“Không thể tránh khỏi việc phân ly”

Mới đây, Trung tâm Trung Quốc thuộc Phòng Thương mại Mỹ (USSC) hợp tác cùng với công ty nghiên cứu Rhodium Group, đặt trụ sở tại New York, đã công bố một báo cáo mới có tên “Tìm hiểu sự phân ly giữa Mỹ và Trung Quốc”. Trong báo cáo khẳng định rằng: “Việc phân ly (giữa Mỹ và Trung Quốc) sẽ khó tránh khỏi, chúng sẽ tiếp diễn dù ở dưới dạng này hay dạng khác”.

“Cả ở Washington và Bắc Kinh, lòng tin chính trị vẫn đang chạm đáy”, báo cáo đánh giá. Báo cáo này được đưa ra trong bối cảnh chính quyền mới của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang xem xét lại đường lối chiến thuật với Trung Quốc”.

Chính quyền ông Biden luôn coi Bắc Kinh là đối thủ chiến lược, “đối thủ cạnh tranh đáng ngại nhất” và “thách thức lớn về tốc độ”. Động thái này cho thấy được lập trường cứng rằng về việc đối Trung dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump vẫn đang được kế thừa và giữ vững dưới thời ông Biden.

Theo báo cáo, Washington cần đề ra những chiến lược tốt nhất nhằm phản ứng kịp thời đối với các kịch bản xấu nhất có thể xảy ra, bao gồm việc xác định hậu quả cũng như thiệt hại của việc phân ly nền kinh tế.

Thiệt hại nặng nề

Báo cáo cũng dự báo rằng, nếu ở kịch bản tồi tệ nhất, việc tách rời kinh tế với Trung Quốc có thể khiến một số ngành công nghiệp quan trọng của nước này, như hàng không hay chất bán dẫn, bị tê liệt.

Cụ thể, nếu tách rời kinh tế dẫn tới cắt giảm hoàn toàn doanh số bán hàng với thị trường Trung Quốc, ngành dịch vụ hàng không và sản xuất máy bay Mỹ sẽ mất khoảng 38 - 51 tỷ USD doanh thu hàng năm. Không những vậy, việc này sẽ kéo theo 167.000 - 225.000 việc làm bị mất đi tại Mỹ.

Ngoài ra, việc chấm dứt kinh doanh các sản phẩm chất bán dẫn với Trung Quốc sẽ khiến ngành công nghiệp này mất đi 83 tỷ USD doanh thu và 124.000 việc làm. Việc mất đi thị phần trong sản xuất thiết bị y tế sẽ dẫn đến thiệt hại doanh thu hàng năm là 23,6 tỷ USD.

Cũng trong báo cáo, GDP Mỹ sẽ thiệt hại 500 tỷ USD nếu các doanh nghiệp nước này giảm vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Trung Quốc xuống còn một nửa. Các nhà nghiên cứu cũng ước tính rằng, nếu áp dụng mức thuế 25% đối với tất cả hàng hóa và dịch vụ của hai nước, nền kinh tế Mỹ sẽ thiệt hại khoảng 190 tỷ USD/năm đến năm 2025. Việc ban hành lệnh cấm đối với khách du lịch và du học sinh Trung Quốc đến Mỹ cũng sẽ gây thiệt hại lên tới 30 tỷ USD/năm.

Báo cáo này nhắm tới các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo doanh nghiệp, được thực hiện sau khi chính quyền Tổng thống Biden bắt đầu rà soát lại chính sách Mỹ-Trung Quốc, vốn đang được quản lý bởi những quan chức vốn có một số bất đồng về quan điểm.

Jeremie Waterman, người đứng đầu bộ phận Trung Quốc thuộc Phòng Thương mại Mỹ, cho rằng “Nếu không được xây dựng và hoạch định một cách hợp lý, các chính sách này có thể sẽ tác động rất lớn và gây hại đến các doanh nghiệp Mỹ”.

Charles Freeman, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách khu vực châu Á của USCC, cho biết các nhà hoạch định chính sách cần hiểu tác động tiêu cực tiềm ẩn trong các quyết định của họ và đồng thời tìm ra các biện pháp hợp tác phù hợp với Trung Quốc.

Báo cáo của USSC được công bố sau một tháng kể từ khi một báo cáo tương tự của Phòng Thương mại Liên minh châu Âu (EU) tại Trung Quốc được đưa ra. Trong đó cảnh báo các thành viên của khối cần chuẩn bị cho cuộc chiến tiếp diễn giữa Mỹ và Trung Quốc – do cả hai đều là thị trường khổng lồ của các doanh nghiệp châu Âu.

Ngoài ra, báo cáo này còn cảnh báo rằng các công ty cần khẩn trương rà soát các hoạt động của chính họ để xác định các điểm nghẽn quan trọng có thể bị Mỹ hay Trung Quốc nhắm tới làm mục đích chiến lược. Từ đó, các nước thành viên cần xem xét kế hoạch đa dạng hóa sản xuất khỏi Trung Quốc để tránh bị ảnh hưởng một khi căng thẳng leo thang.

   Hương Vũ