM cũng đã quyết định hoãn kỳ thi cho đến khi có thông báo mới. Các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Long An, đặc biệt, hai tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh, đang là tâm dịch hiện nay.… cũng đã điều chỉnh thời gian tổ chức kỳ thi đến khi dịch Covid-19 trên địa bàn được kiểm soát. Do địa phương được toàn quyền quyết định việc tuyển sinh vào lớp 10 nên có tỉnh như Bà Rịa-Vũng Tàu đã lựa chọn phương thức từ thi tuyển sang xét tuyển. 

Dù là hình thức tuyển sinh nào, dù là lựa chọn thời điểm nào thì đích đến cao nhất của ngành giáo dục và các địa phương đều nhằm đảm bảo an toàn cao nhất, đảm bảo yếu tố phòng chống dịch, không chỉ cho thí sinh, phụ huynh cả cả cộng đồng.

3. Sau kì thi tuyển sinh THPT, ngành giáo dục và các địa phương lại bước vào chặng cuối của “cuộc chiến” khác, cũng thách thức, vất vả không kém: kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2021.  

Đến thời điểm này, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vẫn giữ nguyên kế hoạch tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 vào các ngày 7-8/7. Xác định rõ tầm quan trọng cũng như tính chất đặc biệt phức tạp của một kì thi diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh, từ rất lâu, cả Bộ GD&ĐT và các địa phương đều có sự chuẩn bĩ kỹ lưỡng. Bộ GDĐT đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế, các bộ, ngành liên quan và các địa phương xây dựng kế hoạch tổ chức kỳ thi theo nguyên tắc chỉ tổ chức ở các tỉnh, thành phố không thực hiện giãn cách xã hội; dự trù phương án tổ chức kỳ thi làm nhiều đợt…

Chia sẻ tại Hội nghị trực tuyến về công tác tổ chức thi tốt nghiệp THPT năm 2021 ngày 37/5 vừa qua, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng cho biết: Năm nay, Bộ GD&ĐT đã chuẩn bị một kịch bản đầy đủ, bao gồm báo cáo tổng quát kèm theo một bản khai gồm 20 đầu việc - chứa đựng tham vọng và phòng ngừa rủi ro.

Về phần các địa phương, hầu hết Sở đều đã sớm xây dựng phương án tổ chức kỳ thi và kịch bản ứng phó trong tình huống có dịch như: khu vực học sinh ở có ca nhiễm, bị phong tỏa; trong quá trình thi phát hiện thí sinh, cán bộ làm công tác thi là F1, quy trình xử lý khi có thí sinh, giáo viên, cán bộ coi thi có biểu hiện bệnh trong quá trình thi....

Mùa thi, mùa tuyển sinh 2020-2021 đánh dấu đánh dấu năm thứ 2, ngành giáo dục gồng mình "chung sống" và ‘chiến đấu” với “giặc” Covid-19. Tận lực làm nên thành công, an toàn cho một mùa tuyển sinh đặc biệt là thành công không thể phủ nhận của ngành giáo dục.

Thành công đó sẽ là nguồn động lực, “tiếp lửa” để ngành GD&ĐT vượt qua những bộn bề thách thức còn đó trong nội tại của ngành. Như nhận định của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại cuộc làm việc với Bộ GD&ĐT hồi đầu tháng 5/2021, “ngành đã có nhiều đổi mới, đạt được nhiều thành tựu cơ bản nhưng “vẫn còn những tồn tại hạn chế rất cơ bản”, đòi hỏi “ngành giáo dục phải vươn lên mạnh mẽ, tiếp tục đổi mới tư duy quản lý, tư duy giáo dục, chủ động, tích cực, sáng tạo”, “phải tự lực, tự cường vươn lên từ nội lực, không trông chờ ai làm thay”, “phát triển các cơ sở giáo dục theo định hướng lấy học sinh là trung tâm, nhà trường là nền tảng, giáo viên phải là động lực, người truyền cảm hứng”.

Làm được những điều đó, thực sự không hề dễ dàng, ngày một ngày hai, nhưng đó là những việc ngành giáo dục buộc phải làm, buộc phải thay đổi, để tạo nên một nền giáo dục “học thật, thi thật, nhân tài thật”. Một nền giáo dục vì con người, như chính lời tân Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn trong lá thư ngỏ gửi đồng nghiêp hồi đầu năm học: “Trồng người là vì cả trăm năm, chúng ta ươm tạo những trái ngọt cho mai sau, nhưng ngay ngày hôm nay, chúng ta và xã hội đã phải nhìn thấy những cây chắc khoẻ và cành lá xanh tươi”.

Hồng Hà